Τῇ Κυριακῇ πρὸ τῆς τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ὑπόμνημα εἰς τὸν Προφήτην ΔΑΝΙΗΛ καὶ εἰς τοὺς ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΑΣ.

Ταῦτα ἔλεγον οἱ ἱερεῖς ἐκεῖνοι, στηριζόμενοι εἰς τὴν πονηρίαν των, διότι εἶχον κατώγαιον κρυφίως κάτωθεν τοῦ ναοῦ, τὸ ὁποῖον ἐπεκοινώνει διὰ σήραγγος μὲ τὴν οἰκίαν τοῦ πρώτου ἱερέως καὶ ἐκεῖθεν εἰσήρχοντο μέχρι τῆς τραπέζης τοῦ ναοῦ, τὴν ὁποίαν εἶχον ἔμπροσθεν τοῦ Βήλ. Ἐγείροντες δὲ λίθον μέγαν, εἰσήρχοντο σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις καὶ τὰ ἔτρωγον τὴν νύκτα, ἔπειτα πάλιν ἔβαλλον τὴν πλάκα εἰς τὸν τόπον της, καὶ οὕτω δὲν ἐγνώριζεν ὁ κοινὸς λαὸς τί ποιοῦσιν οἱ ἱερεῖς. Τὸν λόγον τοῦτον εἰπόντες οἱ ἱερεῖς πρὸς τὸν βασιλέα, ἐπαραμέρισαν. Ὁ δὲ βασιλεύς, παραλαβὼν τὸν Προφήτην Δανιήλ, ἐπῆγαν εἰς τὸν ναὸν καὶ ἔβαλον τὰ φαγητὰ ἔμπροσθεν τοῦ Βήλ. Ὅταν δὲ ἠθέλησε νὰ ἐξέλθῃ ὁ βασιλεύς, τοῦ λέγει ὁ Προφήτης· «Ἔκβαλε ἔξω τὸν κοινὸν λαὸν καὶ μεῖνε μόνος σύ, βασιλεῦ, ἐδῶ καὶ βλέπε τὶ πρόκειται νὰ κάμω». Τότε ἐπῆρεν ὁ Προφήτης στάκτην καὶ ἀφοῦ τὴν ἔβαλεν εἰς κόσκινον ἤρχισε νὰ πασπαλίζῃ ὅλον τὸ ἔδαφος τοῦ ναοῦ. Ἔπειτα ἐξῆλθε μετὰ τοῦ βασιλέως καὶ ἐσφράγισαν τὰς θύρας οἱ δὲ ἱερεῖς δὲν εἶδον τὶ ἐποίησεν ὁ Προφήτης Δανιήλ.

Κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην εἰσῆλθον πάλιν οἱ ἱερεῖς εἰς τὸν ναόν, κατὰ τὸ σύνηθες αὐτῶν, σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις ἀπὸ τὸ κατώγαιον, τὸ ὁποῖον εἶχον καὶ κατέφαγον τὰ φαγητὰ ἐκεῖνα. Τὴν δὲ πρωΐαν ἐπῆγεν ὁ βασιλεὺς μετὰ τοῦ Δανιὴλ νὰ ἴδῃ τὸ ἀποτέλεσμα· καὶ ὡς εἶδεν ἐν πρώτοις τὰς θύρας ἐσφραγισμένας, ἐρωτᾷ τὸν Δανιήλ· «Σῶαι εἶναι αἱ σφραγῖδες, Δανιήλ;». Καὶ ἀπεκρίθη ὁ Δανιήλ· «Σῶαι εἶναι, βασιλεῦ». Ὅταν δὲ ἤνοιξαν τὰς θύρας, παρετήρησεν ὁ βασιλεὺς ἀπὸ μακρόθεν εἰς τὸ εἴδωλον καὶ εὐθὺς ὡς εἶδεν ὅτι ἔλειπον τὰ φαγητά, ἐβόησε μεγαλοφώνως· «Μέγας θεὸς εἶσαι, Βήλ, καὶ δὲν ὑπάρχει δόλος εἰς σέ». Ὁ δὲ Δανιὴλ γελάσας, ἐκράτησε τὸν βασιλέα καὶ τοῦ λέγει· «Στάσου, βασιλεῦ, καὶ μὴ ὑπάγῃς παρέμπροσθεν· ἴδε τὰ ἴχνη τῶν πατημάτων τούτων τίνος εἶναι;». Βλέπει ὁ βασιλεὺς καὶ ἦσαν ἴχνη πατημάτων ἀνδρῶν, γυναικῶν καὶ παιδίων. Τότε θυμωθεὶς κατὰ τῶν ἱερέων, τοὺς ἔβαλεν εἰς βάσανα καὶ οὕτως ὡμολόγησαν οἱ μιαροὶ τὴν κακοτεχνίαν των καὶ ὅτι τὰ ἔτρωγον αὐτοὶ διὰ νυκτὸς κρυφίως. Τότε ὁ βασιλεὺς τοὺς μὲν ἱερεῖς ὥρισε νὰ τοὺς φονεύσουν σὺν γυναιξὶ καὶ τέκνοις, εἰς δὲ τὸν Δανιήλ παρέδωκε τὸ εἴδωλον καὶ τὸν ναόν καὶ αὐτὸς τὸν μὲν ναὸν κατέκαυσεν, τὸ δὲ εἴδωλον συνέτριψεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οἱ Χαλδαῖοι ἦσαν ἀρχαῖος λαὸς κατοικὼν τὴν μεταξὺ τῶν ποταμῶν Τίγρητος καὶ Εὐφράτου ἐκτεινομένην χώραν καὶ δὴ ἀπὸ τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ Περσικοῦ κόλπου, ἥτις καὶ ἐκ τοῦ ὀνόματος αὐτῶν ἀπεκλήθη, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς των, Χαλδαία (ἄλλο τὸ θέμα τῆς Χαλδίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου μὲ πρωτεύουσαν τὴν Τραπεζούντα, ἓν ἐκ τῶν 29 θεμάτων εἰς τὰ ὁποῖα ἦτο διῃρημένη ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία). Βραδύτερον, ὅταν ἡ Βαβυλὼν κατέστη πρωτεύουσα, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία καὶ ἡ Μεσοποταμία ὠνομάζοντο κοινῶς Βαβυλωνία. Οἱ Χαλδαῖοι πρὸ τῆς ἐνσωματώσεώς των εἰς τὴν Βαβυλωνίαν ὑπῆρξαν κατ’ ἀρχὰς λαὸς νομαδικός, κατὰ τὴν ἱστορουμένην ὅμως ἐνταῦθα ἐποχὴν εἶχον ἐξελιχθῆ τόσον εἰς τὰ γράμματα, ὥστε ὑπερεῖχον κατὰ πολὺ τῶν ἄλλων Βαβυλωνιακῶν λαῶν καὶ τῶν πλησιοχώρων αὐτῶν. Ὁ Ναβουχοδονόσορ ἦτο Χαλδαῖος τὴν καταγωγήν, ἐπίσης ὁ Πατριάρχης Ἀβραὰμ Χαλδαῖος ἦτο.

[2] Ὁ σχῖνος αὐτὸς εἶναι δένδρον, ὁμοιάζων μὲ κουμαρέαν εἰς τὸ ὕψος, ἀναπτύσσεται δὲ εἰς τὰ παραθαλάσσια μέρη καὶ μάλιστα εἰς τὴν νῆσον Χίον, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεται ἐν ἀφθονίᾳ· ἀπὸ τοῦτον παράγεται ἡ μαστίχη. Τὸ δένδρον τοῦτο εἶχον οἱ τότε ἄρχοντες εἰς τοὺς κήπους των διὰ στολισμὸν αὐτῶν.

[3] Πρίνος εἶναι τὸ πουρνάρι.

[4] Ἐπειδὴ εἶναι δυνατὸν νὰ γεννηθοῦν ἀπορίαι εἰς τὸν ἀναγνώστην, διὰ τὴν φαινομενικὴν ἀσυμφωνίαν τῶν ἐνταῦθα καὶ τῶν εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν (Βιβλίον Δανιὴλ) ἐκτιθεμένων, ἰδίᾳ ὡς πρὸς τὸ σημεῖον καθ’ ὃ ὁ Βαλτάσαρ ἀναφέρεται ὡς υἱὸς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, σημειοῦμεν ἐνταῦθα τὰ ἑξῆς: Τὸν Ναβουχοδονόσορα ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ υἱός του Εὐϊλμερωδὰχ (κατ’ ἄλλην γραφὴν Ἐβὶλ-Μεροδὰχ) καὶ τοῦτον ὁ ἐπὶ θυγατρὶ γαμβρός του Νιργάλ-σάρ-ουτσοὺρ (ὁ Νιγλίσαρος τοῦ Φλαβίου Ἰωσήπου). Τοῦτον διαδέχεται ὁ Ναβονίδης καὶ τοῦτον ὁ Βαλτάσαρ, ὅστις ὑπῆρξε καὶ ὁ τελευταῖος βασιλεὺς τῆς Βαβυλωνίας. Τὰ εἰς τὸ Βιβλίον τοῦ Δανιὴλ ἐκτιθέμενα δὲν ἔρχονται εἰς ἀντίθεσιν μὲ τὴν ἱστορίαν, διότι ἡ σημασία τῶν λέξεων πατὴρ καὶ υἱὸς ἐνταῦθα ἔχουν τὴν σημασίαν τοῦ πρόγονος καὶ ἀπόγονος. Ὁ Ναβουχοδονόσορ δηλαδὴ ὑπῆρξε πρόγονος (πατὴρ) τοῦ Βαλτάσαρ καὶ οὗτος ἀπόγονος (υἱὸς) ἐκείνου. Ἄλλωστε καὶ ἡμεῖς σήμερον πολλάκις μεταχειριζόμεθα τὴν λέξιν «πατέρες» μὲ τὴν σημασίαν τοῦ «πρόγονοι». Ταῦτα ὡς πρὸς τὴν πραγματικὴν σειρὰν διαδοχῆς τοῦ Ναβουχοδονόσορος, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος λόγου ἀφίσταται ὀλίγον εἴς τινα σημεῖα, παρασυρθεὶς ἀπὸ ἐσφαλμένας ἐξιστορίσεις ἐνίων ἰστορικῶν.

[5] Λέχοι ὀνομάζονται οἱ Ἑβραῖοι οἱ κατοικοῦντες τὰς ἀνατολικὰς χώρας τῆς Εὐρώπης, οἵτινες καὶ διατηροῦν ἰδιαίτερα ἔθιμα καὶ ἐμφάνισιν. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας μάλιστα ἡ Πολωνία ἐκαλεῖτο Λεχία.

[6] Βαβυλὼν, ἡ ἀρχαιοτάτη μεγίστη καὶ ἱστορικὴ πόλις τῆς Μεσοποταμίας, ἔκειτο πρὸς νότον τῆς σημερινῆς Βαγδάτης πρωτευούσης τοῦ Ἰράκ, ἑκατέρωθεν τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ, ἀπέχει δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ περὶ τὰ 850 χ.λ.μ. κατ’ εὐθεῖαν πρὸς Ἀνατολάς. Ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου εἶχε περιέλθει εἰς τοὺς Πέρσας· σήμερον ἐλάχιστα αὐτῆς ἐρείπια σῴζονται.

[7] Τὸ ἱστορικὸν τοῦτο γεγονὸς ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἔτος 536 π.Χ.

[8] Κατ’ ἄλλους ἀκριβεστέρους ὑπολογισμοὺς ὁ Ἅγιος οὗτος Προφήτης Δανιὴλ ἐκοιμήθη εἰς ἡλικίαν 88 ἐτῶν.

[9] Βλέπε σελ. 454 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.