Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Ἀφοῦ δὲ ἡ Εὐγενία μετὰ τῶν εὐνούχων της περιεπάτησεν ἱκανῶς καὶ ἔφθασαν εἰς τόπον τινὰ ἥσυχον, εἶπε πρὸς αὐτούς· «Ἤκουσα ὅτι ἐδῶ πλησίον ὑπάρχει Μοναστήριον καὶ εἶναι συνηγμένοι πολλοὶ Χριστιανοί, ἔχοντες Ἐπίσκοπόν τινα ὀνόματι Ἕλενον πολὺ ἐνάρετον, ὅστις ἔχει ὁρίσει προεστῶτα τινα, Θεόδωρον τὸ ὄνομα, νὰ κυβερνᾷ τὴν Μονὴν καὶ νὰ ὁδηγῇ τοὺς ἀδελφοὺς εἰς τὴν ὁδὸν τῆς σωτηρίας, ἔκαμαν δὲ ἀμφότεροι ἀπείρους θαυματουργίας εἰς ἀσθενεῖς καὶ τελοῦσι πολλάκις ἀγρυπνίας ὁλονυκτίους εἰς ψαλμῳδίαν καὶ δόξαν Θεοῦ, ἀλλὰ γυναῖκα οὐδόλως συγχωροῦσι νὰ εἰσέλθῃ εἰς τὴν Μονήν. Λοιπὸν κουρεύσατέ μου τὴν κόμην, νὰ ἐνδυθῶ δὲ καὶ ἀνδρικὰ ἐνδύματα καὶ νὰ ὑπάγωμεν ὁμοῦ νὰ μᾶς συναριθμήσουν μὲ τὴν ἁγίαν ταύτην ἀδελφότητα».

Ὁ λόγος οὗτος τῆς Ἁγίας ἤρεσεν εἰς αὐτοὺς καὶ εὐθὺς ἐξετέλεσαν τὸ πρόσταγμα. Πηγαίνοντες δὲ πρὸς τὴν Μονὴν αὐτὴν τοῦ Θεοδώρου, βλέπουν τὸν Ἐπίσκοπον Ἕλενον, ὅστις ἤρχετο ἁπὸ τὴν Ἡλιούπολιν τῆς Αἰγύπτου μὲ πλῆθος πολὺ Χριστιανῶν ψάλλοντες ταῦτα· «Ἡ ὁδὸς τῶν δικαίων κατηυθύνθη· ἡ ὁδὸς τῶν Ἁγίων ἡτοιμάσθη». Τοῦτο ηὔξησε τὸν πόθον τῆς κόρης καὶ ἐθερμάνθη εἰς θεῖον ἔρωτα περισσότερον· ὅθεν ἑνωθεῖσα μὲ τοὺς Χριστιανούς, ἐπορεύετο πρὸς τὴν προαναφερθεῖσαν Μονήν. Ἠρώτησε δὲ καὶ τινα, Εὐτρόπιον ὀνόματι, ποῖος ἦτο ὁ γηραιός, ὅστις ἐβάδιζεν ἔμπροσθεν ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· «Αὐτὸς εἶναι ὁ ἁγιώτατος Ἕλενος, ὅστις ἔχει κάμει πολλὰς θαυματουργίας, ἐβάστα δὲ πολλάκις καὶ ἀνημμένα κάρβουνα εἰς τὰ ἐνδύματά του, τὰ ὁποῖα οὐδόλως ἐβλάβησαν ὑπὸ τοῦ πυρός, πρὸ ὀλίγων δὲ ἡμερῶν εὑρέθη μάντις τις Ζαρέας καλούμενος, ὅστις παρεπλάνει τὸν λαὸν λέγων ὅτι ἦτο ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Θεὸν διὰ νὰ διδάσκῃ καὶ νὰ εὐεργετῇ τοὺς ἀνθρώπους, ἐκατηγόρει δὲ τὸν Ἕλενον ὅτι εἶναι ψεύστης. Ταῦτα ἔλεγεν ὁ πανοῦργος διὰ νὰ διαστρέφῃ τοὺς Χριστιανοὺς ἀπὸ τὴν εὐθεῖαν ὁδὸν εἰς τὴν ἀπώλειαν, ἀφαιρῶν ἀπ’ αὐτῶν τὴν πρὸβτὸν Προεστῶτα εὐλάβειαν. Εἶπον δέ τινες ἐκ τοῦ λαοῦ πρὸς τὸν Ἕλενον· «Δέσποτα ἢ δέξου τὸν Ζαρέαν συγκοινωνόν, ἐφ’ ὅσον λέγει ὅτι εἶναι ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν Δεσπότην Χριστὸν ἢ ἔλεγξον αὐτὸν νὰ καταισχυνθῇ ἐνώπιον πάντων».


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.