Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ἡμέραν δέ τινα παρεκάλεσε τούτους νὰ τὴν ἀφήσουν νὰ ὑπάγῃ ἔξωθεν τῆς πόλεως νὰ ἴδῃ τοὺς τόπους των, διὰ νὰ λάβῃ ὀλίγην ἄνεσιν. Μὴ ἔχοντες δὲ εἰς αὐτὴν ὑποψίαν τινὰ οἱ γονεῖς της, τῆς ἔδωσαν ἄδειαν νὰ ὑπάγῃ ὅπου ἐπεθύμει.

Ἀνέβη λοιπὸν εἰς ἅμαξαν ὁμοῦ μὲ τοὺς εὐνούχους αὐτῆς Πρωτᾶν και Ὑάκινθον, οἵτινες ἦσαν εἰς τὰ Ἑλληνικὰ γράμματα πεπαιδευμένοι, διότι ἀκολουθοῦντες καὶ φυλάττοντες τὴν Ἁγίαν ἦσαν μετ’ αὐτῆς ἀνὰ πᾶσαν ὥραν καὶ ἤκουον τὰ μαθήματα. Ἀφοῦ δὲ ἐξῆλθον τῆς πόλεως ἐπῆγαν εἰς τόπον τινά, εἰς τὸν ὁποῖον εἷχον οἱ Χριστιανοὶ Ἐκκλησίαν καὶ ἔψαλλον, κατ’ εὐδοκίαν δὲ Θεοῦ ἔτυχον ἐκεῖ ὅταν ἔλεγον τὸ ἑξῆς ρητὸν τοῦ Προφήτου· «Πάντες οἱ θεοὶ τῶν ἐθνῶν δαιμόνια. Ὁ δὲ Κύριος τοὺς οὐρανοὺς ἐποίησεν» (Ψαλμ. ϟε’ 5). Ἀκούσασα ταῦτα ἡ Εὐγενία ἐστέναξεν ἐκ βάθους καρδίας διὰ τὴν πατρῴαν πλάνην, ἔπειτα λέγει πρὸς τοὺς εὐνούχους· «Ἀδελφοί μου ἠγαπημένοι, γνωρίζω ὅτι καὶ σεῖς εἶσθε πεπαιδευμένοι ἱκανῶς εἰς τὰ δόγματα τοῦ Ἀριστοτέλους, τοῦ Πλάτωνος καὶ τῶν λοιπῶν φιλοσόφων καὶ ποιητῶν, πλὴν αὐτὰ ὅλα εἶναι μυθολογίαι, ἐπειδὴ ἄλλοι ἐξ αὐτῶν λέγουν ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός, ἄλλοι δὲ πάλιν, ὅτι εἶναι πολλοὶ θεοὶ ἄλλοι μεγαλύτεροι καὶ ἄλλοι μικρότεροι, φλυαρήματα δηλαδή, ἀπὸ τὰ ὁποῖα δύναται νὰ γνωρίζῃ ἕκαστος φρόνιμος ἄνθρωπος, ὅτι ὅλοι ὅσοι πιστεύουσιν εἰς αὐτὰ πλανῶνται, καὶ μόνον οὗτοι οἱ Χριστιανοὶ γνωρίζουν τὴν ἀλήθειαν καθὼς φαίνεται καὶ εἰς τὰ βιβλία των μὲ μαρτυρίας ἀξιοπίστους, τὸ βεβαιώνουν δὲ καὶ μὲ τὴν πολιτείαν αὐτῶν τὴν οὐράνιον, διάγοντες μὲ σωφροσύνην, πτωχείαν καὶ ταπείνωσιν. Διὰ τοὺς λόγους λοιπὸν τούτους θέλω καὶ ἐγὼ νὰ γίνω Χριστιανὴ καὶ ἄν σᾶς φαίνεται εὔλογον, συγκοινωνήσατε καὶ σεῖς εἰς τὴν γνώμην μου, ἐὰν ποθεῖτε τὴν σωτηρίαν σας, ἐγὼ δὲ θέλω σᾶς ἔχει ὄχι ὡς δούλους, ἀλλὰ ὡς ἠγαπημένους μου ἀδελφούς, νὰ ἔχωμεν ἕνα ποιμένα τὸν κοινὸν Δεσπότην καὶ Πατέρα Θεόν, τὸν δημιουργὸν πάσης τῆς κτίσεως».

Αὐτὰ καὶ ἕτερα πλείονα λέγουσα, εὗρεν ἑτοίμους καὶ αὐτοὺς εἰς τὴν σωτήριον αὐτὴν συμβουλὴν καὶ ἐδέχθησαν, ὑποσχόμενοι νὰ μὴ ἀποχωρισθοῦν ποτὲ ἀπ’ αὐτῆς. Ἀφοῦ λοιπὸν ἐνύκτωσε, κατέβησαν ἡσύχως ἐκ τῆς ἁμάξης καὶ ἀνεχώρησαν. Οἱ δὲ δοῦλοι, οἵτινες προεπορεύοντο τῆς ἁμάξης, δὲν τοὺς ἠννόησαν ἕνεκεν τοῦ σκότους τῆς νυκτὸς ἢ καὶ κατ’ οἰκονομίαν Θεου, ἀλλ’ ἐπήγαιναν ἔμπροσθεν ἀνύποπτοι, τὰ δὲ ζῷα ἠκολούθουν αὐτούς.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.