Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ Θαυματουργοῦ.

Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἦτο ἄνθρωπος καὶ αὐτὸς καὶ ἔμελλε νὰ ἀποθάνῃ, ἀσθενήσας μικρὸν ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ, περὶ το ἔτος τλ’ (330), καὶ τὸ μὲν τίμιον σῶμά του ἀφῆκεν εἰς τὴν γῆν πρὸς ὠφέλειαν τῶν ἀνθρώπων [5], ἡ δὲ μακαρία ψυχή του ἀνῆλθεν εἰς τὸν οὐρανὸν μετὰ χαρᾶς καὶ ὑμνῳδίας Ἀγγέλων. Καὶ οἱ μὲν ὀρφανοὶ καὶ πτωχοὶ ἔκλαυσαν διότι ἀπεστερήθησαν τὸν πατέρα καὶ κυβερνήτην των, οἱ ξένοι καὶ οἱ Μυραῖοι καὶ ὅλος ὁ κόσμος ἐθρήνησαν, ὅτι ἔχασαν τοιοῦτον Ποιμένα καὶ Διδάσκαλον, οἱ δὲ Ἅγιοι Ἀρχάγγελοι καὶ Ἄγγελοι ἐχάρησαν, διότι ὑπεδέχθησαν εἰς τοὺς κόλπους των τοιοῦτον Ἅγιον· οἱ Μάρτυρες ηὐφράνθησαν, διότι εἶδον τὸν συμμάρτυρα αὐτῶν, οἱ Δίκαιοι ἠγαλλιάσαντο, διότι εἶδον τὸν ὅμοιον μὲ αὐτούς· οἱ Ποιμένες καὶ Διδάσκαλοι ἐχάρησαν, διότι ἠνώθησαν μετὰ τοῦ Ποιμένος. Τί λέγω τὰ κατὰ μέρος; ὁ οὐρανὸς ὅλος, καὶ τὰ τάγματα τῶν Ἁγίων καὶ Δικαίων ἐχάρησαν τὴν ἡμέραν ἐκείνην. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἡ μακαρία του ψυχὴ ἀπῆλθε τοῦ κόσμου τούτου ὁ Ἅγιος δὲν ἐλησμόνησε, οὔτε λησμονεῖ τοὺς ἐπικαλουμένους αὐτόν. Διὰ τοῦτο καὶ μετὰ τὴν μακαρίαν του κοίμησιν ἄπειρα θαύματα ἐποίησε καὶ ποιεῖ εἰς τοὺς μετὰ πίστεως καταφεύγοντας πρὸς αὐτόν, ἀλλ’ ἐγὼ διὰ συντομίαν θὰ διηγηθῶ μόνον ἓν ἢ δύο.

Εἰς τὰ Μύρα, εἰς τὰ ὁποῖα ἀρχιεράτευσεν ὁ Ἅγιος, ᾠκοδόμησαν οἱ Χριστιανοὶ Ἐκκλησίαν μεγάλην ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Νικολάου τοῦ Θαυματουργοῦ καὶ κατ’ ἔτος συνηθροίζοντο ἐκ τῶν περιχώρων ὡς καὶ ἐξ ἄλλων πολλῶν μερῶν καὶ ἐτέλουν πανήγυριν. Ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν εἰσῆλθον εἰς πλοῖον Χριστιανοί τινες ἐκ μακρινοῦ μέρους, διὰ νὰ ὑπάγουν εἰς τὰ Μύρα χάριν προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου· ὁ δὲ διάβολος, διὰ νὰ ἐμποδίσῃ ἀπὸ τὴν προσκύνησιν τοὺς Χριστιανοὺς ἐκείνους καὶ ὅσους ἄλλους δυνηθῆ, τί ἐμεθοδεύθη; Ἐνθυμεῖσθε ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον διηγήθημεν ἀνωτέρω, ὅτι ὁ Ἅγιος ἐκρήμινισε βωμόν τινα ἑλληνικὸν τῆς Ἀρτέμιδος καὶ ἔφυγον ἀπὸ ἐκεῖ οἱ δαίμονες κλαίοντες καὶ ἔλεγον· «ἠδίκησας ἡμᾶς, ἀδικητὰ Νικόλαε;». Ὁ πρῶτος λοιπὸν δαίμων τοῦ βωμοῦ ἐκείνου, θέλων νὰ κάμῃ κακὸν εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου, μετεμορφώθη εἰς σχῆμα γυναικὸς πτωχῆς καὶ γραίας, ἥτις ἐβάστα ἐλαιοδοχεῖον πλῆρες ἐλαίου καὶ κατὰ τὴν ὥραν κατὰ τὴν ὁποίαν συνηθροίζοντο οἱ Χριστιανοὶ διὰ νὰ εἰσέλθουν εἰς τὸ πλοῖον ἐνεφανίσθη καὶ αὐτὸς καὶ λέγει πρὸς αὐτούς· «Ποῦ πηγαίνετε, ἀδελφοί μου;». Ἀπεκρίθησαν ἐκεῖνοι· «Εἰς τὰ Μύρα τῆς Λυκίας διὰ νὰ προσκυνήσωμεν τὸ ἱερὸν λείψανον τοῦ Ἁγίου Νικολάου».


Ὑποσημειώσεις

[1] Πάταρα· ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν Μικρὰν Ἁσίαν. Ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται παρὰ τὸν κόλπον τοῦ Καλαμακίου κείμενον νοτιοανατολικῶς τοῦ ἀκρωτηρίου Γεντῆ-μπουροὺν καὶ βορειοδυτικῶς τῆς νήσου Καστελλορίζου.

[2] Μύρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν νοτιοδυτικὴν ἄκραν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπέχουσα περὶ τὰ 4 χλμ περίπου ἀπὸ τῆς παραλιακῆς ἐπὶ τοῦ Λιβυκοῦ πελάγους πόλεως Ἀνδριάκης (ἢ Ἀνδράκι), ἐπινείου τῶν Μύρων. Τὰ Μύρα ἤρχισαν ἀκμάζοντα ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοδοσίου Βʹ ἀνεκηρύχθη εἰς πρωτεύουσαν τῆς Λυκίας. Ἐν αὐτοῖς ὁ Θεοδόσιος Βʹ ἀνήγειρε μεγαλοπρεπῆ Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐρείπια μόνον σῴζονται σήμερον. Εἰς τὴν Μητρόπολιν τῶν Μυραίων ὑπήγοντο τὸ πάλαι 36 Ἐπισκοπαί. Τανῦν τὰ Μύρα καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Ντεμπρέ.

[3] Ὁ Διοκλητιανὸς ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῆς Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος 284, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 286 προσέλαβεν ὡς συμβασιλέα τὸν Μαξιμιανὸν Ἑρκούλιον. Ἀμφότεροι παρῃτήθησαν τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 305.

[4] Οἱ Ταϊφάλοι ἦσαν φυλὴ προερχομένη ἐκ Μολδοβλαχίας, εἶχον δὲ τότε ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν Φρυγίαν. Παρὰ τὴν Σελινοῦντα τῆς Τραχείας Κιλικίας ὑπάρχει ἔτι καὶ νῦν πόλις διασῴζουσα τὸ ὄνομα αὐτῶν καλουμένη Τουρκιστὶ Ταφάλ.

[5] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου ἀνακομισθὲν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς πρώτης Σταυροφορίας, βασιλεύοντος ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ, μετηνέχθη ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τὴν Βάριν (Μπάρι) τῆς Ἰταλίας. Ἡ μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς καὶ μετακομιδῆς ταύτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου. Τὸ ἱστορικὸν αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ σχετικῷ Συναξαρίῳ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».