Τῇ ΚΘ’ (29ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ΙΑΣΟΝΟΣ καὶ ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΥ.

Οἱ δὲ Ἅγιοι, γονυπετήσαντες καὶ προσευχηθέντες, εἶπον πρὸς αὐτούς· «Ἐὰν πιστεύετε ἐξ ὅλης ψυχῆς εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ὁποῖον ἡμεῖς κηρύσσομεν, οὔτε λιμὸς οὔτε κίνδυνος οὔτε ἄλλη τις θλῖψις εἶναι δυνατὸν νὰ σᾶς κυριεύσῃ».

Τότε ὁ Σατορνῖνος καὶ οἱ ἄλλοι ἐγκάθειρκτοι εἶπον ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος· «Πιστεύομεν, κύριοι, ὅτι μέγας εἶναι ὁ Θεὸς ὑμῶν καὶ ἀληθῶς ἠννοήσαμεν, οὔτε οὐδαμοῦ ἀλλοῦ δύναται νὰ ὑπάρξῃ βοήθεια καὶ σωτηρία, εἰ μὴ εἰς τὸ ὄνομα Αὐτοῦ». Ὅτε δὲ καὶ πάλιν προσηυχήθησαν οἱ Ἅγιοι, αἴφνης ἐπληρώθη ἡ φυλακὴ ἀρρήτου εὐωδίας, ὡσὰν νὰ εἶχον εὑρεθῆ ἐκεῖ ὅλα τὰ ἀρώματα, ὅλα τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, ὅλα τὰ ρόδα καὶ πᾶν εὔοσμον ἄνθος. Ἔχαιρον λοιπὸν ἅπαντες καὶ ἠγάλλοντο, ὡς νὰ εὑρίσκοντο εἰς θεῖον Παράδεισον. Ὁ δὲ δεσμοφύλαξ Ἀντώνιος, ὁ ἐμπεπιστευμένος εἰς τὴν φύλαξιν τῶν κρατουμένων, εὑρίσκετο ἐξηπλωμένος ἐπὶ τῆς κλίνης του. Καὶ ὡς ἠσθάνθη τὴν εὐωδίαν ταύτην, ἐξυπνήσας ἀμέσως καὶ ἐγερθείς, διότι ἦτο μεσονύκτιον, εἶδε διά τινος ὀπῆς λαμπρὸν φῶς ἐντὸς τῆς φυλακῆς καὶ λευκὴν περιστερὰν ὑπεριπταμένην τῶν Ἁγίων. Ἤκουσε δὲ καὶ φωνὴν ἀναπεμπομένων ὕμνων, ὡς νὰ ἐψάλλοντο ὑπὸ πολλῶν. Ἐκπλαγεὶς δὲ ἐκ τοῦ παραδόξου τούτου θαύματος ἤνοιξεν ἀμέσως τὰς θύρας τῆς φυλακῆς καὶ εἰσελθὼν ἔντρομος ἐγονυπέτησε πρὸ τῶν Ἁγίων, παρακαλῶν νὰ ἀξιωθῇ καὶ αὐτὸς μετὰ τῶν λῃστῶν, τοὺς ὁποίους ἐφρούρει, τῆς διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀναγεννήσεως. Κομισθέντος δὲ ὕδατος, ὁ Ἅγιος Ἰάσων προσέφερεν εἰς τὸν Ἀντώνιον καὶ τοὺς ἐν τῇ φυλακῇ κρατουμένους τὸ λουτρὸν τῆς ἐπουρανίου Χάριτος, ἀναδείξας ἀμέσως τοὺς τῶν δαιμόνων πρῴην ὑπηρέτας υἱοὺς Θεοῦ καὶ κληρονόμους διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος. Μετά τινας ἡμέρας, πληροφορηθεὶς τὰ συμβάντα ὁ βασιλεύς, διέταξε νὰ παρουσιασθῇ πρὸ τοῦ βήματος αὐτοῦ ὁ Ἀντώνιος. Εὐθὺς δὲ ὡς ἦλθον οἱ στρατιῶται καὶ ἔκυψαν ἵνα ἴδωσιν ἐντὸς τῆς φυλακῆς, ἀπέμειναν ἔκθαμβοι ἀπὸ τὰ θαυμάσια τοῦ Θεοῦ τὰ ὁποῖα εἶδον. Διότι κατὰ τὴν ὥραν ἐκείνην εἶδον φοβερὸν νεανίαν ἀπαστράπτοντα, ὅστις εἰς μὲν τὴν δεξιὰν αὐτοῦ χεῖρα ἐκράτει Σταυρόν, εἰς δὲ τὴν ἀριστερὰν ρομφαίαν. Εἶδον ἀκόμη οἱ στρατιῶται ἐντὸς τῆς φυλακῆς καὶ ἑτέρους δέκα ἄνδρας ἔχοντας κεκοσμημένας τὰς κεφαλάς των διὰ χρυσῶν στεφάνων καὶ ἤκουσαν φωνήν, διὰ τῆς ὁποίας οὗτοι ἔψαλλον «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, Κύριος Σαβαώθ, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου». Μὴ τολμήσαντες δὲ νὰ εἰσέλθουν, ἐπέστρεψαν εἰς τὸν βασιλέα καὶ ἀνέφεραν εἰς αὐτὸν ὅσα εἶδον καὶ ἤκουσαν εἰς τὴν φυλακήν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τύμβος κυρίως ἐκαλεῖτο παρὰ τοῖς ἀρχαίοις ὁ λοφοειδὴς τάφος, ὁ σχηματισμένος ἐκ συσσωρευμένου πέριξ τοῦ τάφου χώματος. Ἐκαλεῖτο δὲ οὕτως καὶ ἡ ἐπιτύμβιος στήλη ἢ λίθος ὁ ἐπὶ τοῦ τάφου τιθέμενος, γενικώτερον δὲ ὁ τάφος.

[2] Ὁ Ναὸς οὗτος ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὡς εἶναι γνωστὸν ἀπὸ ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον Ἀνδρέαν, τὸ ὁποῖον ἐξεφώνησεν ἐν αὐτῷ ὁ τότε Ἀρχιεπίσκοπος Κερκύρας Ἀρσένιος, διετηρήθη ὡς εἶχε μέχρι τῶν μέσων τοῦ ΙΒʹ αἰῶνος. Ὀλίγον βραδύτερον καὶ πιθανώτατα ὑπερμεσοῦντος τοῦ αὐτοῦ ΙΒʹ αἰῶνος ὁ Ναὸς ἀνῳκοδομήθη ἐκ βάθρων, ὡς ἔχει νῦν, ὑπὸ τοῦ ἐν αὐτῷ ὑπηρετοῦντος ἐφημερίου Στεφάνου, μετωνομάσθη δὲ μετὰ τὴν ἀνοικοδόμησίν του ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου διὰ τοὺς ἐν αὐτῷ εὑρισκομένους τάφους τῶν Ἁγίων. Τοῦτο μαρτυρεῖται ἐκ δύο ἐπιγραφῶν ἐντετειχισμένων ἐπὶ τῆς δυτικῆς προσόψεως τοῦ Ναοῦ, ἑκατέρωθεν τῆς εἰσόδου. Ἐντὸς τοῦ Ναοῦ τούτου καὶ κάτωθεν τοῦ δεσποτικοῦ καὶ τοῦ διακονικοῦ, δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ τῆς ὡραίας πύλης, σῴζονται μέχρι σήμερον οἱ τάφοι τῶν Ἁγίων.

Ὁ Ναὸς οὗτος τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἰάσονος καὶ Σωσιπάτρου, ᾠκοδομημένος εἰς σχῆμα Ἑλληνικοῦ Σταυροῦ, διὰ μικροῦ θόλου καὶ τριῶν ἀρχαίων μονολίθων κιόνων κεκοσμημένος ἔσωθεν, παρουσιάζει ἐξαίρετον δεῖγμα μικρῶν Βυζαντινῶν Ἐκκλησιῶν, ὅστις μετὰ τοῦ εἰς τὸ χωρίον τῶν Νυμφῶν Ναοῦ τοῦ Ἐσταυρωμένου εἶναι οἱ μόνοι ἐν Κερκύρᾳ Ναοὶ οἱ ἄχρι τοῦδε διασῴζοντες τὸν Βυζαντινὸν ρυθμόν. Ἡ δὲ Μεγάλη Ἐκκλησία, τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ ἴδιος ὁ βασιλεὺς Σεβαστιανός, ταυτίζεται ἐκ τῆς λαϊκῆς παραδόσεως πρὸς τὴν σημερινὴν βασιλικὴν τῆς Παλαιοπόλεως Κερκύρας. Κατὰ τὴν παράδοσιν ταύτην ὁ Ναὸς οὗτος τιμώμενος ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Κερκύρας, τῆς θυγατρὸς τοῦ βασιλέως Κερκυλλίνου, εἶναι θεματοφύλαξ πλουσίων θησαυρῶν κεκρυμμένων εἰς τὰς κατακόμβας αὐτοῦ, τῶν ὁποίων ἡ εἴσοδος εὑρίσκεται εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Ναοῦ τούτου.

[3] Πρόκειται κατὰ τὴν λαϊκὴν παράδοσιν περὶ τοῦ ἔτι καὶ νῦν σῳζομένου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Κερκύρας, περὶ οὗ βλέπε ἐν τῇ ἀνωτέρω ὑποσημειώσει.