Βίος (κατὰ πλάτος) καὶ πολιτεία τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΗΤΑ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς Μηδικίου.

Καὶ ὁ μὲν πατήρ του ὠνομάζετο Φιλάρετος, ἐξ ἧς κλήσεως προεμηνύετο καὶ ἡ κατὰ Θεὸν αὐτοῦ πολιτεία καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς τὰς ἀρετάς, τῆς δὲ μητρὸς τὸ ὄνομα οὐδέποτε εἰς οὐδένα ἐγένετο γνωστόν. Διότι μεταξὺ τῶν ἄλλων δωρεῶν, αἵτινες εἰς τοὺς γονεῖς τοῦ Ὁσίου παρεχωρήθησαν, ἦτο καὶ τὸ νὰ δωρηθῇ εἰς αὐτοὺς τὸ τέκνον τοῦτο. Εἰσηκούσθη λοιπὸν ἡ αἴτησίς των καὶ συνέλαβεν ἡ γυνὴ τοῦτον μόνον τὸν Ὅσιον. Ἀφοῦ δὲ τὸν ἔφερεν εἰς τὸ φῶς, ζήσασα μόνον ἡμέρας ὀκτώ, ἀπεβίωσε καὶ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. Ἀπέμεινε λοιπὸν ὁ Ὅσιος βρέφος ἀπορφανισθὲν καὶ δὲν ἐγνώρισε τὴν μορφὴν καὶ τὴν κλῆσιν τῆς μητρός του· οὔτε δὲ εἰς ἐκείνους οἵτινες ἤθελον ἀργότερον νὰ μάθουν περὶ αὐτῆς εἶπεν, ἀφοῦ δὲ τὴν ἐγνώρισε. Τὶ δὲ συνέβησαν μετὰ τὴν τελευτὴν τῆς μητρὸς καὶ ποία οἰκονομία ἐγένετο, ἤδη θὰ διηγηθῶμεν.

Ὑπῆρχεν ἡ μήτηρ τοῦ πατρός του εὑρισκομένη μεταξὺ τῶν ζώντων. Εἰς ταύτην παρέδωσαν τὸ παιδίον πρὸς ἀνατροφήν. Ὁ δὲ πατήρ του, στοιχειώσας πρῶτον τὸ βρέφος διὰ τοῦ θείου Βαπτίσματος καὶ ἀπασχολήσας ἑαυτὸν ἐπί τινα καιρὸν εἰς τὰ τοῦ βίου, ἵνα τὰ τοῦ οἴκου αὐτοῦ ἴδῃ καλῶς τακτοποιούμενα, ἐπὶ πλέον δέ, ἀφοῦ εἶδε τὸν παῖδα αὐξηθέντα καὶ γενόμενον κύριον τῆς περιουσίας του, ἀπεχώρησεν εἰς τὸν μονήρη βίον, ὑποταγεὶς δὲ εἰς τοὺς κανόνας, τῆς ὑπακοῆς καὶ τὸν βραχὺν διανύσας δρόμον, μετὰ πόθου, ὡς ὁδηγοῦντα εἰς πεδιάδα ἀναπαύσεως, θεοφιλῶς καὶ ὁσίως ἐγκατέλειψε τὸν βίον. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην διήνυεν ὁ Ὅσιος τὸ δωδέκατον ἔτος τῆς ἡλικίας του. Ὁ Ἐπίσκοπος τότε τῆς προαναφερθείσης πόλεως Καισαρείας, ἀνὴρ ὄχι μόνον πολυμαθὴς ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων ἀγαπώμενος, λόγῳ τῆς εἰλικρινοῦς του Πίστεως καὶ διὰ τὸ αὐστηρὸν καὶ ἀνεπίληπτον τοῦ βίου του, ἐπεμελήθη τὸν παῖδα καὶ τὸν ἐξεπαίδευσεν εἰς τὰ ἱερὰ γράμματα, ὅταν δὲ ἦλθεν εἰς κατάλληλον ἡλικίαν ἔδωσεν εἰς αὐτὸν τὴν σφραγῖδα τοῦ Ἀναγνώστου, συγκαταλέξας αὐτὸν μεταξὺ τοῦ Κλήρου τῆς Ἐκκλησίας. Τοσοῦτον δὲ ἐθαυμάζετο ὁ νέος διὰ τὴν εὐφυΐαν του, ὥστε εἰς μικρὸν χρονικὸν διάστημα οὐδὲ ἓν ἐκ τῶν ἱερῶν βιβλίων ἄφησεν, τὸ ὁποῖον νὰ μὴ ἐρευνήσῃ δι’ ἐπιπόνου καὶ ἐπιμόνου ἀναγνώσεως, ἀποθέτων τὸν εἰς ταῦτα γεγραμμένον θησαυρὸν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς καρδίας του. Τί λοιπὸν ἐμεσολάβησεν;


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Μονὴ τοῦ Μηδικίου εὑρίσκετο πλησίον τῆς Τριγλίας, τῶν σημερινῶν δηλαδὴ Μουδανιῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὅπου εὑρίσκοντο καὶ αἱ Μοναὶ τοῦ Χηνολάκκου, τοῦ Βαθέος Ρύακος καὶ ἡ τῆς Πελεκητῆς, περὶ ἧς βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελίδος 26.

[2] Ἐνταῦθα ὁ συγγραφεὺς ὑπαινίσεται τοὺς λεοντωνύμους εἰκονομάχους βασιλεῖς Λέοντα Γʹ, Λέοντα Δʹ καὶ Λέοντα Εʹ.

[3] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Μαΐου, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ βλέπε εἰς τὴν δʹ (4ην) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ IBʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[5] Περὶ τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τοῦ Νέου τοῦ Ὁμολογητοῦ βλέπε εἰς τὴν κηʹ (28ην) Νοεμβρίου ἐν τόμῳ IΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ὅτε οὗτος ἑορτάζεται.

[6] Ἡ Καισάρεια ἡ ἐν Βιθυνίᾳ ἦτο μικρὰ πόλις κειμένη πλησίον τῆς Προύσης, ἐκαλεῖτο δὲ καὶ Σμυρδάλεια ἢ Σμυρδιανή.

[7] Περὶ τοῦ Ἀναστασίου τούτου βλέπε εἰς τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ τῇ ιβʹ (12ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» καθὼς καὶ σχετικὴν ὑποσημείωσιν εἰς τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀναστασίου Ἀρχιεπισκόπου Ἱεροσολύμων, ἐν τόμῳ Βʹ, τῇ ιʹ (10ῃ) τοῦ μηνὸς Φεβρουαρίου.

[8] Ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀντέστη τὸ πρῶτον εἰς τὸ παράνομον διαζύγιον καὶ τὸν ἐπακολουθήσαντα παράνομον δεύτερον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου Ϛʹ υἱοῦ τῆς Εἰρήνης, μετὰ τῆς Θεοδότης ἐξαδέλφης αὐτοῦ τούτου τοῦ Θεοδώρου. Ὁ Θεόδωρος δὲν ἐδελεάσθη οὔτε ἀπὸ τὰς πλουσίας ὑποσχέσεις, οὔτε ἀπὸ τὰς ἀπειλὰς τοῦ βασιλέως, οὔτε ἀπὸ τὴν συγγένειαν αὐτοῦ μετὰ τῆς νέας βασιλίσσης, ἀλλ’ ἤλεγξε καὶ ἀφώρισε τὸν βασιλέα, διότι διαζευχθεὶς τὴν νόμιμον σύζυγόν του, τὴν Μαρίαν, τὴν ὁποίαν ἠνάγκασε νὰ γίνῃ Μοναχή, συνεζεύχθη τὴν θαλαμηπόλον τῆς μητρός του Θεοδότην. Συνεπείᾳ τούτου ἐξωρίσθη εἰς Θεσσαλονίκην τῷ 795, ὁπόθεν ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 797 μετὰ τὴν ἔκπτωσιν τοῦ βασιλέως Κωνσταντίνου. Τὸ δεύτερον ἀντέστη εἰς τὴν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Νικηφόρου τοῦ Αʹ γενομένη ἀποκατάστασιν εἰς τὸ ἐκκλησιαστικὸν ἀξίωμα τοῦ Ἱερέως Ἰωσήφ, ὅστις, ἐπειδὴ παρανόμως καὶ ἄνευ ἀδείας Ἐπισκοπικῆς εἶχε τελέσει τὸν ἔκθεσμον γάμον τοῦ Κωνσταντίνου καὶ τῆς Θεοδότης, εἶχε καθαιρεθῆ ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου. Συνεπείᾳ τούτου ὁ Θεόδωρος ἐξωρίσθη εἴς τινα νῆσον ἐν τῇ Προποντίδι τῷ 809, ἐξ ἧς ἐπανέφερεν αὐτὸν τιμητικῶς εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τῷ 811, ὁ Μιχαὴλ Αʹ ὁ Ραγκαβέ. Τὸ τρίτον ἀντέστη ὁ Θεόδωρος εἰς τὸν εἰκονομάχον Λέοντα Εʹ τὸν Ἀρμένιον καὶ ἐξωρίσθη εἰς διαφόρους τόπους, ὁπόθεν, μετὰ πενταετῆ περίπου ἐξορίαν, ἐπανῆλθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐπὶ Μιχαὴλ Βʹ τοῦ Τραυλοῦ.

[9] Κουροπαλάτης: φροντιστὴς τοῦ Παλατίου, ὑπασπιστὴς τῶν ἀνακτόρων.

[10] Ὁ Ἄχαρ ἦτο Ἰσραηλίτης ἐκ τῆς φυλῆς Ἰούδα, ὅστις, παρὰ τὴν αὐστηρὰν ἀπαγόρευσιν τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, λαβὼν λάφυρα ἀπὸ τὴν πρὸ ὀλίγου κυριευθεῖσαν ὑπὸ τῶν Ἰσραηλιτῶν Ἱεριχώ, τὴν ὁποίαν ὁ ἀρχηγὸς ἐκεῖνος τοῦ λαοῦ εἶχε κηρύξει «ἀνάθημα τῷ Κυρίῳ», ἀφιερωμένην δηλαδὴ εἰς τὸν Κύριον, ἐγένετο ἀφορμὴ σοβαρᾶς ἥττης τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ἐφ’ ᾧ καὶ ὑπέστη τὸν διὰ λιθοβολισμοῦ θάνατον ἐν Ἀχώρ, νοτίως τῆς Ἱεριχοῦς (Ἰησ. Ναυῆ ϛʹ 15-18, ζʹ 12-6).