Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Ἐδοκίμασε λοιπὸν ὁ εὐνοῦχος οὕτω καὶ μετὰ τὰς δέκα ἡμέρας, ὅταν τοὺς ἐπεσκέφθη, εἶδε τὰ πρόσωπα αὐτῶν νὰ εἶναι πλέον λαμπρότερα ἀπὸ τὰ τῶν ἄλλων παιδίων, τὰ ὁποῖα ἔτρωγαν τὰ βασιλικὰ φαγητά. Τὴν ὑπόθεσιν ταύτην ἀναφέρει καὶ ἡ εὐχὴ τῶν κολλύβων, ἥτις λέγει· «ὁ τοῖς σπέρμασι τοὺς τρεῖς Παῖδας καὶ Δανιήλ, τῶν ἐν Βαβυλῶνι ἁβροδιαίτων λαμπροτέρους ἀναδείξας». Μὲ τὴν τοιαύτην λοιπὸν τροφὴν διῆλθον οἱ τρεῖς Παῖδες καὶ ὁ Δανιήλ, ἐγκρατευόμενοι καὶ μανθάνοντες τὴν σοφίαν τῶν Χαλδαίων, καθὼς προσέταξεν ὁ βασιλεὺς τὸν ἀρχιευνοῦχον. Ὅταν δὲ συνεπληρώθη ὁ χρόνος, τὸν ὁποῖον εἶχε προστάξει ὁ βασιλεύς, παρέστησαν ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντας τοὺς παῖδας τῶν αἰχμαλώτων Ἑβραίων. Ὁ δὲ Θεὸς ἔδωκε γνῶσιν καὶ σοφίαν εἰς τὸν Δανιὴλ καὶ εἰς τοὺς Τρεῖς Παίδας καὶ ἐφάνησαν ἐνώπιον τοῦ βασιλέως εἰς ὅσα τοὺς ἠρώτησε πλέον φρονιμώτεροι καὶ σοφώτεροι ἀπὸ τὰ ἄλλα παιδία, τόσον ὥστε θαυμάσας ὁ βασιλεὺς διὰ τὰς γνώσεις των, τοὺς εἶχεν εἰς μεγαλυτέραν τιμὴν ἀπὸ τοὺς ἄλλους αἰχμαλώτους παῖδας.

Κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας ἦτο Ἑβραῖός τις, ἀπὸ τοὺς αἰχμαλώτους τῆς Ἱερουσαλήμ, κατοικῶν εἰς την Βαβυλῶνα, Ἰωακεὶμ καλούμενος, ὁ ὁποῖος ἦτο ἄρχων καὶ πλούσιος ὑπὲρ τοὺς ἄλλους Ἑβραίους· εἶχε δὲ καὶ γυναῖκα Σωσάνναν λεγομένην, ὡραίαν κατὰ πολλὰ καὶ φοβουμένην τὸν Κύριον· εἶχε δὲ πλησίον εἰς τὴν οἰκίαν της καὶ περιβόλιον ὡραῖον, εἰς τὸ ὁποῖον ἐσύχναζεν ἡ Σωσάννα καὶ περιεπάτει μὲ τὰς ὑπηρετρίας της. Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἦσαν δύο Ἑβραῖοι, οἱ ὁποῖοι εἶχον διορισθῆ ὑπὸ τῆς ἐξουσίας τοῦ βασιλέως κριταὶ τῶν ἄλλων Ἑβραίων, αὐτοὶ δέ, ἐπειδὴ ἦτο ἐπίσημος ἄρχων ὁ Ἰωακεὶμ ἐκεῖνος, ἐσύχναζον εἰς τὴν οἰκίαν του καθ’ ἑκάστην ἡμέραν καὶ συνεβουλεύοντο μετ’ αὐτοῦ. Εἰσερχόμὲνοι δὲ καὶ ἐξερχόμενοι συχνάκις ἐκεῖθεν, ἔβλεπον καὶ τὴν γυναῖκα τοῦ Ἰωακείμ, τὴν Σωσάνναν, ἥτις διήρχετο ἀπ’ ἔμπροσθέν των. Ὅμως μὲ τὴν πάροδον τοῦ χρόνου, βλέποντες αὐτὴν ὡραίαν, ἔπεσαν εἰς ἐπιθυμίαν κακὴν καὶ ἐλησμόνησαν νὰ βλέπουν πρὸς τὸν ἐν τῷ οὐρανῷ καθήμενον φοβερὸν κριτὴν Θεόν, ἀλλὰ ὅλως διόλου τὸ κάλλος αὐτῆς περιειργάζοντο νύκτα τε καὶ ἡμέραν καὶ αὐτὴν ἐφαντάζοντο.

Εἶχον λοιπὸν οἱ κριταὶ ἐκεῖνοι τὴν πονηρὰν ταύτην ἐπιθυμίαν εἰς τὰς καρδίας αὐτῶν καὶ τὴν διετήρουν μυστικὴν ἀπ’ ἀλλήλων ἐπὶ πολὺν καιρόν. Ὅθεν δὲν ἐγνώριζεν ὁ εἷς ὅτι καὶ ὁ ἄλλος ἀγαπᾷ τὴν Σωσάνναν· τέλος, ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐξεμυστηρεύθησαν εἰς ἀλλήλους τὴν ἐπιθυμίαν των καὶ ἀπεφάσισαν ὅπως ἐπιτηρήσωσι τὸν καιρόν, καὶ ὅταν ἡ Σωσάννα θὰ εἶναι εἰς τὸ περιβόλιον μόνη της, ὁ δὲ ἄνδρας της ὁ Ἰωακεὶμ θὰ λείπῃ, τότε νὰ τὴν βιάσωσι καὶ νὰ τελέσουν τὴν ἐπιθυμίαν των.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.