Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Σελίδα 11 από 26

Ταῦτα δὲ τὰ ὁποῖα εἶπεν ὁ Προφήτης ἐτελειώθησαν ἕως τέλους· διότι περιεπλανήθη εἰς τὴν ἐρημίαν ὁ βασιλεὺς ἑπτὰ καιρούς, διατρίψας ὡς ζῷον ἄγριον, μετὰ δὲ ταῦτα πάλιν ἐπανῆλθεν εἰς τὴν βασιλείαν, βασιλεύσας δὲ τεσσαράκοντα τρία ὅλα ἔτη ἐτελεύτησε. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ναβουχοδονόσορος ἐβασίλευσεν ὁ υἱὸς αὐτοῦ, Εὐϊλμερωδὰχ λεγόμενος, ἔτη δεκαοκτώ, καὶ τούτου ἀποθανόντος ἐβασίλευσεν ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἔτη τεσσαράκοντα, ὁ ὁποῖος, ὡς γράφει ὁ Φλάβιος Ἰώσηπος, ὠνομάζετο Νιγλίσαρος [4]. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τούτου ἐβασίλευσεν ὁ υἱός του, Βαλτάσαρ ὀνόματι, εἰς τοῦ ὁποίου τὰς ἡμέρας συνέβη τὸ ἑξῆς παράδοξον.

Ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἠθέλησεν οὗτος νὰ φιλεύσῃ τοὺς φίλους του καὶ τοὺς ἄρχοντας τοῦ παλατίου του· ἐκεῖ λοιπὸν εἰς τὴν τράπεζαν προσέταξε νὰ φέρωσι τὰ σκεύη τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ (ὅσα ἔφερεν ὁ προπάππος του ὁ Ναβουχοδονόσορ ἀπὸ τὸν ναὸν τῆς Ἱερουσαλήμ, καὶ εἶχε προσηλώσει εἰς τοὺς ναοὺς τῶν θεῶν αὐτοῦ), νὰ πίωσι μὲ ἐκεῖνα οἱ φίλοι καὶ αἱ παλλακίδες τοῦ βασιλέως, πίνοντες δέ, τοὺς μὲν θεοὺς τοὺς ξυλίνους καὶ πηλίνους καὶ ἀργυροῦς καὶ χρυσοῦς, τὰ ποιήματα τῶν ἀνθρώπων, ἐτιμοῦσαν καὶ ἐδόξαζον, τὸν δὲ Θεόν, τὸν ἐξουσιαστὴν παντὸς τοῦ κόσμου, ἐβλασφημοῦσαν καὶ ὕβριζον. Ἐν μέσῳ λοιπὸν τοῦ τόπου ἐκείνου εἶδεν ὁ βασιλεύς, ὡς χεῖρα ἀνθρώπου, ἥτις ἐφάνη ἀπὸ τὸν τοῖχον τῆς οἰκίας εἰς τὴν ὁποίαν ἐκάθητο, καὶ ἔγραψε γράμματα, τὰ ὁποῖα ἔλεγον οὕτω κατὰ τὴν γλῶσσαν τῶν Ἑβραίων: «Μανή, Θεκέλ, Φάρες». Ὡς δὲ εἶδε τὴν ὅρασιν ταύτην, ἐφοβήθη πολὺ, ἀπὸ δὲ τὸν φόβον του ἤλλαξεν ἡ ὄψις τοῦ προσώπου του, καὶ δὲν ἠδύνατο πλέον νὰ ὑπομείνῃ. Τότε προσέταξε νὰ ἔλθουν οἱ μάγοι καὶ οἱ σοφοὶ τῶν Χαλδαίων, οἱ ὀνειροκρῖται καὶ οἱ σημειολύται, νὰ ἐξηγήσουν τὰ γράμματα ἐκεῖνα· ἀλλὰ κανεὶς δὲν ἠδυνήθη νὰ εἴπῃ τὴν λύσιν των. Τρέμοντος λοιπὸν τοῦ βασιλέως, καὶ φοβουμένου διὰ τὴν θεωρίαν τὴν ὁποίαν εἶδε, τοῦ λέγει ἡ μήτηρ του· «Μὴ φοβῆσαι καὶ δειλιάζῃς, τέκνον, διότι ἐδῶ εὑρίσκεται ἄνθρωπός τις Ἑβραῖος, ἀπὸ τοὺς αἰχμαλώτους τῆς Ἰουδαίας, τοὺς ὁποίους ἔφερεν ὁ προπάππος σου, ὁ ὁποῖος εἶναι ἱκανὸς νὰ σοῦ ἐξηγήσῃ τὰ γράμματα ταῦτα· διότι καὶ εἰς τὸν καιρὸν ἐκείνου, καθὼς τὸ ἔχομεν ἀκοήν, πολλὰ ὄνειρα διέλυσε καὶ ἐτελειώθησαν καθὼς εἶπε».

Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ