Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Τότε ὁ βασιλεὺς ἔστειλε καὶ ἔφεραν τὸν Δανιήλ, εἶπε δὲ πρὸς αὐτόν· «Οἱ μάγοι καὶ οἱ σοφοὶ τῶν Χαλδαίων δὲν ἠδυνήθησαν νὰ ἐξηγήσουν τὰ γράμματα αὐτά· ἐὰν λοιπὸν τὰ εὕρῃς σύ, θὰ σὲ ἐνδύσω κόκκινον φόρεμα, καθὼς φορῶ καὶ ἐγώ, θὰ βάλω εἰς τὸν λαιμόν σου μανιάκην χρυσοῦν καὶ θὰ σὲ καταστήσω τρίτον ἄρχοντα τῆς βασιλείας μου». Τοῦ λέγει ὁ Προφήτης· «Τὰ δωρήματά σου, βασιλεῦ, δός τα εἰς ὅποιον ἀγαπᾷς, ἐγὼ δὲ δίχως δῶρα θὰ σοῦ ἐξηγήσω τὰ γράμματα. Ὁ Θεὸς ὁ ὕψιστος ἔδωκεν εἰς τὸν προπάππον σου Ναβουχοδονόσορα τὴν τιμὴν καὶ τὴν ἐξουσίαν, καὶ τὸν ἔτρεμεν ὁ κόσμος· ὅταν δὲ ὑψώθη ἡ καρδία του καὶ ὑπερηφανεύθη κατὰ τοῦ Θεοῦ, ἤρθη καὶ ἡ τιμή του, καὶ αὐτὸς ἐτρέφετο μὲ τὰ ἄγρια θηρία, διὰ νὰ γνωρίσῃ, ὅτι μόνος ὁ Θεὸς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς εἶναι ἔνδοξος καὶ φοβερός. Καὶ σὺ λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, δὲν ἐταπείνωσας τὴν καρδίαν σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἔφερες τὰ ἱερὰ σκεύη τοῦ ἁγίου ναοῦ, καὶ τὰ ἔδωκες εἰς τὰς παλλακίδας σου καὶ εἰς τοὺς φίλους σου διὰ νὰ πίνουν μὲ αὐτά, τὰ ὁποῖα ἦσαν ἀφιερωμένα εἰς τὸν Θεὸν τὸν ὕψιστον· καὶ τὸ χειρότερον, ὅτι δὲν ἐδόξασες τὸν Θεόν, ὅστις ἔχει τὴν ἐξουσίαν τῆς πνοῆς πάντων τῶν ζώντων, ἄλλὰ ἐτίμησας τὰ εἴδωλα τὰ κωφὰ καὶ ἀναίσθητα, τὰ ἔργα τῶν χειρῶν τῶν ἁνθρώπων. Διὰ τοῦτο αὐτὸς ὁ ἀληθὴς Θεὸς ἐβαρύνθη κατὰ σοῦ, καὶ ἔστειλε τὸν Ἄγγελον αὐτοῦ, καὶ ἔγραψε τὰ γράμματα ταῦτα, τὰ ὁποῖα δηλοῦσιν οὕτως: Μανή, ἤτοι ἐμέτρησεν ὁ Θεὸς τὴν βασιλείαν σου, καὶ τὴν ἐτελείωσε. Θεκέλ, ἤτοι τὴν ἔβαλεν εἰς τὸν ζυγὸν τῆς Δικαιοσύνης, καὶ εὑρέθη ὑστερημένη. Φάρες, ἤτοι θέλει διαμοιρασθῆ ἡ βασιλεία σου εἰς Μήδους καὶ Πέρσας· αὐτὴ εἷναι ἡ ἐξήγησις τῶν γραμμάτων, ὦ βασιλεῦ».

Τότε, ὡς ἤκουσεν ὁ βασιλεὺς τοὺς λόγους τούτους, ἐλυπήθη μέν, πλὴν ὥρισε καὶ ἐνέδυσαν τον Δανιὴλ μὲ τὸ βασιλικὸν ἔνδυμα, ἔβαλε δὲ εἰς τὸ στῆθός του καὶ τὸν χρυσοῦν μανιάκην· ἐπρόσταξε δὲ νὰ εἶναι τρίτος κατὰ σειρὰν ἄρχων τῆς βασιλείας του. Τοῦτο δὲ ἐποίησεν ὁ βασιλεύς, δεικνύων γνώμην καλοπροαίρετον, διότι τὸ νὰ ἔλθουν μὲν τὰ κακὰ ἐπ’ αὐτόν, ὅσα εἶπεν ὁ Προφήτης, ἐγνώρισεν, ὅτι δὲν εἶναι ἀπὸ τῆς ἐξουσίας αὐτοῦ, ἀλλὰ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ· τὸ δὲ νὰ τὸν τιμήσῃ, καθὼς ὑπεσχέθη, ἔβαλεν εἰς τὸν νοῦν του, ὅτι εἶναι ἀληθινοῦ βασιλέως ἰδίωμα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.