Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΘΥΡΣΟΥ, ΛΕΥΚΙΟΥ καὶ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ.

Ἀπεκρίθη ὁ Ἅγιος· «Ὁ Κύριός μου Ἰησοῦς Χριστός, ὅστις μὲ ἐνεδυνάμωσε πρότερον καὶ ὑπέμεινα ἐκεῖνα, αὐτὸς καὶ τώρα θέλει μὲ λυτρώσει ἀπὸ τὰς χεῖράς σου· ἐπειδὴ αὐτὸν μόνον ὁμολογῶ Θεὸν ἀληθέστατον, οἱ δὲ θεοί σας εἶναι μῦθοι καὶ φλυαρήματα· ὅμως ἂν ὁρίζῃς νὰ ἀφήσῃς τὴν βίαν καὶ τὴν δυναστείαν, ἂς διαλεχθῶμεν μὲ λόγον καὶ δεῖξόν μου τίνα θέλεις νὰ προσκυνήσω καὶ τότε, ἄν μὲ καταπείσῃς μὲ δικαιοσύνην, ἔχεις ἔπαινον». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ κόμης· «Ἂς ὑπάγωμεν εἰς τὸν ναὸν καὶ ἐκεῖ θέλω σοῦ δείξει ποῖον θεὸν νὰ προσκυνήσῃς πρότερον». Ἀπελθόντες λοιπὸν εἰς τὸν Ναὸν ἔδειξεν ὁ κόμης εἰς τὸν Μάρτυρα τὸ εἴδωλον τοῦ Ἀπόλλωνος, τὸ ὁποῖον ἦτο τὸ ὡραιότερον ὅλων τῶν ἄλλων καὶ τοῦ λέγει· «Ἐὰν προσκυνήσῃς αὐτόν, θέλεις ἔχει καὶ τοὺς ἄλλους θεοὺς βοηθούς σου». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Ἅγιος· «Πρόσεχε νὰ ἴδῃς ποίαν θυσίαν θέλω προσφέρει διὰ νὰ ἔχω τὸν Θεὸν ἵλεων». Ταῦτα εἰπών, ὕψωσε πρὸς τὸν οὐρανὸν τὰς χεῖρας καὶ τὰ ὄμματα, ἐπικαλούμενος τὴν δύναμιν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ.

Ἐνῷ δὲ ὁ Ἅγιος εἰσέτι προσηύχετο, ἐγένετο αἰφνιδίως βροντὴ ἰσχυρὰ καὶ εὐθὺς ἔπεσεν ὁ Ἀπόλλων εἰς τὴν ἀπώλειαν καὶ ἔγινε χῶμα ὅλον τὸ εἴδωλον. Τότε λέγει πρὸς τὸν λαὸν ὁ Ἅγιος· «Βλέπετε τὴν δύναμιν τῶν θεῶν σας, ὅτι εἶναι πλάσματα ἀνενέργητα, μὴ δυνάμενα οὔτε νὰ ἀκούσουν κἂν τὸ ὄνομα τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ;». Τότε ὁ Σιλβανὸς θυμωθεὶς λέγει πρὸς τὸν Ἅγιον· «Ἐγὼ θὰ ἀφανίσω τὰς μαντείας σου». Εὐθὺς τότε προσέταξε καὶ τὸν ἔβαλον εἰς μηχάνημα σιδηροῦν, τὸ ὁποῖον τὸν ἐξέσχιζε μὲ σιδηροῦς ὄνυχας, τόσον ὥστε, ἔσπασαν τὰ νεῦρα του, αἱ δὲ σάρκες του διεσπάρησαν κατὰ γῆς. Ἀφοῦ δὲ τὸν ἐβασάνισαν τόσον, ὥστε ἐγνώριζον, ὅτι δὲν ἔχει πλέον ζωήν, τὸν ἔβγαλαν ἀπ’ αὐτὸ καὶ τοῦ λέγει ὁ κόμης· «Βλέπεις πῶς ἠναλώθη ὅλον τὸ σῶμά σου καὶ ἐντὸς ὀλίγου ἐξέρχεται ἡ ψυχή σου; Ποῦ εἶναι τώρα ὁ Θεός σου καὶ δὲν σὲ ἐβοήθησε;». Λέγει ὁ Ἅγιος· «Πῶς ἦτο δυνατὸν τὸ ἀδύνατον σῶμά μου νὰ ὑπομείνῃ τόσας βασάνους χωρὶς τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ; Ὅθεν εἶναι φανερὸν ὅτι Αὐτὸς μὲ βοηθεῖ καὶ μὲ λυτρώνει· λοιπὸν μὴ ἀμελῇς, ἀλλὰ ποίησον ὡς βούλεσαι, διότι δὲν θέλω μεταβάλει γνώμην οὐδέποτε». Τότε ἔρριψαν εἰς λέβητα μεγάλον ὕδωρ καὶ βράσαντες αὐτό, ἔδεσαν μὲ σχοινία τοὺς πόδας του καὶ τὸν ἔβαλον ἐντὸς αὐτοῦ μὲ τὴν κεφαλὴν πρὸς τὰ κάτω· ἀλλὰ καὶ τότε εἰς μάτην ἐκοπίαζον οἱ ἀνόητοι, διότι εὐθύς, θείᾳ Δυνάμει, διερράγη τὸ χάλκωμα καὶ ἐχύθη τὸ ὕδωρ. Ἰδὼν δὲ ὁ κόμης ταῦτα καὶ αἰσχυνθείς, εἶπε πρὸς τὸν Ἅγιον· «Εἰς κακὸν ἰδικόν σου θέλουν ἀποβῆ τὰ μαντεύματα, ποὺ κάμνεις, διότι χειρότερα μὲ παροργίζεις μὲ ταῦτα καὶ θέλω σοῦ δώσει δριμύτερα κολαστήρια».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Καισάρεια αὕτη, περὶ ἧς ἐνταῦθα γίνεται λόγος, οὐδεμίαν ἔχει σχέσιν μὲ τὴν Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας ἢ τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, ἀλλ’ οὔτε καὶ μὲ τὴν Καισάρειαν Φιλίππου. Ἡ παροῦσα Καισάρεια ἦτο πόλις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας καλουμένη καὶ Σμυράλεια καὶ Σμυρδιανή, ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς ὑπαγομένης ὑπὸ τὴν Μητρόπολιν Νικομηδείας. Ἔκειτο περὶ τὰ 30 χ.λ.μ. βορειοδυτικῶς τῆς Προύσης.

[2] Ἡ Ἀπάμεια αὕτη ἦτο καὶ αὐτὴ πόλις τῆς Βιθυνίας παράλιος ἐπὶ τῆς Προποντίδος. Ἔκειτο παρὰ τὴν θέσιν τῆς ἀρχαίας Μυρλείας, τῶν σημερινῶν δηλαδὴ Μουδανιῶν, ἐπινείου τῆς Προύσης, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἀπέχουν περὶ τὰ 32 χ.λ.μ.

[3] Ἀπολλωνία τῆς Βιθυνίας· πόλις μικρά, ἥτις ἔκειτο τότε παρὰ τὴν ὁμώνυμον λίμνην. Τὸ ὄνομα Ἀπολλωνία ἔφερον κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλεῖσται Ἑλληνικαὶ πόλεις ὀνομασθεῖσαι οὕτως ἐκ τοῦ εἰς αὐτὰς ἰδιαιτέρως λατρευομένου Ἀπόλλωνος.