Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Τότε ἔλαβεν αὐτὸν ὁ Ἄγγελος Κυρίου ἀπὸ τὴν κορυφὴν καὶ οὕτω βαστάζων αὐτόν, τὸν ἐπῆγεν εἰς τὸν λάκκον τῶν λεόντων, ὁ ὁποῖος, ὡς λέγουσιν, ἀπέχει ἀπὸ τὴν Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰς εἴκοσι τέσσαρας ἡμέρας ὁδοιπορίας [6]. Ἀλλ’ ὁ Ἄγγελος εἶναι ἔτι ταχύτερος ἀπὸ τὸν νοῦν τοῦ ἀνθρώπου, ὅστις εἰς μίαν στιγμὴν διανοούμενος εὑρίσκεται ἀπὸ τὸ ἓν ἄκρον τῆς γῆς εἰς τὸ ἄλλο.

Ὡς δὲ εὑρέθη ὁ Ἀββακοὺμ εἰς τὸν λάκκον τῶν λεόντων, ἐβόησε· «Δανιήλ, Δανιήλ, λάβε το φαγητὸν αὐτό, τὸ ὁποῖον σοῦ ἔστειλεν ὁ Θεός». Ὁ δὲ εἶπεν· «Εὐχαριστῶ σοι, Θεέ μου, ὅτι μὲ ἐνεθυμήθης καὶ δὲν καταλιμπάνεις τοὺς ἐκζητοῦντάς σε καὶ ἀγαπῶντάς σε». Τότε ὁ μὲν Δανιὴλ λαβὼν τὸ φαγητὸν ἐκεῖνο ἔφαγε καὶ ἐχορτάσθη, ὁ δὲ Ἄγγελος ἀποκατέστησε καὶ πάλιν τὸν Ἀββακοὺμ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα. Μετὰ δὲ τὰς ἓξ ἡμέρας, ἐπῆγεν ὁ βασιλεὺς Κῦρος νὰ ἴδῃ τὶ ἀπέγινεν· ὡς δὲ εἶδε τὸν Προφήτην ὅτι ἐκάθητο ὑγιής, ἐβόησε μεγαλοφώνως· «Μέγας εἶναι ὁ Θεὸς τοῦ Δανιὴλ καὶ πλὴν αὐτοῦ ἄλλος Θεὸς δὲν ὑπάρχει». Τότε ὥρισε καὶ τὸν μὲν Προφήτην ἐξέβαλον ἀπὸ τὸν λάκκον, τοὺς δὲ πρωταιτίους τῶν σκανδάλων προσέταξε νὰ ρίψωσιν ἐντὸς αὐτοῦ νὰ τοὺς φάγωσι τὰ θηρία, ὅπερ καὶ ἔγινε παρευθύς. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία τῶν Ἁγίων Τριῶν Παίδων καὶ τοῦ Ἁγίου Προφήτου Δανιὴλ ἂς προσθέσωμεν ὅμως ἀκόμη ὀλίγα τινά, τὰ ὁποῖα εἶναι ὠφέλιμα νὰ μάθετε.

Ὁ Προφήτης Δανιὴλ πρέπει νὰ γνωρίζετε ὅτι προέλαβε τὴν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τον Συναξαριστήν, ἔτη τετρακόσια ἑξήκοντα, δηλαδὴ ἐκοιμήθη τὸ υξ’ (460) πρὸ Χριστοῦ. Τοῦτο ὅμως δὲν φαίνεται ἀκριβές, ἀλλ’ ἐνωρίτερον θὰ ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος. Εἰς τὸν Συμεῶνα τὸν Μεταφραστὴν εὑρίσκομεν ὅτι εἰς ἡλικίαν ἑκατὸν ἐτῶν ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος. Διότι ὁ θεῖος οὗτος καὶ σοφὸς ἀνὴρ γράφει εἰς τὸ ὑπόμνημα τὸ ὁποῖον συνέγραψεν εἰς τοῦτον τὸν Προφήτην, ὅτι ὁ Ναβουχοδονόσορ ἐβασίλευσεν ἔτη τεσσαράκοντα τρία. Εὑρίσκομεν δὲ εἰς τὸ εἰκοστὸν τέταρτον κεφάλαιον τοῦ τετάρτου βιβλίου τῶν Βασιλειῶν, ὅτι εἰς τὸ δέκατον ἔνατον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ κατέλαβε τὰ Ἱεροσόλυμα. Ἀπέμειναν λοιπὸν ἀπὸ τὸν καιρόν, ποὺ ἠχμαλώτισαν τὸν Δανιὴλ καὶ τοὺς Τρεῖς Παῖδας, ἕως οὗ ἀπέθανεν ὁ Ναβουχοδονόσορ ἔτη εἰκοσιτέσσαρα. Τὸ δὲ ὅτι λέγει ἡ Γραφή, ὅτι ὁ Ναβουχοδονόσορ ἔκαμε τὴν εἰκόνα τὴν χρυσῆν εἰς τὸ δέκατον ὄγδοον ἔτος τῆς βασιλείας αὐτοῦ, καθὼς καὶ ἀνωτέρω γράφομεν, ἔχει ἄλλην σημασίαν· διότι δὲν λέγει ἡ Γραφὴ κατὰ τὸ δέκατον ὄγδοον ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἀλλὰ κατὰ τὸ δέκατον ὄγδοον ἔτος ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῶν Ἱεροσολύμων, ἀπὸ τότε δηλαδὴ ποὺ ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο βασιλεὺς καὶ τῆς Βαβυλῶνος καὶ τῆς Ἱερουσαλήμ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.