Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Ὡς λοιπὸν εἶπεν ὁ γέρων ἐκεῖνος, ὅτι ὑποκάτω τοῦ σχίνου τοὺς εἶδε, λέγει εἰς αὐτὸν ὁ Προφήτης· «Ἀληθῶς ἐψεύσθης κατὰ τῆς κεφαλῆς σου· διότι ἰδοὺ Ἄγγελος Κυρίου, λαβὼν ἀπὸ τοῦ Θεοῦ ἀπόφασιν, παρίσταται ἐνταῦθα διὰ νὰ σὲ σχίσῃ εἰς τὸ μέσον». Τότε καλέσας καὶ τὸν δεύτερον, λέγει πρὸς αὐτόν· «Σπέρμα Χαναὰν καὶ οὐχὶ Ἰούδα, τὸ κάλλος σὲ ἐξηπάτησε καὶ ἡ ἐπιθυμία διέστρεψε τὴν καρδίαν σου. Οὕτως ἐποιήσατε καὶ εἰς τὰς ἄλλας γυναῖκας τῶν Ἑβραίων, αἵτινες φοβούμεναι ὑμᾶς, ἔκαμναν τὸ θέλημά σας ἀλλὰ αὕτη δὲν εἶναι ὡς ἐκεῖναι· εἰπέ μας λοιπὸν καὶ σύ, εἰς ποῖον δένδρον τοὺς εἶδες νὰ ἁμαρτάνουν;». Ἀπεκρίθη ἐκεῖνος· «κάτωθεν πρίνου [3] εἶδον αὐτούς». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Δανιήλ· «Καὶ σὺ ἀληθῶς ἐψεύσθης κατὰ τῆς κεφαλῆς σου· διότι ἰδοὺ ὁ Ἄγγελος Κυρίου παρίσταται, διὰ νὰ πριονίσῃ καὶ σέ». Ὡς ἤκουσεν ὁ λαὸς τὴν τοιαύτην ψευδομαρτυρίαν, ἐδόξασαν τὸν Θεόν, τὸν σῴζοντα τοὺς ἐπ’ αὐτὸν ἐλπίζοντας, ὁρμήσαντες δὲ ἐναντίον τῶν δύο ψευδομαρτύρων ἐκείνων ἐλιθοβόλησαν αὐτούς, οὕτω δὲ ἐδοξάσθη κατὰ τὴν ἡμέραν ἐκείνην, ὡς φρόνιμος καὶ γνωστικός, ὁ Δανιήλ, μᾶλλον δὲ ὁ Θεός, ὅστις ἔδωκεν εἰς αὐτὸν τὴν τοιαύτην σοφίαν.

Μετὰ δὲ τὸ δεύτερον ἔτος τῆς ἁλώσεως τῆς, Ἱερουσαλήμ, ὁ βασιλεὺς Ναβουχοδονόσορ εἶδεν ὅραμα θαυμαστόν, τὸ ὁποῖον, ὡς ἐξύπνησε, παρευθὺς τὸ ἐλησμόνησε. Τότε συγκαλέσας τοὺς μάγους καὶ τοὺς σοφοὺς τῶν Χαλδαίων, καὶ τοὺς ὀνειροκρίτας, καὶ τοὺς σημειολύτας, τοὺς εἶπε· «Ὅραμα εἶδα φοβερὸν καὶ θαυμαστόν καὶ ὅταν ἐξύπνησα, τὸ ἐλησμόνησα· θέλω λοιπὸν νὰ μοῦ εἰπῆτε καὶ τὸ ὅραμά μου καὶ τὴν ἑρμηνείαν του τὶ δηλοῖ». Ἀπεκρίθησαν οἱ μάγοι· «Βασιλεῦ πολυχρονημένε, εἰπέ μας τὸ ὄνειρόν σου, καὶ ἡμεῖς νὰ τὸ διαλύσωμεν». Λέγει εἰς αὐτοὺς ὁ βασιλεύς· «Καὶ τὸ ὄνειρόν μου νὰ εἰπῆτε καὶ τὴν ἑρμηνείαν του, διότι μέλλετε κακῶς νὰ ἀποθάνετε». Ἀπεκρίθησαν οἱ μάγοι· «Τὸ ζήτημά σου, βασιλεῦ, δὲν δύναται ἄνθρωπος νὰ τὸ ὁρίσῃ, μόνον οἱ θεοὶ τοὺς ὁποίους προσκυνοῦμεν δύνανται νὰ εὕρωσι καὶ τὸ ὄνειρόν σου, καὶ τὴν ἑρμηνείαν του». Τότε ὁ βασιλεὺς θυμωθεὶς ἀπεφάσισε νὰ φονεύσῃ ὅλους τοὺς σοφοὺς καὶ τοὺς μάγους τῶν Χαλδαίων, ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκωνται. Ἤρχισαν λοιπὸν οἱ ὑπηρέται τοῦ βασιλέως νὰ φονεύουν τοὺς μάγους, ἦλθον δὲ νὰ φονεύσουν καὶ τὸν Προφήτην Δανιὴλ καὶ τοὺς Τρεῖς Παῖδας, ὡς ὄντας καὶ αὐτοὺς ἀπὸ τὸ τάγμα τῶν σοφῶν. Τότε ἐπῆγεν ὁ Δανιὴλ καὶ εὑρίσκει τὸν σωματοφύλακα τοῦ βασιλέως, Ἀριὼχ ὀνόματι, καὶ πίπτει εἰς τοὺς πόδας του λέγων· «Παρακαλῶ σε, δεήσου πρὸς τὸν βασιλέα νὰ ὑπομείνῃ ταύτην τὴν νύκτα, καὶ ἐὰν δὲν εύρω ἐγὼ τὸ ὅραμά του καὶ τὴν ἑρμηνείαν του, ἂς κάμῃ ὅ,τι ὁρίσῃ».


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.