Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ἔκλαιον πάντες οἱ δοῦλοι καὶ οἱ γνωστοί της, καὶ μάλιστα οἱ γονεῖς καὶ οἱ ἀδελφοί της ἐφώναζον ἐλεεινῶς, ἔξαινον τὰς παρειάς, ἔβαλλον κόνιν εἱς τὴν κεφαλήν των, ἔπιπτον εἰς τὴν γῆν, τύπτοντες τὸ στῆθος καὶ βοῶντες πικρῶς οἱ γονεῖς τὴν θυγατέρα, οἱ ἀδελφοὶ τὴν ἀδελφήν, οἱ δοῦλοι τὴν δέσποιναν. Οὐδεὶς παρέμεινεν ἄτρωτος ἀπὸ τὴν λύπην, οὐδεὶς ἀπὸ θλίψεως ἐλεύθερος· ἅπασα ἡ Ἀλεξάνδρεια ἐθρήνει ἀπαραμύθητα. Ἐπειδὴ δὲ ἔβλεπον τὰ δάκρυα ἀνωφελῆ, ἔστειλαν πανταχοῦ ἀνθρώπους νὰ τὴν εὕρωσιν· ἠρώτησαν γεωργούς, πραγματευτάς, μάντεις, ἐγγαστριμύθους καὶ πάντα ἄνθρωπον, ἀλλ’ ἅπασαι αἱ προσπάθειαι αὐτῶν ἀπέβησαν εἰς μάτην. Βλέπων ὁ Φίλιππος ὅτι ἡ θυγάτηρ του δὲν ἀνευρίσκετο, ἐκάλεσε τοὺς ἱερεῖς τῶν εἰδώλων καὶ τοὺς προσέταξε νὰ κάμουν δέησιν εἰς τοὺς θεούς, νὰ τοὺς φανερώσουν τί ἔγινε, εἰπὼν ὅτι, ἐὰν τὴν εὕρωσι, θὰ τοὺς δώσῃ μεγάλας δωρεὰς καὶ χαρίσματα, εἰ δ’ ἄλλως, ἐὰν γνωρίσωσι ποῦ εὑρίσκεται καὶ δὲν τοῦ εἰποῦν τὴν ἀλήθειαν, θὰ τοὺς θανατώσῃ ἀνηλεῶς. Βλέποντες ἐκεῖνοι ὅτι ἐκοπίαζον εἰς μάτην καὶ ἀνωφελῶς, συνεφώνησαν ὅλοι καὶ εἶπον, ὅτι οἱ θεοί, ὀρεχθέντες τὸ κάλλος της, τὴν ἥρπασαν εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὴν ἐθέωσαν. Ταῦτα πιστεύσας ὁ ἔπαρχος ἐπαρηγορήθη καὶ προσέταξεν εὐθὺς καὶ τῆς ἔκαμαν ἄγαλμα χρυσοῦν, ἤτοι εἴδωλον καὶ ὅλοι τὴν ἐπροσκύνουν ὡς νέαν θεάν, κάμνοντες εἰς αὐτὴν καὶ θυσίαν οἱ ἄγνωστοι.

Ἡ δὲ μακαρία Εὐγενία, λαβοῦσα τὸ ἅγιον Σχῆμα, εἶχε τοσαύτην ἀρετὴν εἰς τὴν ψυχήν, ὥστε ὑπερέβη ὅλους τοὺς ἀδελφοὺς εἰς τὴν ἄσκησιν καθὼς καὶ εἰς τὴν ἀξίαν καὶ εὐγένειαν τῆς σαρκὸς ἦτο ὑπερτέρα ἡ ἀοίδιμος. Εἰς τὴν ἀκολουθίαν καὶ σύναξιν εἰσήρχετο πρώτη πάντων καὶ ἐξήρχετο ὑστερωτέρα. Εἶχεν ἀγάπην πρὸς πάντας καὶ ἄκραν ταπείνωσιν, καὶ ἁπλῶς ἐτήρει πάσας τὰς δεσποτικὰς ἐντολὰς καὶ ὑποσχέσεις τῆς μοναδικῆς Πολιτείας ἀπαρασαλεύτως, διὰ τὰς ὁποίας ἀρετάς της τὴν ἠξίωσεν ὁ παντοδύναμος Θεὸς εἰς ὀλίγον καιρὸν νὰ κάμνῃ θαυματουργίας καὶ τέρατα, θεραπεύουσα πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν κάκωσιν ἀπὸ τοὺς πάσχοντας, ὅσοι δὲ ἀσθενεῖς ἤρχοντο εἰς τὴν Μονὴν ἐκείνην ἐλάμβανον τὴν ποθουμένην ὑγείαν. Οἱ δὲ Πρωτᾶς καὶ Ὑάκινθος ὅσον ἠδύναντο ἠγωνίζοντο εἰς τὴν ἀρετὴν νὰ τὴν μιμηθῶσι.

Κατὰ δὲ τὸ τρίτον ἔτος ἀπὸ τῆς εἰς τὴν Μονὴν προσελεύσεως τῆς Ἁγίας ἐτελεύτησεν ὁ Προεστὼς τῆς Μονῆς καὶ πάντες οἱ ἀδελφοί, βλέποντες τὰς ἀρετὰς αὐτῆς καὶ ἀγνοοῦντες τὸ κρυπτόμενον, τὴν παρεκάλουν νὰ γίνῃ Ἡγούμενος αὐτῶν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.