Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Ἐπῆγε λοιπὸν ὁ Ἀριὼχ καὶ ἐδεήθη τοῦ βασιλέως, ὅστις ὥρισε νὰ παύσουν ἀπὸ τὸν φόνον μέχρι τῆς αὔριον. Τότε ὁ Προφήτης ἔκαμε δέησιν πρὸς τὸν Θεὸν ὁλονύκτιον μετὰ τῶν Τριῶν Παίδων καὶ ὁ Θεός, διὰ νὰ θαυμαστώσῃ τοὺς δούλους του, τοῦ ἀπεκάλυψε τὸ ὅραμα τοῦ βασιλέως· τὸ δὲ πρωΐ, ὡς ἀνέτειλεν ἡ ἡμέρα, παρεκάλεσε πάλιν τὸν Ἀριὼχ νὰ τὸν ὑπάγῃ ἔμπροσθεν τοῦ βασιλέως, διὰ νὰ τοῦ εἴπῃ τὸ ὅραμά του καὶ τὴν ἐξήγησίν του.

Ὡς δὲ ἐπῆγεν ὁ Δανιὴλ ἐνώπιον τοῦ βασιλέως, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Μὴ νομίσῃς, ὦ βασιλεῦ, ὅτι ἀπὸ σοφίαν ἀνθρωπίνην ἐγνώρισα ἐγὼ τὸ ὅραμά σου· διότι ἐδῶ εἶναι καὶ ἄλλοι σοφώτεροι ἀπὸ ἐμέ· ἀλλ’ ὁ Θεός, ὅστις εἶναι ἐν τῷ οὐρανῷ, Αὐτὸς ἀποκαλύπτει μυστήρια. Αὐτὸς ἔδειξε καὶ πρὸς τὴν βασιλείαν σου τὶ μέλλει νὰ γίνῃ εἰς τοὺς ἐσχάτους καιρούς, εἶναι δὲ τὸ ὅραμα τὸ ὁποῖον ἔδειξεν Θεὸς εἰς τὴν βασιλείαν σου τὸ ἑξῆς: Σύ, βασιλεῦ, κοιτόμενος εἰς τὴν κλίνην σου, διελογίζεσο τὶ μέλλει γενέσθαι κατὰ τὰς ἐσχάτας ἡμέρας, καὶ ὁ Θεὸς σοῦ ἔδειξε τοῦτου τὸ ὅραμα. Ἔβλεπες ὅτι ἦτο μία εἰκὼν μεγάλη, τῆς ὁποίας ἡ ὄψις ἦτο ὑψηλὴ κατὰ πολλὰ καὶ φοβερά· ἡ κεφαλή της ἦτο ἀπὸ χρυσίον καθαρόν, αἱ χεῖρές της καὶ τὸ στῆθος της ἦσαν ἀργυρᾶ, ἡ κοιλία της καὶ οἱ μηροί της ἦσαν χάλκινοι, αἱ κνῆμαι τῶν ποδῶν της ἦσαν σιδηραῖ· οἱ δὲ πόδες μέρος μὲν ἦσαν σιδηροῖ, μέρος δὲ ἦτο ὀστράκινον. Θεωρῶν λοιπὸν τὴν εἰκόνα ἐκείνην, εἶδες, ὦ βασιλεῦ, ὡς νὰ ἐκόπη Λίθος ἐκ τοῦ Ὄρους, δίχως χειρὸς ἀνθρώπου, καὶ ἐκτύπησε τὴν εἰκόνα ἐκείνην εἰς τοὺς πόδας τοὺς σιδηροῦς καὶ ὀστρακίνους· τότε ἐλεπτύνθη τὸ ὄστρακον, ὁ σίδηρος, ὁ χαλκός, ὁ ἄργυρος, ὁ χρυσός, καὶ ἔγιναν ὡς κονιορτὸς ἀπὸ ἅλωνος θερινῆς, καὶ ὁ ἄνεμος διεσκόρπισε τὸν κονιορτὸν ἐκεῖνον, τόσον ὥστε δὲν ἐφάνη πλέον ὁ τόπος αὐτῶν· ὁ Λίθος δὲ ἐκεῖνος, ὅστις ἐκτύπησε τὴν εἰκόνα, ἔγινεν Ὄρος μέγα καὶ ἐσκέπασεν ὅλην τὴν γῆν. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἐνύπνιόν σου, ὦ βασιλεῦ· νὰ σοῦ εἴπω δὲ τώρα καὶ τὴν ἐξήγησίν του.

Ἡ χρυσῆ κεφαλὴ εἶναι ἡ βασιλεία σου, αἱ δύο χεῖρες αἱ ἀργυραῖ καὶ τὸ στῆθος εἶναι ἡ βασιλεία τῶν Περσῶν καὶ τῶν Μήδων, οἵτινες θέλουν ἔλθει κατόπιν ἀπὸ σέ, ἡ βασιλεία δὲ αὕτη θέλει εἶναι πτωχοτέρα ἀπὸ τὴν ἰδικήν σου, καθὼς καὶ τὸ ἀργύριον εἶναι κατώτερον ἀπὸ τὸν χρυσόν· ἡ κοιλία καὶ οἱ μηροὶ οἱ χάλκινοι εἶναι ἡ μετὰ τὴν βασιλείαν τῶν Περσῶν μέλλουσα νὰ ἔλθῃ βασιλεία τῶν Ἑλλήνων, τὴν ὁποίαν θέλει αὐξήσει ὁ βασιλεὺς Ἀλέξανδρος, φονεύων τὸν βασιλέα τῆς Περσίας Δαρεῖον· μετὰ δὲ ταύτην θέλει ἔλθει ἡ βασιλεία τῶν Ρωμαίων, ἥτις θέλει εἶναι ἰσχυροτέρα ἀπὸ τὰς ἄλλας βασιλείας, καθὼς καὶ ὁ σίδηρος εἶναι δυνατώτερος ἀπὸ τὸν χαλκὸν καὶ τὸν ἄργυρον καὶ τὸν χρυσόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.