Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΘΥΡΣΟΥ, ΛΕΥΚΙΟΥ καὶ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ.

Ἀκούσαντες δὲ οἱ ἐγχώριοι ὅτι ἔρχεται ὁ νέος ἡγεμὼν μὲ τὸν Ἅγιον, ἐξῆλθον νὰ τοὺς προϋπαντήσουν. Ὅταν δὲ εἰσῆλθον εἰς τὴν πόλιν, προσέταξεν ὁ ἄρχων νὰ φυλακίσουν τὸν Μάρτυρα, ἕως ὅτου συνάξῃ θηρία νὰ τὸν φάγωσιν· ἔστησαν λοιπὸν ἐκεῖ πύργον ξύλινον πλησίον τοῦ ὄρους καὶ φέροντες ἄγρια θηρία τὰ ἔρριψαν ἐντὸς αὐτοῦ. Μετὰ δὲ τριάκοντα ἡμέρας εἶχεν ὁ ἡγεμὼν μεγάλην πανήγυριν τοῦ Διὸς καὶ συνήχθη ὅλη ἡ χώρα, ἔφεραν δὲ τότε καὶ τὸν Ἅγιον νὰ τὸν δώσουν τροφὴν εἰς τὰ θηρία. Εἶπε δὲ τότε πρὸς αὐτὸν ὁ τύραννος· «Ἰδού, Θύρσε, ὅτι ἔκαμα πρὸς σὲ φιλανθρωπίαν καὶ δὲν σὲ ἐθανάτωσα ἀμέσως, ἀλλὰ σοῦ ἔδωσα τόσας ἡμέρας προθεσμίαν διὰ νὰ ἐννοήσῃς τὸ συμφέρον σου. Λοιπὸν ἢ θυσίασον εἰς τὸν Δία, καθὼς βλέπεις ὅτι κάμνουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τῆς πόλεως ταύτης ἢ οἱ ὀδόντες καὶ οἱ ὄνυχες τῶν θηρίων θέλουν σὲ ξεσχίσει σήμερον».

Τότε ὁ Ἅγιος προσεποιήθη, ὅτι μετενόησε διὰ τὰ πρότερα καὶ λέγει πρὸς τον ἄρχοντα· «Ἐὰν ἤμην βέβαιος ὅτι δὲν ἀγανακτεῖ ὁ Ἀπόλλων, ὅταν προσκυνήσω τὸν Δία καὶ δὲν θέλει θυμωθῆ κατ’ ἐμοῦ, διότι τὸν κατεφρόνησα, θὰ ἐθυσίαζα μαζὶ μὲ ὅλους σας». Ταῦτα ἀκούσας ὁ ἡγεμὼν ἐχάρη καὶ πηγαίνοντες ἀμφότεροι εἰς τὸν ναόν, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Θυσίασε μόνον εἰς αὐτὸν καὶ ἐγὼ νὰ εἶμαι ἐγγυητὴς ὑπὲρ σοῦ ἀξιόχρεως, ὅτι δὲν θέλει θυμωθῆ κανεὶς ἀπὸ τοὺς ἄλλους θεοὺς ἐναντίον σου». Ποιήσας τότε ὁ Ἅγιος εὐχὴν πρὸς τὸν ὄντως Θεόν, ἔγινε σεισμὸς μέγας καὶ τὸ εἴδωλον τοῦ Διὸς πεσὸν συνετρίβη, οἱ δὲ Ἕλληνες ἐγκαταλείψαντες τὴν θυσίαν ἔφυγον ἔντρομοι, τρέχοντες ὅσον ἠδύναντο καὶ μόνον ὁ Θύρσος ἔμεινε περιγελῶν τὴν ἀσθένειαν τῶν εἰδώλων. Ὁ δὲ ἡγεμὼν ἐμέμφετο ἑαυτόν, ὅτι ἐνεπαίχθη ἀπὸ τὸν Ἅγιον καὶ ἔτριζε τοὺς ὀδόντας, ἀπειλῶν νὰ τοῦ δώσῃ ἐπώδυνον θάνατον.

Ἐνῷ δὲ ταῦτα ἐγένοντο, ἔμαθεν ὁ ἡγεμὼν ὅτι τὰ θηρία ἦσαν ἀπὸ ἡμερῶν πεινασμένα καὶ ἀπὸ τῆς πείνης των ἔτρωγον λίθοις· ὅθεν προσέταξε καὶ ἔρριψαν εἰς αὐτὰ τὸν Ἅγιον, ἀλλ’ ὁ Θεὸς τῶν Δυνάμεων δὲν τὸν ἀφῆκεν ἀβοήθητον, ἀλλ’ ἔκαμε τὰ θηρία ὡς ἀρνία ἥμερα καὶ ἐστέκοντο πλησίον του σείοντα τὰς οὐράς των καὶ παίζοντα. Ὁ δὲ Μάρτυς ταῦτα προσηύχετο· «Εὐχαριστῶ σοι, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὅτι ἐδόξασας εἰς ἐμὲ τὸ πανάγιόν Ὄνομά σου καὶ τὰ ἐλέη σου ἐθαυμάστωσας καὶ ἔφραξας τὰ στόματα τῶν λεόντων, καθώς ποτε καὶ τὸν δοῦλόν σου Δανιὴλ ἐθαυμάστωσας. Πρόσταξον, Κύριέ μου, τὰ θηρία ταῦτα νὰ ὑπάγουν εἰς τὰς κατοικίας αὐτῶν, χωρὶς νὰ βλάψουν οὐδένα ἐκ τῶν εὑρισκομένων εἰς τὸ θέατρον».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Καισάρεια αὕτη, περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος, οὐδεμίαν ἔχει σχέσιν μὲ τὴν Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας ἢ τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, ἀλλ’ οὔτε καὶ μὲ τὴν Καισάρειαν Φιλίππου. Ἡ παροῦσα Καισάρεια ἦτο πόλις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας καλουμένη καὶ Σμυράλεια καὶ Σμυρδιανή, ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς ὑπαγομένης ὑπὸ τὴν Μητρόπολιν Νικομηδείας. Ἔκειτο περὶ τὰ 30 χ.λ.μ. βορειοδυτικῶς τῆς Προύσης.

[2] Ἡ Ἀπάμεια αὕτη ἦτο καὶ αὐτὴ πόλις τῆς Βιθυνίας παράλιος ἐπὶ τῆς Προποντίδος. Ἔκειτο παρὰ τὴν θέσιν τῆς ἀρχαίας Μυρλείας, τῶν σημερινῶν δηλαδὴ Μουδανιῶν, ἐπινείου τῆς Προύσης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχουν περὶ τὰ 32 χ.λ.μ.

[3] Ἀπολλωνία τῆς Βιθυνίας· πόλις μικρά, ἥτις ἔκειτο τότε παρὰ τὴν ὁμώνυμον λίμνην. Τὸ ὄνομα Ἀπολλωνία ἔφερον κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλεῖσται Ἑλληνικαὶ πόλεις ὀνομασθεῖσαι οὕτως ἐκ τοῦ εἰς αὐτὰς ἰδιαιτέρως λατρευομένου Ἀπόλλωνος.