Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ Θαυματουργοῦ.

Ἀκούσας ὁ Ἅγιος τὴν σύγχυσιν, ἐπορεύθη εἰς τὸν λιμένα, εὗρε τοὺς στρατηγοὺς καὶ λέγει πρὸς αὐτούς· «Ποῖοι εἶσθε ἡ ἐξοχότης σας;». Ἐκεῖνοι ὡς τὸν εἶδον Ἀρχιερέα καὶ γέροντα ἀπεκρίθησαν ταπεινά· «Δοῦλοι τοῦ βασιλέως καὶ τῆς ἁγιωσύνης σου εἴμεθα καὶ ὑπάγομεν κατὰ διαταγὴν τοῦ βασιλέως νὰ εἰρηνεύσωμεν τοὺς Ταϊφάλους, οἱ ὁποῖοι ἐπανεστάτησαν, ἀλλ’ ἐπειδὴ δὲν κάμνει καιρὸν ἐπιτήδειον διὰ νὰ ἀναχωρήσωμεν ἀναγκαζόμεθα νὰ μένωμεν ἐδῶ ἕως νὰ καλωσυνεύσῃ ὁ καιρός». Ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἀφοῦ διὰ νὰ εἰρηνεύσητε κόσμον ἐπαναστατημένον σᾶς ἔστειλεν ὁ βασιλεύς, διατί ἤλθετε εἰς εἰρηνικὸν κόσμον καὶ ποιεῖτε σύγχυσιν;». Ὡς ἤκουσαν ταῦτα οἱ χιλίαρχοι, ἐφοβήθησαν ὡς Χριστιανοὶ καὶ ἀγαθοὶ ἄνθρωποι ὅπου ἦσαν καὶ λέγουν πρὸς τὸν Ἅγιον· «Ποῖος εἶναι, Δέσποτα Ἅγιε, ὁ ποιῶν τὴν σύγχυσιν;». Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Σεῖς εἷσθε· ἐπειδὴ ἀφήνετε τοὺς στρατιώτας σας καὶ κάμνουν ἁρπαγὴν εἰς τὴν δημοσίαν ἀγοράν· σεῖς πταίετε». Πορευθέντες τότε ἀμέσως οἱ στρατηγοὶ εἰς τὴν ἀγορὰν τῶν Μυραίων ἄλλους μὲν ἐκ τῶν στρατιωτῶν ἔδερον, ἄλλους συνεβούλευον καὶ οὕτως εἰρήνευσαν τὰ πράγματα. Τότε ὁ Ἅγιος λαβὼν τοὺς στρατηγοὺς εἰς τὴν Μητρόπολιν ἐφιλοξένησεν αὐτοὺς ἀρκούντως καὶ ὡς καλὸς Πατὴρ συμβουλεύσας καὶ εὐχηθεὶς αὐτούς, τοὺς συνώδευσε χαίροντας καὶ εὐχαριστημένους ἕως τὸν λιμένα τῶν Μυραίων, τὸν Ἀνδριάκην.

Τότε οἱ μὲν στρατηγοὶ μετὰ τοῦ στρατοῦ ἔμελον νὰ εἰσέλθουν εἰς τὸ πλοῖον διὰ νὰ ἀναχωρήσουν, ὁ δὲ Ἅγιος ἐξεκίνησε διὰ νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν πόλιν, πάραυτα ὅμως βλέπει ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας κλαίοντας καὶ παρακαλοῦντας αὐτόν, ὅπως προφθάσῃ καὶ ἐλευθερώσῃ τρεῖς ἐκ τῶν συγγενῶν των, τοὺς ὁποίους ἀδίκως ὁ διοικητὴς τοῦ τόπου Εὐστάθιος κατεδίκασεν εἰς θάνατον δωροδοκηθεὶς παρὰ τῶν ἐχθρῶν των. Γνωρίσας ὁ Ἅγιος τὸ ἄδικον τῆς ἀποφάσεως παρεκάλεσε τοὺς στρατηγοὺς νὰ τὸν ἀκολουθήσουν, αὐτὸς δὲ ἔσπευδε δρομαίως ἵνα φθάσῃ εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης καὶ σώσῃ τοὺς καταδίκους. Ὅπου δὲ καθ’ ὁδὸν συνήντα ἀνθρώπους ἠρώτα ἐὰν εἶδον τοὺς καταδίκους καὶ πληροφορούμενος περὶ τῆς πορείας των ἔσπευδε διὰ νὰ τους ἀπαλλάξῃ ἐκ τοῦ θανάτου. Φθάσας τέλος κάθιδρως εἰς τὸν τόπον τῆς ἐκτελέσεως ἐπρόλαβε τὴν τελευταίαν στιγμὴν καὶ ἀφῄρεσεν ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ δημίου τὴν σπάθην, μὲ τὴν ὁποίαν ἐπρόκειτο νὰ ἀποκεφαλίσῃ τοὺς μελλοθανάτους καὶ λύσας αὐτοὺς ἐκ τῶν δεσμῶν διὰ τῶν ἰδίων του χειρῶν, τοὺς ἀφῆκεν ἐλευθέρους ναὶ ἀνεχώρησαν χαίροντες καὶ δοξάζοντες τὸν Θεὸν καὶ τὸν Ἅγιον Νικόλαον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Πάταρα· ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν Μικρὰν Ἁσίαν. Ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται παρὰ τὸν κόλπον τοῦ Καλαμακίου κείμενον νοτιοανατολικῶς τοῦ ἀκρωτηρίου Γεντῆ-μπουροὺν καὶ βορειοδυτικῶς τῆς νήσου Καστελλορίζου.

[2] Μύρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν νοτιοδυτικὴν ἄκραν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπέχουσα περὶ τὰ 4 χλμ περίπου ἀπὸ τῆς παραλιακῆς ἐπὶ τοῦ Λιβυκοῦ πελάγους πόλεως Ἀνδριάκης (ἢ Ἀνδράκι), ἐπινείου τῶν Μύρων. Τὰ Μύρα ἤρχισαν ἀκμάζοντα ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοδοσίου Βʹ ἀνεκηρύχθη εἰς πρωτεύουσαν τῆς Λυκίας. Ἐν αὐτοῖς ὁ Θεοδόσιος Βʹ ἀνήγειρε μεγαλοπρεπῆ Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐρείπια μόνον σῴζονται σήμερον. Εἰς τὴν Μητρόπολιν τῶν Μυραίων ὑπήγοντο τὸ πάλαι 36 Ἐπισκοπαί. Τανῦν τὰ Μύρα καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Ντεμπρέ.

[3] Ὁ Διοκλητιανὸς ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῆς Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος 284, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 286 προσέλαβεν ὡς συμβασιλέα τὸν Μαξιμιανὸν Ἑρκούλιον. Ἀμφότεροι παρῃτήθησαν τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 305.

[4] Οἱ Ταϊφάλοι ἦσαν φυλὴ προερχομένη ἐκ Μολδοβλαχίας, εἶχον δὲ τότε ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν Φρυγίαν. Παρὰ τὴν Σελινοῦντα τῆς Τραχείας Κιλικίας ὑπάρχει ἔτι καὶ νῦν πόλις διασῴζουσα τὸ ὄνομα αὐτῶν καλουμένη Τουρκιστὶ Ταφάλ.

[5] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου ἀνακομισθὲν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς πρώτης Σταυροφορίας, βασιλεύοντος ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ, μετηνέχθη ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τὴν Βάριν (Μπάρι) τῆς Ἰταλίας. Ἡ μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς καὶ μετακομιδῆς ταύτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου. Τὸ ἱστορικὸν αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ σχετικῷ Συναξαρίῳ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».