Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Κατὰ δὲ τὴν τετάρτην Κυριακὴν τῶν Νηστειῶν προσεκλήθη εἰς τὴν θείαν Λειτουργίαν, ὅτε, καὶ ἔλαβε τὸ ἅγιον Σχῆμα τοῦ μανδύου, τὸ καλούμενον Σταυροφόρος, κληθεὶς Ἀγαθάγγελος· ἐκοινώνησε δὲ καὶ τὰ Θεῖα καὶ Ἄχραντα Μυστήρια, εἶτα δὲ ἐπέστρεψεν εἰς τὸν πύργον. Ἔκτοτε ἤλλαξεν ὄψιν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ φωτισθὲν ὑπὸ τῆς θείας Χάριτος, ἠγαλλιάσατο δὲ τῷ πνεύματι καὶ ὁ νοῦς αὐτοῦ προσηλώθη εἰς τὰ οὐράνια. Ἐντὸς τῆς καρδίας του ἤναψε τότε φλὸξ θεϊκή, ἥτις παρώτρυνεν αὐτὸν εἰς ἀγῶνας περισσοτέρους. Εὑρὼν δὲ ἐκεῖ εἰς τὸν πύργον ἅλυσον, βάρους ὑπὲρ τὰς δέκα ὀκάδας, ἐδέθη διὰ ταύτης κατάσαρκα. Εὑρὼν δὲ, ἐπίσης καὶ σάκκον τινὰ τρίχινον, ἐνεδύθη τοῦτον ὡς ὑποκάμισον καὶ ἐπλήθυνε τὰς μεγάλας καὶ μικρὰς μετανοίας του, ὥστε ὑπερέβη τὰ τρεῖς χιλιάδας γονυκλιτὰς καὶ ὀκτὼ χιλιάδας προσκυνητάς. Ἀνεγίνωσκε τοὺς οἴκους τῆς Θεοτόκου δὶς τῆς ἡμέρας. Ἔκαμνεν ἐπίσης ἀνάγνωσιν ἀπὸ τὸ Τετραευάγγελον, τὸ Νέον Μαρτυρολόγιον, τὴν Ἁμαρτωλῶν σωτηρίαν καὶ τὸ Νέον Ἐκλόγιον. Εὐχόμενος δὲ νοερῶς τὴν εὐχήν, «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με», ἐπόθει ὁλοψύχως τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ θάνατον. Μετὰ ταῦτα ἀνέφερεν εἰς τὸν Γερμανόν, ὅτι πλέον δὲν ἠδύνατο νᾲ συγκρατήσῃ τὸν πρὸς τὸ Μαρτύριον πόθον του. Ὁ δὲ Γερμανὸς ἀπεκρίθη εἰς αὐτόν, ὅτι πολλοί, βαρυνόμενοι τοὺς ἀγῶνας τῆς ἀσκήσεως, ποθοῦσι μᾶλλον τὸ Μαρτύριον. Ὁ δὲ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Ἀγαθάγγελος, δυσαρεστηθεὶς εἰς τὸ ἄκουσμα τοῦ λόγου τούτου, δὲν ἐφανέρωσε πλέον εἰς αὐτὸν τὸν πόθον τῆς καρδίας του, ἀλλ’ ἀπήρχετο πολλάκις εἰς τὸν Ἡγούμενον, δεόμενος νὰ τὸν ἀποστείλῃ ὅσον τὸ δυνατὸν ταχύτερον. Τότε ὁ Ἡγούμενος παρήγγειλεν ἐπὶ τραπέζης εἰς τοὺς ἀδελφοὺς νὰ ποιήσωσι πάντες κατ’ ἐκείνην τὴν νύκτα ἐκτενῆ προσευχήν, ἕκαστος ἰδιαιτέρως, ἵνα ἀποκαλύψῃ ὁ Θεὸς ἐὰν ἦτο θέλημά Του νὰ στείλῃ τὸν Ὁσιομάρτυρα πρὸς τὸ Μαρτύριον.

Κατ’ ἐκείνην λοιπὸν τὴν νύκτα εἶδεν ὁ Ἡγούμενος κατ’ ὄναρ ὅτι, ἐνῶ συνεπορεύετο μετὰ τοῦ Γερμανοῦ καὶ τοῦ Ἀγαθαγγέλου, συνήντησαν γέροντά τινα σεμνοπρεπῆ, λαμπροφόρον, ὁμοιάζοντα πρὸς τὸν Ἅγιον Νικόλαον, ὡς εἰκονίζεται οὗτος εἰς τὴν ἱερὰν αὐτοῦ Εἰκόνα, ὁ ὁποῖος πλησιάσας πρὸς τὸν Ἡγούμενον ἠρώτησεν αὐτὸν ποῖος ἐξ αὐτῶν θέλει νὰ ἀπέλθῃ εἰς τὸ Μαρτύριον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].