Λόγος Α’. Εἰς τὴν Θείαν ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Θησαυροῦ τοῦ Δαμασκηνοῦ, ἄνευ τοῦ προοιμίου, ἐλαφρῶς διορθωθεὶς κατὰ τὴν φράσιν.

Ὅταν ἔλαμψε τὸ πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ ἐφάνησαν ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας συλλαλοῦντες μετ’ αὐτοῦ· «Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος λέγει τῷ Ἰησοῦ· ραββί, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι· καὶ ποιήσωμεν σκηνὰς τρεῖς, σοὶ μίαν καὶ Μωϋσεῖ μίαν καὶ Ἠλίᾳ μίαν». Ἐφοβεῖτο ὁ Πέτρος διὰ τὸν Χριστὸν μήπως τὸν φονεύσουν οἱ Ἰουδαῖοι· διότι ἤκουσεν ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ ὅστις ἔλεγε· μέλλει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου νὰ παραδοθῇ εἰς χεῖρας ἀνθρώπων ἁμαρτωλῶν, νὰ σταυρωθῇ καὶ νὰ ἀποθάνῃ· αὐτὸς δέ, ἐπειδὴ εἶχε περισσοτέραν ἀγάπην εἰς τὸν Χριστόν, δὲν ἤθελε νὰ καταβοῦν κάτω εἰς τὸ πλῆθος τῶν ἀνθρώπων, ἀλλ’ ἠγάπα τὴν ἡσυχίαν εἰς τὸ ὄρος· διὰ τοῦτο καὶ πρότερον ἔλεγεν ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος· «Καὶ προσλαβόμενος αὐτὸν ὁ Πέτρος, ἤρξατο ἐπιτιμᾶν αὐτῷ λέγων· Ἵλεως σοι, Κύριε, οὐ μή σοι ἔσται τοῦτο. Ὁ δὲ στραφεὶς εἶπε τῷ Πέτρῳ· «Ὕπαγε ὀπίσω μου Σατανᾶ, σκάνδαλόν μου εἶ ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων». Πῶς λοιπὸν ἐσὺ μέχρι, τοῦδε μὲ ἔλεγες Υἱὸν Θεοῦ, μέχρι τοῦδε μὲ ὡμολόγεις Χριστὸν καὶ ἤδη φοβεῖσαι μήπως ἀποθάνω; Μάλιστα διὰ τοῦτο ἔλεγεν ὁ Πέτρος, καλὸν εἶναι νὰ εἴμεθα ἐδῶ· ἂν ὅμως δὲν θέλῃς, δὲν ἐναντιούμεθα· δὲν σὲ βιάζομεν.

Ἀλλὰ εἰπὲ ἡμῖν, ὦ Πέτρε, δι’ ἐσᾶς δὲν θέλετε νὰ κάμνετε καλύβας; Οὕτω προτιμᾶτε νὰ μένετε ἀσκεπεῖς εἰς τὸ ὄρος διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ; Βλέπετε τὸ μέγεθος τῆς ἀγάπης, τὴν ὁποίαν εἶχεν εἰς τὸν Χριστόν; Δὲν τὸν ἐνδιέφερε δι’ ἑαυτόν· πρῶτον εἶπε διὰ τὸν Χριστόν, διότι δι’ αὐτὸν ἐνδιεφέρετο περισσότερον· δεύτερον διὰ τὸν Μωϋσῆν, διότι αὐτὸς ἦτο νομοθέτης τοῦ παλαιοῦ νόμου, αὐτὸς ἐπρωτόδειξε προφητείαν καὶ λόγους Θεοῦ καὶ αὐτὸν ἐγνώριζεν ὡς μεγαλύτερον ἀπὸ ὅλους τοὺς Προφήτας τοὺς παλαιούς· τρίτον δὲ εἶπε τὸν Ἠλίαν, ὡς κατώτερον τοῦ Μωϋσέως, διότι καὶ οἱ δύο των εἶναι ἐκδικηταὶ καλοί· ὁ μὲν Μωϋσῆς ἐπρόσταξε καὶ ἐφόνευσαν ὅσους προσεκύνησαν τὸν γλυπτὸν Βεελφεγώρ, ὅτε κατῆλθε τοῦ ὄρους Σινᾶ μὲ τὸν νόμον εἱς τὰς χεῖρας· ὁ δὲ Ἠλίας ὁ ἴδιος ἐφόνευσε τοὺς τετρακοσίους πεντήκοντα ἱερεῖς τῆς αἰσχύνης τοῦ Βάαλ· διὰ τοῦτο τοὺς θέλομεν, ὥστε ὅταν ἔλθῃ ὁ καιρὸς νὰ ζητήσουν τὸν Χριστὸν οἱ Ἑβραῖοι, διὰ νὰ τὸν φονεύσουν, νὰ ἔχωμεν καλοὺς ἐκδικητάς, οἵτινες θὰ ἐναντιωθοῦν. Οὕτως ὁ μὲν Μωϋσῆς θέλει τοὺς ὀργισθῆ νὰ ἀποθάνουν ὡς τὰ πρωτότοκα τῆς Αἰγύπτου, ὁ δὲ Ἠλίας θὰ καταβιβάσῃ πῦρ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ θὰ τοὺς κατακαύσῃ, ὅπως κατέκαυσε τοὺς ἑκατὸν στρατιώτας τὸν παλαιὸν καιρόν, ὁμοῦ μὲ τοὺς δύο πεντηκοντάρχους· αὐτοὶ εἶναι οἱ λόγοι διὰ τοὺς ὁποίους ὁ Πέτρος τοὺς ἤθελεν.