Λόγος Α’. Εἰς τὴν Θείαν ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Θησαυροῦ τοῦ Δαμασκηνοῦ, ἄνευ τοῦ προοιμίου, ἐλαφρῶς διορθωθεὶς κατὰ τὴν φράσιν.

Αὐτοὺς τοὺς τρεῖς ἔλαβεν ὁ Κύριος καὶ τοὺς ἀνεβίβασεν εἰς ὄρος ὑψηλόν. Καὶ πῶς τοὺς ἀνεβίβασεν; Ὁ Εὐαγγελιστὴς λέγει, ὅτι τοὺς ἀνεβίβασε μὲ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἀγάπην τῶν λόγων του· τοὺς ἀνεβίβασε, διότι οἱ Μαθηταί, ἀκούοντες τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου δὲν ἐδειλίασαν διὰ τὸ μῆκος καὶ τὸν κόπον τῆς ὁδοῦ. Πῶς ὅμως θὰ γνωρίσωμεν, ὅτι ὄρος ὑψηλόν, ὅπως λέγουν οἱ Εὐαγγελισταί, τὸ Θαβώριον ὄρος ἦτο; Ὁ Ματθαῖος δὲν τὸ λέγει, ὁ Μάρκος δὲν τὸ ὀνομάζει, ὁ Λουκᾶς δὲν τὸ λέγει, οὐδὲ ὁ Ἰωάννης τὸ ἀναφέρει· πῶς θὰ ἐννοήσωμεν λοιπὸν ὅτι διὰ τὸ Θαβὼρ ὄρος λέγει; Ἄλλως πως δὲν δυνάμεθα νὰ τὸ ἐννοήσωμεν, εἰμὴ ἀπὸ τὴν προφητείαν τοῦ προφητάνακτος Δαβίδ, ὅστις λέγει· «Θαβὼρ καὶ Ἑρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται». Καὶ ὅτι μὲν θέλουσιν ἀγαλλιασθῆ, τὸ λέγει ὁ Δαβίδ· πότε ὅμως καὶ μὲ ποῖον τρόπον δὲν τὸ ἀναφέρει. Λέγουσί τινες διατί ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης δὲν ἀναφέρει τίποτε διὰ τὴν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ; καὶ λέγομεν, ὅτι διὰ νὰ μὴ φανῇ ὅτι διὰ χάριν τοῦ ἑαυτοῦ του τὸ λέγει, διὰ τὸν λόγον αὐτὸν ἀφῆκε νὰ διακηρύττουν ἄλλοι τὴν ἀλήθειαν, τὴν ὁποίαν εἶδεν αὐτὸς ὁ ἴδιος.

Τί δὲ σημαίνει τὸ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν; Τοῦτο θέλει νὰ εἴπῃ, ὅτι ὁ Κύριος, ἐφ’ ὅσον εὑρίσκετο κάτω μὲ τοὺς ἄλλους Μαθητὰς καὶ τοὺς ἀνθρώπους, ἦτο ταπεινὸς τῷ σχήματι· ἦτο τῇ ἀληθείᾳ κατηφὴς καὶ σκυθρωπός, ἐφαίνετο ὡς πτωχὸς καὶ πένης· πτωχὸς μέν, διότι ἀπὸ Θεὸς ἔγινεν ἄνθρωπος, ἀπὸ Βασιλεὺς δοῦλος καὶ ἀπὸ πλούσιος πένης· πένης δὲ διότι δὲν εἶχεν οὔτε τὴν καθημερινὴν τροφὴν νὰ φάγῃ. Ἐπειδὴ λοιπὸν τοιοῦτος ἐφαίνετο καὶ ἦτο καὶ περιεπάτει εἰς τὴν γῆν, εἰς δὲ τὸ ὄρος, ὅταν ἀνέβη, ἐφάνη Θεός, ἐξουσιαστής, Βασιλεύς, ὅλος φῶς, ὅλος λαμπρότης, διὰ τοῦτο λέγει ὁ Εὐαγγελιστής, ὅτι μετεμορφώθη, ἤτοι ἤλλαξεν ἡ μορφή του, ἔμπροσθεν τῶν Μαθητῶν, ὡς λέγει ὁ Εὐαγελιστὴς Ματθαῖος· «Καὶ ἔλαμψε, τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. Καὶ ἰδού, ὤφθησαν αὐτοῖς Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ’ αὐτοῦ συλλαλοῦντες». Ἀλλὰ αὐτὸς εἶναι ὁ ποιητὴς τοῦ ἡλίου, αὐτὸς εἶναι ὁ Θεὸς καὶ κτίστης τοῦ φωτός· πῶς λοιπὸν ἔφθανεν ἡ λάμψις τοῦ ἡλίου τὴν λαμπρότητα τῶν ἱματίων τοῦ Χριστοῦ; διατί λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ὅτι ὡς τὸν ἥλιον ἔλαμψε; τοῦτο λέγει, διότι δὲν ἔχει μὲ τί ἄλλο λαμπρότερον νὰ τὸ παρομοιάσῃ. Ὁ δὲ Μάρκος λέγει· λευκὰ ὡς χιών· καὶ ὁ Λουκᾶς λέγει· ἐγένετο ὁ ἱματισμὸς αὐτοῦ λευκὸς ἐξαστράπτων.