Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Σελίδα 16 από 26

τὸ δὲ ὅτι ἔπεσαν τὰ πτερά του καὶ αὐτὸ ἔλειψεν ἀπὸ τὴν μέσην σημαίνει ὅτι, καθὼς προεῖπον, ὁ Ναβουχοδονόσορ ἀπώλεσε τὴν βασιλείαν του καὶ ἦτο διατρεφόμενος μὲ τὰ ἄγρια θηρία ἑπτὰ καιρούς. Ὅτι δὲ πάλιν ἐφάνη ἡ λέαινα καὶ εἶχε πόδας ἀνθρώπου καὶ καρδίαν ἀνθρωπίνην ἐδηλοποίει, ὅτι ὁ Ναβουχοδονόσορ, μετὰ τοὺς ἑπτὰ καιροὺς, ἐγένετο πάλιν ἄνθρωπος καὶ ἔλαβε καὶ πάλιν τὴν βασιλείαν του.

Τὸ δὲ δεύτερον θηρίον, τὸ ὁποῖον ἦτο ὡς ἄρκτος, ἐσήμαινε τὴν βασιλείαν τοῦ Δαρείου, περὶ τοῦ ὁποίου εἶπον, ὅτι ἔλαβε τὴν βασιλείαν ἀπὸ τῆς χειρὸς τοῦ Βαλτάσαρ. Τὸ δὲ ὅτι ἐστάθη κατὰ μέρος, δηλοῖ ὅτι ὁ Δαρεῖος δὲν εἶχε τὸ βασίλειόν του εἰς τὴν Νινευΐ, τοὐτέστι τὴν Βαβυλῶνα, καθὼς τὸ εἶχαν οἱ βασιλεῖς τῶν Χαλδαίων, ὁ Ναβουχοδονόσορ καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ οἱ ἔγγονοι αὐτοῦ, ἀλλὰ τὸ εἶχε μακρὰν τῆς Βαβυλῶνος εἰς τὴν Μηδίαν, εἰς πόλιν λεγομένην Ἐκβάτανα. Τὸ δὲ ὅτι εἶχε τρία πλευρὰ εἰς τὸ στόμα του, σημαίνει ὅτι, ἀφοῦ κατελύθη ἡ βασιλεία τῶν Χαλδαίων, οἵτινες ἦσαν ἓν γένος, διεμοιράσθη αὐτὴ εἰς τρία γένη, εἱς τοὺς Μήδους, εἰς τοὺς Πέρσας καὶ εἰς τοὺς Ἀσσυρίους· καὶ Μῆδος μὲν ἦτο ὁ Δαρεῖος, Πέρσης δὲ ἦτο ὁ Κῦρος, ὅστις ἐβασίλευσε μετὰ τὸν Δαρεῖον, Ἀσσύριος δὲ ἦτο ὁ Σαρδανάπαλος, τὸν ὁποῖον ἐφόνευσεν ὁ Ἀρβάκης. Τὸ δὲ ὅτι ἔλεγον: «Ἐγείρου, φάγε σάρκας ἀνθρώπων», δηλοῖ ὅτι πολλαὶ ἀλληλοφονίαι καὶ πολλοὶ πόλεμοι ἔγιναν εἰς τὸν καιρὸν τούτων τῶν βασιλέων.

Τὸ δὲ τρίτον θηρίον, τὸ ὁποῖον ἦτο ὡς πάρδαλις, ἐδηλοποίει τὴν βασιλείαν τῶν Ἑλλήνων, τοὐτέστι τὸν Μακεδόνα Ἀλέξανδρον· διότι αὐτὸς ἐφόνευσε τὸν Δαρεῖον τὸν Πέρσην καὶ μετέθεσε τὴν βασιλείαν ἀπὸ τοὺς Πέρσας εἰς τὸ γένος τῶν Ἑλλήνων. Ὅταν δὲ ἀκούετε Δαρεῖον, μὴ συγχίζεσθε εἰς τὰ ὀνόματα, διότι εἰς τοὺς χρονογράφους τρεῖς βασιλεῖς εὑρίσκομεν Δαρείους λεγομένους· καὶ ἕνας μὲν ἦτο ὁ Μῆδος Δαρεῖος, περὶ τοῦ ὁποίου προείπομεν, ὅτι κατέλυσε τὴν βασιλείαν τῶν Βαβυλωνίων· δεύτερος ἦτο ἄλλος Δαρεῖος, ὁ ὁποῖος ἐγέννησε τὸν βασιλέα Ξέρξην, τὸν μέγαν καὶ θαυμαστόν, περὶ τοῦ ὁποίου λέγουν, ὅτι ἐγεφύρωσε τὴν θάλασσαν εἰς τὰ κάτω νεόκαστρα τοῦ Ἑλλησπόντου καὶ ἔκαμε καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος νῆσον· τρίτος Δαρεῖος εἶναι ἐκεῖνος, τὸν ὁποῖον ἐφόνευσεν ὁ βασιλεὺς Ἀλέξανδρος, ὁ υἱὸς τοῦ Μακεδόνος Φιλίππου καὶ τῆς Ὀλυμπιάδος.

Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ