Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ὁ Σιναΐτης, ὁ καὶ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἀσκήσας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Νύκτα δέ, τινα, ἐκεῖ ὅπου ἐφύλαττε τὰ πρόβατα, εἶδε φωταψίαν μεγάλην, ἥτις ἔλαμψεν ἐπάνω ἀπὸ τὴν ποίμνην του, ἠσθάνθη δὲ χαρὰν μεγάλην εἰς τὴν ψυχήν του. Διαπορῶν τότε ἐστοχάζετο μήπως, ἐνῷ ἔστεκεν ὄρθιος, τὸν ἐπῆρεν ὀλίγος ὕπνος καὶ ἀπεκοιμήθη ἐκεῖ ἐπάνω εἰς τὴν ράβδον του καὶ χωρὶς νὰ τὸ καταλάβῃ ἐξημέρωσε καὶ ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος. Ἐνῷ λοιπὸν ἐσυλλογίζετο ταῦτα, εἶδε τὸ φῶς ἐκεῖνο νὰ ἀπομακρύνεται ὀλίγον κατ’ ὀλίγον καὶ νὰ ἀνέρχεται εἰς τοὺς οὐρανούς, ἔγινε δὲ καὶ πάλιν σκότος καὶ νύξ. Ἐκ τοῦ γεγονότος τούτου τόσον ἐχάρη ὁ Κλήμης, ὥστε εὐθὺς μετέβη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου, εὑρὼν εἰς τὴν Σκήτην τοῦ Μορφινοῦ Μοναχόν τινα ἀγράμματον μὲν, ἀλλ’ εὐλαβῆ καὶ ἐνάρετον, ὑπετάχθη εἰς αὐτὸν καὶ δὲν ἐδιδάχθη ἀπὸ ἐκεῖνον ἄλλο τι ἐκτὸς τοῦ «Κύριε, ἐλέησον».

Ὅταν δὲ παρῆλθεν ὀλίγος καιρός, ἤρχισε πάλιν, ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, νὰ φαίνεται ἐκεῖνο τὸ φῶς καὶ ἐπλήρωσε τὴν ψυχήν του ἀπὸ θείαν Χάριν. Διότι ὁ εὐλογημένος ἐκεῖνος ἦτο ἄνθρωπος πολὺ ἁπλοῦς καὶ οὐδεμίαν εἶχε περιέργειαν, ἀλλ’ ἐπρόσεχεν εἰς μόνον τὸν Θεόν. ἐπειδὴ δὲ καὶ ὁ Γέρων αὐτοῦ δὲν ἦτο ἱκανὸς νὰ ἐννοήσῃ τὸ γεγονὸς τοῦτο, παρέλαβε τὸν Κλήμεντα καὶ μετέβησαν εἰς τὸν θεῖον Γρηγόριον, εἰς τὸν ὁποῖον ὁ Κλήμης διηγήθη τὰ διατρέξαντα. Πρὸς τούτοις παρεκάλεσεν αὐτὸν θερμῶς ὁ Κλήμης νὰ τὸν δεχθῇ καὶ νὰ τὸν συναριθμήσῃ μὲ τὴν καλὴν συνοδείαν του. Ὁ Ὅσιος λοιπόν, ὡς μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ, διψῶν τὴν σωτηρίαν πάντων, τὸν ἐδέχθη ἱλαρῶς καὶ ὁδηγήσας τοῦτον κατὰ μόνας τὸν ἐδίδαξεν ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα προξενοῦν σωτηρίαν εἰς τὴν ψυχήν του, παραγγείλας εἰς αὐτὸν νὰ ἔχῃ ὑπομονὴν καὶ ταπείνωσιν καὶ νὰ ἐλπίζῃ πάντοτε εἰς τὸν Θεόν, ἀπὸ τὸν ὁποῖον προέρχεται κάθε καλὸν τὸ ὁποῖον ἐπιτυγχάνεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Ἐπὶ πλέον τοῦ παρήγγειλε νὰ μὴ ἀμελῇ οὐδέποτε τὸν κανόνα, τὸν ὁποῖον τοῦ ὥρισε· νὰ ἔχῃ δὲ καὶ τὴν φροντίδα τοῦ θανάτου ἀκατάπαυστον.

Ὁ Κλήμης λοιπὸν δεχθεὶς μὲ πολλὴν ταπεινοφροσύνην τὰς παραγγελίας τοῦ θείου Πατρός, ὑπεσχέθη νὰ πράξῃ ἀόκνως ὅλα τὰ προσταχθέντα. Ὅθεν ἠγωνίζετο εἰς τὸ κατὰ Θεὸν ἔργον μὲ τόσην προθυμίαν καὶ ἐπιμέλειαν, ὥστε ἐντὸς ὀλίγου χρόνου ἐφωτίσθη κατὰ τὸν νοῦν μὲ τὸ φῶς τῆς θείας Χάριτος καὶ ὄχι μόνον ἀνυψώθη εἰς τὴν θεωρίαν τῶν ὄντων, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ θεωρίας εἰς θεωρίαν ἀναβαίνων, ἔφθασεν εἰς τὰ ὑπὲρ φύσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κλαζομεναί· ἀρχαία πόλις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτισμένη κατὰ τὸ ἥμισυ ἐπὶ τῆς ἠπειρωτικῆς ἀκτῆς τῆς χερσονήσου τῆς Ἐρυθραίας καὶ κατὰ τὸ ἕτερον ἥμισυ ἐπὶ ὁμωνύμου παρακειμένης νησίδος, μετὰ τῆς ὁποίας ἦτο συνδεδεμένη διὰ τριτόξου γεφυρωτοῦ κυματοθραύστου, τὸν ὁποῖον ᾠκοδόμησεν ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ τοῦ ὁποίου ἐρείπια εἰσέτι σῴζονται. Ἔκειτο περὶ τὰ 40 χ.λ.μ. νοτιοδυτικῶς τῆς Σμύρνης, καὶ πλησίον τῆς θέσεως εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκονται σήμερον τὰ Βουρλά. Αἱ Κλαζομεναὶ ὑπῆρξαν πατρὶς τοῦ διασήμου ἀρχαίου φιλοσόφου Ἀναξαγόρα, παρὰ ταῦτα ὅμως οἱ ἀρχαῖοι Κλαζομένιοι ἦσαν, ὡς φαίνεται, ὀνομαστοὶ διὰ τὴν χυδαιότητά των, ὡς ὑποδηλοῦται ἐκ τῆς γνωστῆς παροιμίας: «Ἔξεστι Κλαζομενίοις ἀσχημονεῖν». Κατὰ τοὺς Βυζαντινοὺς χρόνους ὑπῆρξεν ἕδρα Ἐπισκοπῆς ὑπὸ τὸν Μητροπολίτην Σμύρνης.

[2] Καλοὶ Λιμένες ὀνομάζεται λιμὴν ἢ κόλπος τῆς νοτίου πλευρᾶς τῆς Κρήτης, ἐπίνειον τυγχάνων τῆς ἀρχαίας πόλεως Λασαίας. Ἐκ τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων (κζʹ 8-44), πληροφορούμεθα ὅτι εἰς τὸν τόπον τοῦτον ἐπεθύμει νὰ παραχειμάσῃ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, κατὰ τὴν εἰς Ρώμην μετάβασίν του. Μὴ συμφωνούντων δὲ τῶν ναυτῶν, οἵτινες ἐπροτίμων νὰ πλεύσουν πρὸς ἕτερον λιμένα τῆς Κρήτης, Φοίνικα καλούμενον, ὡς ἀσφαλέστερον πρὸς παραχείμασιν καὶ ἀπειθήσαντες πρὸς τὸν Ἀπόστολον τοῦ Κυρίου, ἠνοίχθησαν εἰς τὸ πέλαγος καὶ παρασυρθέντες ὑπὸ τῶν ἀγρίων κυμάτων ἐκακοπάθησαν δεινῶς ἐπὶ 14 ἡμέρας, κατὰ δὲ τὴν τελευταίαν ἐξώκειλαν εἰς τὴν νῆσον Μελίτην (τὴν Μάλταν).

[3] Βλέπε περὶ τούτων εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 134-135.

[4] Τὸν συγγραφέα ἐννοεῖται τοῦ παρόντος Βίου ἁγιώτατον Πατριάρχην Κάλλιστον.

[5] Ὁ θεῖος οὗτος Ἰωσὴφ ἐπατριάρχευσε δὶς ἐν Κωνσταντινουπόλει κατὰ τὰ ἔτη 1267-1275 καὶ 1282-1283. Μετὰ τὴν πρώτην αὐτοῦ Πατριαρχείαν, ἧς παρῃτήθη διὰ τὴν λατινοφροσύνην τοῦ αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Ηʹ τοῦ Παλαιολόγου, διεδέχθη αὐτὸν εἰς τὸν θρόνον ὁ γνωστὸς λατινόφρων Ἰωάννης ΙΑʹ ὁ Βέκκος (1275-1282), ὅστις καταδικασθεὶς ἐπὶ λατινοφροσύνῃ ἐξωρίσθη. Καὶ κατὰ τὴν δευτέραν ὅμως Πατριαρχείαν αὐτοῦ ὁ θεῖος Ἰωσήφ, μὴ ὑποφέρων τὰς ἔριδας τοῦ καιροῦ ἐκείνου, ἀπὸ τοὺς λατινόφρονας καὶ καθὸ ὑπέργηρος καὶ ἀσθενὴς παρητήθη ὀλίγον μετὰ τὴν ἐπάνοδόν του εἰς τὸν θρόνον καὶ ἀπεσύρθη εἰς τὸ Ἀσκητήριόν του, ὅπου ὁσίως πολιτευθεὶς ἐξεδήμησε πρὸς Κύριον.

[6] Ἡ Σωζόπολις ἢ Σωζούπολις εἶναι πόλις, τῆς Βουλγαρίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου. Πρὸ τῶν ἀνθελληνικῶν διωγμῶν εἶχε σημαντικὸν ἑλληνικὸν πληθυσμὸν καὶ ἦτο ἕδρα Μητροπόλεως, ἡ ὁποία διετηρήθη καὶ μετὰ τὴν ἵδρυσιν τῆς Βουλγαρικῆς ἐξαρχίας. Μετὰ τοὺς διωγμοὺς τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας ὑπὸ τῶν Βουλγάρων ἡ Μητρόπολις αὐτὴ ἔπαυσεν ὑφισταμένη.

[7] Βλέπε περὶ τούτων ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 134-135.

[8] Ἀλέξανδρος Ἰωάννης, ἢ Ἀλέξανδρος Αʹ βασιλεὺς τῶν Βουλγάρων (1333-1365), τῆς οἰκογενείας τῶν Ἀσάν. Διεξήγαγε μακροὺς πολέμους μετὰ τῶν Βυζαντινῶν.