Λόγος Α’. Εἰς τὴν Θείαν ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐκ τοῦ Θησαυροῦ τοῦ Δαμασκηνοῦ, ἄνευ τοῦ προοιμίου, ἐλαφρῶς διορθωθεὶς κατὰ τὴν φράσιν.

Ἀναχωρήσας ἐκεῖθεν ὁ Ἰακὼβ μετέβη εἰς τὸ ὄρος Βαιθὴλ τῆς Σαμαρείας. Ἔπαθεν ὅμως καὶ ἄλλα περισσότερα εἰς τὸν δρόμον ὁ Ἰακώβ, ἀλλ’ ἐγὼ συντέμνω τὸν λόγον μου καὶ λέγω, ὅτι ἐκεῖ εἶπεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν Ἰακώβ· «Κάμε μου ἐδῶ ἕνα ναόν, διὰ νὰ μὲ προσκυνῆτε, διότι ἐγὼ σᾶς ἠλευθέρωσα ἀπὸ τὰς πολλάς σας δυστυχίας». Τὸ πρωῒ λέγει ὁ Ἰακὼβ εἰς τὴν συνοδείαν του· «Προσέξατε, ὅστις ἐξ ὑμῶν ἔχει κλέψει τι ἀπὸ τὸν οἶκον τοῦ πενθεροῦ μου, νὰ τὸ κρύψῃ εἰς τὴν γῆν ἢ νὰ τὸ ρίψῃ μακράν». Τότε ἡ Ραχὴλ ἔσκαψεν εἰς τὴν ρίζαν τοῦ ὄρους καὶ κατέχωσε τὰ εἴδωλα τοῦ πατρός της. Ἀπὸ τότε ἐπεκράτησε συνήθεια εἰς τοὺς Σαμαρείτας νὰ προσκυνοῦν εἰς τὸ ὄρος ἐκεῖνο, τὸ Βαιθήλ, ὄχι διὰ τὰ εἴδωλα, ἀλλὰ διὰ τὸν ναόν, ὅστις ἦτο ἐπάνω. Διὰ τοῦτο ἔλεγε καὶ ἡ Σαμαρεῖτις πρὸς τὸν Χριστόν· «Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν». Ἐπειδὴ λοιπὸν ὑπῆρχον εἴδωλα κάτωθεν τοῦ ὄρους τῆς Σαμαρείας, διὰ τοῦτο δὲν ἠθέλησεν ὁ Κύριος νὰ μεταμορφωθῇ ἐκεῖ.

Τὸ Καρμήλιον ὄρος ἀπὸ τῆς παλαιᾶς ἐποχῆς ὠνομάζετο τοῦ Προφήτου Ἠλιού, καὶ διὰ νὰ μὴ εἴπουν οἱ ἄνθρωποι ὅτι ὁ Προφήτης Ἠλίας ἦτο ἐκεῖνος ὅστις μετεμορφώθη, διὰ τοῦτο δὲν ἦλθεν εἰς τὸ Καρμήλιον ὄρος. Εἰς τῆς Γαλιλαίας πάλιν τὸ ὄρος δὲν μετέβη, διότι ἐκεῖ ἔμελλε νὰ φανῇ μετὰ τὴν Ἀνάστασιν, ὡς τὸ λέγει τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον· «Οἱ δὲ ἕνδεκα Μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς». Εἰς τὸ ὄρος δὲ τῶν Ἐλαιῶν δὲν μετεμορφώθη, διότι ἔμελλεν ἀπ’ ἐκεῖ νὰ ἀναληφθῇ εἰς τοὺς οὐρανούς. Εἰς δὲ τὸ Θαβὼρ μετεμορφώθη, διότι αὐτὸ ἦτο ἐκ τῶν προτέρων προωρισμένον· ἐπειδὴ Θαβώρ, ἔλευσις φωτὸς ἑρμηνεύεται. Μαρτυρεῖ δὲ τὴν εἰς αὐτὸ Μεταμόρφωσιν καὶ ὁ Δαβὶδ λέγων· «Θαβὼρ καὶ Ἑρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται».

Ἂς ἔλθωμεν τώρα καὶ εἰς τὸ δέκατον ζήτημα· εἶναι δὲ τοῦτο· τίνος ἕνεκεν εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ εὑρέθησαν ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ Ἠλίας, οἱ δύο αὐτοῦ Προφῆται. Λέγομεν ὅθεν εἰς αὐτό· ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς διὰ τὴν ἄκραν αὐτοῦ φιλανθρωπίαν ἔλαβε σάρκα ἐκ τῆς Ἁγίας Παρθένου καὶ ὡς ἐκ τούτου καὶ ἔτρωγε καὶ ἔπινεν ὡς ἄνθρωπος· ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ μὲ τελώνας ἁμαρτωλοὺς καὶ ἐθνικοὺς συνέτρωγε, μόνον διὰ νὰ κερδήσῃ τὰς ψυχάς των.