Τῇ ΛΑ’ (31ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῆς Ὁσίας ΜΕΛΑΝΗΣ τῆς Ρωμαίας.

Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ Ἁγία ἐπεσκέφθη ὅλους τοὺς Ἀσκητὰς τῆς Νιτρίας καὶ ἐσύναξεν ἐξ ἑκάστου τὸ ἄνθος τῆς ἀρετῆς αὐτοῦ ὡς ἐπιμελὴς μέλισσα, ἐπέστρεψε μὲ τὴν συνοδείαν αὐτῆς εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ εὑροῦσα τὸ κελλίον ἐκτισμένον, κατῴκησεν εἰς αὐτὸ ἡ ἀοίδιμος. Ἤρχισε δὲ ἀπὸ τὰ Φῶτα τὴν ἀναχώρησιν καὶ ὥρισε καθ’ ἑαυτῆς νόμον, νὰ μὴ ἴδῃ πλέον τινά, οὔτε ἄλλος νὰ τὴν ἴδῃ ἐκείνην, εἰμὴ μόνον ἅπαξ τῆς ἑβδομάδος οἱ τρεῖς οὗτοι· ἡ μήτηρ της, ὁ πρῴην μὲν ἄνδρας της τότε δὲ συνασκητὴς καὶ εἰς τοὺς ἀγῶνας κοινωνός της καὶ σύμπονος, καὶ ἡ ἀδελφή της, τὴν ὁποίαν ἐδίδαξε καὶ ἐνουθέτησε τόσον, ὥστε τὴν κατέπεισε καὶ κατεφρόνησεν ὅλα τὰ βιοτικὰ καὶ τὰς ἡδονὰς τοῦ σώματος καὶ ἐμιμεῖτο αὐτὴν ὡς ἠδύνατο. Τοῦτον τὸν ἐπίπονον βίον διῆλθεν ἡ Μελάνη ἔτη δεκατέσσαρα καὶ τότε ἡ μήτηρ αὐτῆς ἐτελεύτησεν· ὅθεν ἐξελθοῦσα ἐνεταφίασεν αὐτὴν ὡς ἔπρεπε καὶ ἔκαμεν ἐκεῖνο τὸ ἔτος εἰς ἄλλο κελλίον σκοτεινὸν κλαίουσα καθ’ ἑκάστην, νηστεύουσα καὶ ἀγωνιζομένη ἀνδρείως κατὰ τοῦ δαίμονος. Ἐξῆλθε λοιπὸν ἡ φήμη της εἰς ὅλον τὸν κόσμον, καὶ συνήχθησαν ὄχι μόνον κοράσια, ἀλλὰ καὶ γυναῖκες ἁμαρτωλαὶ πρότερον καὶ ἔγιναν Μοναχαὶ τὸν ἀριθμὸν ἐνενήκοντα, αἱ ὁποῖαι ἠλλοιώθησαν τὴν καλὴν ὄντως καὶ θαυμασίαν ἀλλοίωσιν. Ἔκτισε δὲ κελλία καὶ ἔγινε Κοινόβιον τέλειον. Ἔγραψε δὲ νόμον νὰ μὴ ὁμιλήσουν μὲ ἄνδρα πώποτε, οὔτε νὰ ἐξέλθουν ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, οὔτε νὰ δεχθῶσι δωρεάν τινα, ἀλλὰ μόνον ἀπὸ τὸν κόπον των καὶ ἀπὸ ὅ,τι ἔχει τὸ Μοναστήριον νὰ πορεύωνται· ἔκαμε δὲ εἰς αὐτὰς καὶ Προεστῶσαν ἄλλην νὰ τὰς ποιμαίνῃ, αὐτὴ δὲ ὑπηρέτει ὡς δούλη, διὰ νὰ δώσῃ εἰς αὐτὰς καλὸν παράδειγμα ταπεινώσεως.

Ὅταν δὲ ἤθελε κανονίσει ἡ Ἡγουμένη καμμίαν μὲ κανόνα βαρὺν καὶ ὑπέρμετρον, λόγου χάριν νὰ νηστεύῃ τόσας ἡμέρας, ὅταν ἐγνώριζεν ἡ Ἁγία ὅτι δὲν ἠδύνατο ἡ ἀδελφὴ νὰ τὸν φυλάξῃ, τῆς ἔβαλλε φαγητὸν εἰς τὸ κελλίον κρυφίως καὶ εὑρίσκουσα αὐτὸ ἔτρωγεν εὐχαριστοῦσα τὸν Κύριον καὶ οὕτω καὶ εἰς ἄλλας ὑποθέσεις τὰς ἐβοήθει, ὡς πρακτικὴ καὶ πάνσοφος ὅπου ἦτο, ἀλλὰ περισσότερον ἐσπούδαζε νὰ τὰς βοηθῇ εἰς τὰ ψυχικὰ καὶ τὰς ἐδίδασκε πολλάκις μὲ ψυχωφελεῖς λόγους τοιαῦτα λέγουσα· «Πρὸ πάντων φυλάττετε, ἀδελφαί μου, τὴν ψυχὴν καθαρὰν καὶ παρθένον ἀπὸ ρυπαροὺς λογισμοὺς καὶ φιληδονίας διανοήματα· ἔπειτα ἐγείρεσθε εἰς προσευχὴν τὸ μεσονύκτιον καὶ ὅταν προσεύχεσθε, ἔχετε τὸν νοῦν σας εἰς τὰ λεγόμενα καὶ μὴ προσπαθῆτε νὰ τελειώνετε γρήγορα, ἀλλὰ ἀργῶς μὲ φόβον καὶ τρόμον ἱστάμεναι·