Ὑποσημειώσεις
[1] Βλέπε σχετικὴν ὑποσημείωσιν περὶ τῆς πόλεως τοῦ Κοτυαείου ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, τῇ ιαʹ (11ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.
[2] Ἐκ τῶν συμφραζομένων συνάγεται ὅτι πρόκειται μᾶλλον περὶ Εὐδοκίας τῆς θυγατρὸς τοῦ αὐτοκράτορος τοῦ Δυτικοῦ Κράτους Οὐαλεντινιανοῦ Γʹ, ἐγγόνου τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου ἐκ τῆς θυγατρός του Πλακιδίας. Μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Ρώμης ὑπὸ τῶν Βανδήλων, ἡ Εὐδοκία ὡδηγήθη αἰχμάλωτος εἰς Καρχηδόνα καὶ ἐγένετο σύζυγος τοῦ διαδόχου τοῦ θρόνου τῶν Βανδήλων Οὐντρίχου. Δραπετεύσασα ἐκεῖθεν τῷ 472 κατέφυγεν εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅπου καὶ διῆλθε τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς της. Περιπετείας ἐδοκίμασε καὶ ἡ Εὐδοκία ἡ σύζυγος τοῦ Θεοδοσίου Βʹ, ἥτις ἀπέθανε καὶ αὐτὴ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐξόριστος, τὸ 460.
[3] Ὁ ἀσυνήθης οὗτος τρόπος χειροτονίας οὐδόλως δύναται νὰ θεμελιώσῃ δικαίωμα μιμήσεως, διότι «τὸ παρὰ Κανόνας οὐχ ἕλκεται πρὸς ὑπόδειγμα». Οὐχὶ δὲ μόνον οὗτος, ἀλλὰ καὶ πᾶς ἄλλος τρόπος χειροτονίας λαβὼν χώραν εἰς σπανίας περιπτώσεις πρὸ τῆς θεσπίσεως τοῦ κανονικοῦ δικαίου τῆς Ἐκκλησίας, ἔστω καὶ ὑπὸ Ἁγίων ἀνδρῶν ἐνεργηθείς, ἀπορρίπτεται ἐφ’ ὅσον δὲν εἶναι σύμφωνος πρὸς τοὺς θείους καὶ Ἱεροὺς Κανόνας.
[4] Λαζοὶ οἱ κάτοικοι τῆς Λαζικῆς, τουρκιστὶ Λαζιστάν. Εἶναι χώρα ὀρεινὴ εἰς τὸ βορειοανατολικὸν ἄκρον τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτεινομένη καὶ ἐπὶ Ρωσικοῦ ἐδάφους ἀνατολικῶς τοῦ Εὐξείνου Πόντου. Κατέχει τὴν θέσιν τῆς ἀρχαίας Κολχίδος. Οἱ σημερινοὶ Λαζοὶ εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπόγονοι τῶν Ἑλλήνων τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς Τραπεζοῦντος ἐξισλασμισθέντες βιαίως κατὰ τὸν ΙΖʹ αἰῶνα. Μέχρι σήμερον διατηροῦν χριστιανικὰ ἔθιμα, καὶ φέρουν ἑλληνικὰ ἐπώνυμα. Ἑλληνικὰ ὀνόματα φέρουν εἰσέτι καὶ πλεῖσται πόλεις καὶ χωρία τῆς Λαζικῆς, ὅπως Ἀθῆναι (Ἀτίνε), Ριζοὺς (Ρίζε) καὶ ἄλλαι, ὁμιλοῦν δὲ καὶ παρεφθαρμένην ἑλληνικήν, ἥτις ὅμως μὲ τὰ ἀπὸ τοῦ 1923 καὶ ἐντεῦθεν λαμβανόμενα ὑπὸ τῶν Τούρκων σκληρὰ μέτρα τείνει νὰ ἐκλείψῃ.
[5] Βλέπε περὶ τούτων καὶ ἐν σελίδι 236.
