Τῇ ΚΔ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ΠΑΡΑΜΟΝΗ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ καὶ μνήμη τῆς Ἁγίας Ὁσιοπαρθενομάρτυρος ΕΥΓΕΝΙΑΣ.

Συνδιελέχθησαν λοιπὸν ἡμέραν τινὰ καὶ βλέπων ὁ Ἀρχιερεὺς Ἕλενος, ὅτι ὁ Ζαρέας μὲ αὐθάδειαν καὶ ἀναισχυντίαν ἐφιλονίκει ὀξέως κατὰ τῆς ἀληθείας, ἐναντιούμενος μὲ στροφὰς λόγων καὶ πανουργεύματα, προσέταξε καὶ ἤναψαν μεγάλην πυράν, εἶπε δὲ πρὸς τὸν Ζαρέαν· «Ἂς εἰσέλθωμεν ἀμφότεροι εἰς τὸ πῦρ, καὶ ὅστις ἀπὸ τοὺς δύο μείνῃ ἄφλεκτος ὑπὸ τοῦ πυρός, ἐκεῖνον νὰ πιστεύσωμεν ὅτι εἶναι ἀπεσταλμένος παρὰ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ». Ὁ δὲ Ζαρέας εἶπε πρὸς αὐτόν· «Εἴσελθε πρῶτος σύ, ὅστις τὸ ἐπρότεινες, καὶ ἔπειτα εἰσέρχομαι καὶ ἐγώ». Προσευξάμενος λοιπὸν ὁ Ἕλενος καὶ σφραγίσας ἑαυτόν, εἰσῆλθεν ἀφόβως εἰς τὸ μέσον τοῦ πυρὸς καὶ ἵστατο ὥραν πολλήν, χωρὶς νὰ καῇ οὐδόλως οὔτε κἄν τρίχα τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ. Ὁ δὲ Ζαρέας ἔφριξε καὶ ἐφοβήθη ταῦτα βλέπων καὶ προσεπάθει νὰ φύγῃ· ἀλλὰ τὸν ἥρπασεν ὁ λαὸς καὶ τὸν ἔρριψαν εἰς τὴν φλόγα· ὅθεν εὐθὺς ἤρχισε νὰ καταφλέγεται καὶ ἐβόα μετὰ δακρύων τόσον, ὥστε τὸν ἐλυπήθη ὁ Ἅγιος καὶ τὸν ἐξέβαλεν ἡμιθανῆ ἀπὸ τῆς πυρᾶς, ἀποδιώξας αὐτὸν κατῃσχυμμένον ἔξω τῆς πόλεως. Ταῦτα ἡ Εὐγενία ἀκούσασα ἐχάρη καὶ ἐξεπλήττετο, παρεκάλεσε δὲ τὸν Εὐτρόπιον νὰ εἴπῃ τοῦ Ἐπισκόπου νὰ τοὺς δεχθῇ καὶ αὐτοὺς εἰς τὴν ἁγίαν του ποίμνην νὰ γίνουν Μοναχοί. Ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτήν· «Ἄφες νὰ ἀναπαυθῇ ὀλίγον, διότι εἶναι κατάκοπος ἀπὸ τὴν ὁδοιπορίαν καὶ κατόπιν τοῦ ὁμιλοῦμεν».

Ἀφοῦ λοιπὸν ἔφθασαν εἰς τὸ Μοναστήριον καὶ ἐλειτούργησεν ὁ Ἕλενος, ἐκοιμήθη καὶ βλέπει καθ’ ὕπνον γλυπτὸν εἴδωλον γυναικός, τὸ ὁποῖον ἐτίμων οἱ ἄνθρωποι καὶ τὸ προσεκύνουν ὡς θεόν. Ὁ δὲ Ἕλενος, λυπηθείς, εἶπε πρὸς τὸ εἴδωλον· «Σὺ εἶσαι κτίσμα καὶ δούλη Θεοῦ ὡς καὶ ἡμεῖς, διατί λοιπὸν δέχεσαι νὰ σὲ προσκυνῶσιν οἱ ἄνθρωποι ὡς θεάν;». Ἡ δὲ γυνὴ ἐκείνη ἀκούσασα ταῦτα, ἔφυγεν ἀπὸ τοὺς ἀνθρῶπους, οἵτινες τὴν ἐσήκωναν καὶ πλησιάσασα τὸν Ἕλενον εἶπε πρὸς αὐτόν· «Δὲν ἀποχωρίζομαι ἀπὸ σοῦ, ἕως νὰ μὲ ὑπάγῃς εἰς τὸν Κτίστην μου». Ταῦτα ἰδὼν καθ’ ὕπνον ὁ Ἕλενος, διεγερθεὶς ἐθαύμαζε. Τότε φθάνει καὶ ὁ Εὐτρόπιος καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Τρεῖς ἄνδρες ἀδελφοὶ κατά τε τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα ἀπηρνήθησαν τὰ εἴδωλα καὶ παρακαλοῦν νὰ τοὺς βαπτίσῃς καὶ νὰ τοὺς κουρεύσῃς, διὰ νὰ μείνουν εἰς τὴν ποίμνην σου ταύτην ἕως θανάτου. Ἐπειδὴ ὅμως εἶναι πολὺ νέοι εἰς τὴν ἡλικίαν καὶ ἔχουν μεγάλην ἀγάπην πρὸς ἀλλήλους, σὲ παρακαλοῦν μετὰ δακρύων νὰ μὴ τοὺς χωρίσῃς ποσῶς, ἀλλὰ νὰ εἶναι ὁμοῦ πάντοτε εἰς πᾶσαν ὑπηρεσίαν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Διευκρινίζομεν ἐνταῦθα, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα Σεβῆρος ἔφερον τέσσαρες ἐν συνόλῳ Ρωμαῖοι αὐτοκράτορες, τὸ δὲ ὄνομα Ἀντωνῖνος ἑπτά, οἵτινες ὅμως λόγῳ τῆς πολυωνυμίας αὐτῶν φέρονται εἰς τοὺς αὐτοκρατορικοὺς καταλόγους μὲ τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα κατέστησαν γνωστότεροι. Οἱ ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἁγίας Εὐγενίας διατελέσαντες αὐτοκράτορες, οἱ φέροντες σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ τὸ ὄνομα Σεβῆρος ἢ Ἀντωνῖνος εἶναι οἱ ἑξῆς: 1) Κόμμοδος-Λούκιος-Μᾶρκος-Αἴλιος-Ἀντωνῖνος-Αὐρήλιος (180-192), 2) Λούκιος-Σεπτίμιος-Σεβῆρος (193-211), 3) Καρακάλας-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (211-217), 4) Διαδουμενιανὸς-Μακρῖνος-Μᾶρκος-Ὀπέλλιος-Σεβῆρος-Ἀντωνῖνος (217-218) 5) Ἡλιογάβαλος-Μᾶρκος-Αὐρήλιος-Ἀντωνῖνος-Πῖος (218-222), 6) Λεύκιος-Ἰούλιος-Αὐρήλιος-Σουλπίκιος-Οὐράνιος-Ἀντωνῖνος-Σεβῆρος-Ἀλέξανδρος (222-238). Κυρίως γνωστὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος εἶναι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος (138-161), ἐπὶ τῆς ἐποχῆς του ὅμως δὲν εἶχεν εἰσέτι γεννηθῆ ἡ Ἁγία Εὐγενία.

[2] Ὁ Ρωμαῖος στρατηγὸς Γάλλος, ἐξοντώσας προδοτικῶς τὸν Δέκιον, ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ἐν ἔτει 251, ἀλλὰ καὶ τούτου φονευθέντος ἐν ἔτει 253 ὑπὸ τῶν ἰδίων του στρατιωτῶν ἀνεκηρύχθη αὐτοκράτωρ ὁ Βαλλεριανός. Οὗτος εὑρισκόμενος εἰς πόλεμον μετὰ τῶν Σκυθῶν, τῶν Γότθων καὶ τῶν Περσῶν ἀνεκήρυξε συνάρχοντά του τὸν υἱόν του Γαλλιηνόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀφῆκεν εἰς τὴν Ρώμην, αὐτὸς δὲ πορευθεὶς κατὰ τῶν Περσῶν συνελήφθη ὑπ’ αὐτῶν αἰχμάλωτος, ἀπέθανε δὲ μετὰ δεκαετίαν ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ. Ὁ Γαλλιηνὸς ἐδολοφονήθη καὶ αὐτὸς ὑπὸ τῶν στρατηγῶν του κατὰ τὸ ἔτος 268. Ἐκεῖνο ποὺ ἐν προκειμένῳ χρῄζει ἐρεύνης εἶναι τὸ ἐὰν ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τῶν αὐτοκρατόρων τούτων ἢ ἐνωρίτερον ἐμαρτύρησεν ἡ Ἁγία, δεδομένου ὅτι ἐγεννήθη ἐπὶ Κομμόδου (180-192), ὁπότε κατὰ τὴν ἐποχὴν τοῦ μαρτυρίου της θὰ πρέπῃ νὰ ἦτο ἀρκετὰ προκεχωρημένης ἡλικίας. Πάντως ἐὰν ἐπὶ Βαλλεριανοῦ ἔλαβε χώραν τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας, θὰ πρέπῃ νὰ ἔγινε τοῦτο κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ὅτε ἦτο εἰσέτι Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης ὁ Κορνήλιος, ὅστις ἐτελεύτησε κατὰ τὸ ἔτος 253.