Βίος (κατὰ πλάτος) καὶ πολιτεία τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΗΤΑ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς Μηδικίου.

Διότι ἀμέσως, ἀφοῦ ἐχώρισεν αὐτοὺς ἀπ’ ἀλλήλων, ἐνέκλεισεν εἰς φυλακὰς στενωτάτας καὶ σκοτεινὰς καὶ δυσώδεις. Καὶ ὡς στρωμνὴν οὔτε σπιθαμὴν ράκους ἢ κλινοσκεπάσματος ἢ ψιαθίου ἐπέτρεψε νὰ φέρουν μεθ’ ἑαυτῶν. Ἀλλ’ οὔτε καὶ τὴν ἐλαχίστην τροφήν, εἰμὴ μόνον ἐλάχιστον ὕδωρ καὶ τοῦτο δυσῶδες. Ρίπτων δὲ πρὸς αὐτοὺς μικρὸν τεμάχιον κριθίνου ἄρτου ἀνὰ τρεῖς ἡμέρας, ἄφηνε τούτους νὰ συγκατάκεινται μετὰ τῶν ἐκκρίσεων τῶν οὔρων καὶ τῶν ἀφοδευμάτων καὶ διὰ τῆς πείνης καὶ τῆς δίψης ἐβασάνιζε τοὺς Ὁσίους Πατέρας. Αἰσθάνομαι, ἀδελφοί, πονοῦντας ὑμᾶς καὶ δακρύοντας καὶ ἀπὸ μόνην τὴν τῶν δεινῶν ἀκοήν. Ἀλλ’ οὐχὶ διὰ τοῦτο ἔπασχε καὶ ὁ γενναῖος Ἀθλητὴς καὶ ἀληθὴς νικητὴς Νικήτας. Διότι αὐτὸς ὁ μακάριος μόνον διὰ τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν θεραπόντων Αὐτοῦ ἔπασχε, ταῦτα δὲ πάντα μετὰ χαρᾶς ὑπέμενεν, ἂν καὶ ὁ γραμματικὸς Ἰωάννης προσεπάθει νὰ ἐξοντώσῃ αὐτὸν διὰ τῆς λύπης. Διότι ἐτιμώρει τὸν ἠγαπημένον μαθητήν του μὲ ὁλονὲν σκληροτέρας καὶ περισσοτέρας κακουχίας, τὰς ὁποίας διηγεῖτο πρότερον λεπτομερῶς εἰς τὸν διδάσκαλον, ἵνα καταλυπῇ αὐτὸν περισσότερον.

Τί δὲ μετὰ ταῦτα συνέβη; Βλέπων ὁ κάκιστος ἐκεῖνος τιμωρὸς τῶν Ἁγίων, ὅτι οὐδένα ἐκ τούτων ἠδύνατο νὰ πείσῃ ὅπως ἀποσπασθῇ τῆς αὐστηρᾶς καὶ Ὀρθοδόξου Πίστεως καὶ ὅτι περισσότερον τῶν ἄλλων ὁ Νικήτας ὁ τοῦ Μηδικίου οὐδὲ ἀπάντησιν ἔδιδεν εἰς αὐτόν, κατέφυγεν εἰς ἄλλο μέσον ὕπουλον καὶ θωπευτικόν. Μεταβὰς δηλαδὴ πρὸς τοὺς εἰς ἑτέρας φυλακὰς ἐγκεκλεισμένους ἔλεγε· «Συγχωρήσατέ με, Πατέρες, καὶ μὴ νομίζετε, ὅτι αἰτία τῶν βασάνων σας εἶμαι ἐγὼ ὁ ἀναίτιος, διότι ἐγὼ ἐκπληρῶ βασιλικὴν προσταγήν. Ἐὰν δὲ προσπαθήσω νὰ ἀντιπράξω, θὰ χάσω τὴν κεφαλήν μου. Μίαν δὲ καὶ μόνην συμβουλὴν ἔχω νὰ σᾶς κάμω. Κάμετε οἰκονομίαν καὶ ἐπικοινωνήσατε μίαν καὶ μόνην φορὰν μὲ τὸν Θεόδοτον, μὲ οἱονδήποτε τρόπον προτιμᾶτε, καὶ εὐθὺς θὰ ἀπαλλαγῆτε τῶν τιμωριῶν καὶ θὰ ἐπιστρέψετε χαίροντες εἰς τὰς Μονάς σας».

Ἤκουσαν οἱ Πατέρες καὶ ὑπήκουσαν, δὲν γνωρίζω διὰ τίνα λόγον· ἢ συντριβέντες ἀπὸ τὰς κακουχίας καὶ φιλοψυχήσαντες, τὸ ὁποῖον δὲν νομίζω, ἢ δι’ ἄλλο τι σοφώτερον ἐσκέφθησαν νὰ κάμουν οἰκονομίαν τινά, μὲ τὸ ὁποῖον περισσότερον τῶν ἄλλων συμφωνῶ. Διότι τοὺς γενναιοτέρους ἐκ τούτων, μετὰ ταῦτα, αὐστηρῶς παρατηρήσας δι’ ἐπιστολῆς του ὁ θερμότατος ἐν Ὁμολογηταῖς Θεόδωρος, εἶδεν ἐρχομένους εἰς ἀντιπαράταξιν πρὸς τὸν δυσσεβῆ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Μονὴ τοῦ Μηδικίου εὑρίσκετο πλησίον τῆς Τριγλίας, τῶν σημερινῶν δηλαδὴ Μουδανιῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου εὑρίσκοντο καὶ αἱ Μοναὶ τοῦ Χηνολάκκου, τοῦ Βαθέος Ρύακος καὶ ἡ τῆς Πελεκητῆς, περὶ ἧς βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 26.

[2] Ἐνταῦθα ὁ συγγραφεὺς ὑπαινίσεται τοὺς λεοντωνύμους εἰκονομάχους βασιλεῖς Λέοντα Γʹ, Λέοντα Δʹ καὶ Λέοντα Εʹ.

[3] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ην) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ IBʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[5] Περὶ τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τοῦ Νέου τοῦ Ὁμολογητοῦ βλέπε εἰς τὴν κηʹ (28ην) Νοεμβρίου ἐν τόμῳ IΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[6] Ἡ Καισάρεια ἡ ἐν Βιθυνίᾳ ἦτο μικρὰ πόλις κειμένη πλησίον τῆς Προύσης, ἐκαλεῖτο δὲ καὶ Σμυρδάλεια ἢ Σμυρδιανή.

[7] Περὶ τοῦ Ἀναστασίου τούτου βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ τῇ ιβʹ (12ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» καθὼς καὶ σχετικὴν ὑποσημείωσιν εἰς τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀναστασίου Ἀρχιεπισκόπου Ἱεροσολύμων, ἐν τόμῳ Βʹ, τῇ ιʹ (10ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου.

[8] Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀντέστη τὸ πρῶτον εἰς τὸ παράνομον διαζύγιον καὶ τὸν ἐπακολουθήσαντα παράνομον δεύτερον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου Ϛʹ υἱοῦ τῆς Εἰρήνης, μετὰ τῆς Θεοδότης ἐξαδέλφης αὐτοῦ τούτου τοῦ Θεοδώρου. Ὁ Θεόδωρος δὲν ἐδελεάσθη οὔτε ἀπὸ τὰς πλουσίας ὑποσχέσεις, οὔτε ἀπὸ τὰς ἀπειλὰς τοῦ βασιλέως, οὔτε ἀπὸ τὴν συγγένειαν αὐτοῦ μετὰ τῆς νέας βασιλίσσης, ἀλλ’ ἤλεγξε καὶ ἀφώρισε τὸν βασιλέα, διότι διαζευχθεὶς τὴν νόμιμον σύζυγόν του, τὴν Μαρίαν, τὴν ὁποίαν ἠνάγκασε νὰ γίνῃ Μοναχή, συνεζεύχθη τὴν θαλαμηπόλον τῆς μητρός του Θεοδότην. Συνεπείᾳ τούτου ἐξωρίσθη εἰς Θεσσαλονίκην τῷ 795, ὁπόθεν ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 797 μετὰ τὴν ἔκπτωσιν τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου. Τὸ δεύτερον ἀντέστη εἰς τὴν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Νικηφόρου τοῦ Αʹ γενομένη ἀποκατάστασιν εἰς τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἀξίωμα τοῦ Ἱερέως Ἰωσήφ, ὅστις, ἐπειδὴ παρανόμως καὶ ἄνευ ἀδείας Ἐπισκοπικῆς εἶχε τελέσει τὸν ἔκθεσμον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου καὶ τῆς Θεοδότης, εἶχε καθαιρεθῆ ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου. Συνεπείᾳ τούτου ὁ Θεόδωρος ἐξωρίσθη εἴς τινα νῆσον ἐν τῇ Προποντίδι τῷ 809, ἐξ ἧς ἐπανέφερεν αὐτὸν τιμητικῶς εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 811, ὁ Μιχαὴλ Αʹ ὁ Ραγκαβέ. Τὸ τρίτον ἀντέστη ὁ Θεόδωρος εἰς τὸν εἰκονομάχον Λέοντα Εʹ τὸν Ἀρμένιον καὶ ἐξωρίσθη εἰς διαφόρους τόπους, ὁπόθεν, μετὰ πενταετῆ περίπου ἐξορίαν, ἐπανῆλθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπὶ Μιχαὴλ Βʹ τοῦ Τραυλοῦ.

[9] Κουροπαλάτης: φροντιστὴς τοῦ Παλατίου, ὑπασπιστὴς τῶν ἀνακτόρων.

[10] Ὁ Ἄχαρ ἦτο Ἰσραηλίτης ἐκ τῆς φυλῆς Ἰούδα, ὅστις, παρὰ τὴν αὐστηρὰν ἀπαγόρευσιν τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, λαβὼν λάφυρα ἀπὸ τὴν πρὸ ὀλίγου κυριευθεῖσαν ὑπὸ τῶν Ἰσραηλιτῶν Ἱεριχώ, τὴν ὁποίαν ὁ ἀρχηγὸς ἐκεῖνος τοῦ λαοῦ εἶχε κηρύξει «ἀνάθημα τῷ Κυρίῳ», ἀφιερωμένην δηλαδὴ εἰς τὸν Κύριον, ἐγένετο ἀφορμὴ σοβαρᾶς ἥττης τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ἐφ’ ᾧ καὶ ὑπέστη τὸν διὰ λιθοβολισμοῦ θάνατον ἐν Ἀχώρ, νοτίως τῆς Ἱεριχοῦς (Ἰησ. Ναυῆ ϛʹ 15-18, ζʹ 12-6).