Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Μετὰ ταῦτα ἐφάνη εἷς τράγος, ὅστις εἶχεν ἕνα κέρατον μόνον ἀνάμεσα τῶν δύο ὀφθαλμῶν, ὁ ὁποῖος ἦλθεν ἕως ἐκεῖ ὅπου ἵστατο ὁ κριὸς καὶ ἠγριώθη πολὺ κατ’ αὐτοῦ, μὲ τὸ ἕνα δὲ κέρατον, ποὺ εἶχε, συνέτριψε τὰ δύο κέρατα τοῦ κριοῦ καὶ συνεπάτησεν αὐτὸν ὑπὸ τοὺς πόδας του, χωρὶς νὰ δυνηθῇ κανεὶς νὰ τὸν ἐλευθερώσῃ· ὁ δὲ τράγος ἐκεῖνος ἔγινε μέγας καὶ θαυμαστὸς κατὰ πολλά. Μετὰ ταῦτα συνετρίβη ἐκεῖνο τὸ ἕνα κέρας καὶ ἐφύτρωσαν ἀπὸ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἄλλα τέσσαρα κέρατα· ἀπὸ δὲ τὸ ἕνα κέρας, ἐκ τῶν τεσσάρων ἐκείνων, ἔγινεν ἄλλο κέρας κατὰ πολὺ ἰσχυρὸν καὶ ἐμεγάλωσε τόσον, ὥστε ἡπλώθη πρὸς τὸν Νότον καὶ τὴν Ἀνατολήν. Ἀπὸ ἐκεῖνο τὸ κέρας ἔπαυσαν αἱ Ἑβραϊκαὶ θυσίαι καὶ ὁ ναὸς τῆς Ἱερουσαλὴμ ἠρημώθη. Αὕτη λοιπὸν εἶναι ἡ ὅρασις, τὶ δὲ δηλοῖ καὶ αὐτή, ἀκούσατε.

Κριὸς μὲν ἰσχυρὸς ἦτο ἡ βασιλεία τῶν Περσῶν καὶ τῶν Μήδων, δύο δὲ κέρατα ἦσαν ὁ Δαρεῖος, καὶ εἷς ἕτερος βασιλεὺς ὀνόματι Πῶρος· ὑψηλότερος δὲ εἰς τὴν τιμὴν καὶ μεγαλύτερος εἰς τὴν βασιλείαν ἦτο ὁ Δαρεῖος, ὅστις ἐξουσίαζε, κόσμον πολύν. Ὕστερον ἦλθεν ὁ Ἀλέξανδρος, ὁ μονογενὴς υἱὸς τοῦ Φιλίππου καὶ μονοκράτωρ τῶν Ἑλλήνων, ὅστις φονεύσας τὸν Πῶρον καὶ τὸν Δαρεῖον, ἐπῆρε τὴν βασιλείαν των. Μετὰ ταῦτα ὁ μὲν μονοκράτωρ Ἀλέξανδρος ἀπέθανε δηλητηριασθεὶς ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων του, ἀφοῦ ἐβασίλευσεν ἔτη δώδεκα. Τέσσαρες δὲ ἄλλοι βασιλεῖς, τοὺς ὁποίους ἀνεφέραμεν εἰς τὴν πρώτην ὅρασιν, διεμοιράσθησαν τὴν βασιλείαν αὐτοῦ. Ἀπὸ δὲ τὴν γενεὰν τοῦ τετάρτου βασιλέως Ἀντιόχου ἐγεννήθη ἄλλος βασιλεὺς Ἀντίοχος, ὁ λεγόμενος Ἐπιφανής, ὁ ὁποῖος ἠρήμωσε τὴν Ἱερουσαλήμ, ἠφάνισε τὸν ναὸν καὶ ἔπαυσε τὰς Ἑβραϊκὰς θυσίας ἐπὶ τρία ἔτη, καθὼς δύναται νὰ τὸ μάθῃ ἕκαστος βουλόμενος ἀπὸ τὸν πρῶτον τόμον τῶν Μακκαβαίων.

Εἶδε καὶ τρίτην ὀπτασίαν ὁ Προφήτης Δανιὴλ εἰς τὸ πρῶτον ἔτος τῆς βασιλείας Δαρείου τοῦ Μήδου, τοῦ υἱοῦ Ἀστυάγους καὶ Ἀσουὴρ λεγομένου· ἡ δὲ ὅρασις ἐκείνη ἐφανέρωσεν ὅτι μετὰ τετρακόσια ἐνενήκοντα ἔτη θέλει γεννηθῆ ὁ Ἅγιος τῶν Ἁγίων, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας, καὶ ὅτι τότε θέλει παύσει τελείως πᾶσα θυσία τῶν Ἑβραίων καὶ ὅτι θέλουσιν ἐρημωθῆ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ πλέον οἱ Ἑβραῖοι δὲν θέλουσιν ἔχει, οὔτε βασιλέα οὔτε τόπον νὰ θυσιάσουν, ὅπερ ἐτελειώθη μετὰ ταῦτα, καθὼς εἶπεν ὁ Προφήτης, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ βασιλέως Ἀδριανοῦ, τοῦ ἐπονομαζομένου Αἰλίου· διότι αὐτὸς ἠρήμωσε τελείως τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἔστησε καὶ εἴδωλον ἰδικόν του εἰς τὴν ὡραίαν πύλην τοῦ Ἱεροῦ, ἐπωνόμασε δὲ καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ Αἰλίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.