Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Τότε ὥρισεν αὐτὸν ὁ Ἡγούμενος εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς τραπέζης, ὅπου καὶ ὑπηρέτει ἀόκνως καὶ μὲ μεγάλην προθυμίαν. Ὁ δὲ πονηρὸς διάβολος, φθονήσας διὰ τὴν σωτηρίαν του, ἤρχισε πρῶτον νὰ τὸν ἐνοχλῇ μὲ λογισμούς, τόσον σφοδρῶς, ὥστε δὲν ἠδύνατο καθόλου νὰ ἡσυχάσῃ. Ἐξομολογηθεὶς ὅμως καὶ ἐπικαλεσθεὶς τὸ σωτήριον ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ τῆς Θεοτόκου, ἐνίκησε τὸν πειράζοντα. Ἀλλ’ ὁ πονηρὸς διάβολος, νικηθεὶς εἰς τὸν πόλεμον τῆς προσβολῆς τῶν λογισμῶν, ἐπετέθη διὰ νυκτὸς κατὰ τῆς φαντασίας τούτου τοῦ Ὁσίου καὶ οὕτω τοῦ ἐφάνη ὅτι μεταβὰς εἰς καφενεῖον φίλου του Ἀγαρηνοῦ, ἐνῷ οὗτος πρότερον τοῦ ἔκαμνε πολλὰς περιποιήσεις, τώρα οὐδὲ ἐστράφη διὰ νὰ τὸν ἴδῃ, ἄλλοι δέ τινες Ἀγαρηνοί, καθήμενοι ἐκεῖ πλησίον, ἔλεγον εἰς τὸν καφεπώλην· «Δὲν ὁμιλεῖς εἰς τὸν φίλον σου;».

Τότε ἐκεῖνος, στραφεὶς δῆθεν πρὸς αὐτόν, εἶπε· «Φίλε, πῶς ἦλθες εἰς τοιαύτην κατάστασιν καὶ τίνος ἕνεκεν ἔφυγες ἀπὸ τὸν ἀφέντην σου καὶ ἦλθες εἰς τοὺς Μοναχοὺς νὰ ταλαιπωρῆσαι; Δὲν μᾶς λυπεῖσαι, φίλε, διότι τόσον ἐκοπιάσαμεν ἵνα σὲ καταστήσωμεν εὐτυχῆ, τώρα δὲ μᾶς ἀφήνεις διὰ νὰ ὑπάγῃς μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν μας;». Ἐνῷ δὲ ταῦτα ἔλεγεν ὁ καφεπώλης, συνέκλαιον μετ’ αὐτοῦ καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι φαινόμενοι ὡς Ἀγαρηνοί, εἰς τὴν πραγματικότητα ὅμως δαίμονες, τόσον ὥστε καὶ αὐτὸς ὁ Ἀθανάσιος ἐδάκρυσεν. Ὅτε δὲ ἐξύπνησε μὲ τὸν ἦχον τοῦ κώδωνος, τὴν ἕκτην ὥραν τῆς νυκτός, ἦσαν οἱ ὀφθαλμοί του δακρυσμένοι καὶ ἐθαύμαζε τὶ νὰ ἦτο τὸ ὄνειρον. Κατόπιν ἐξελθὼν τοῦ κελλίου του καὶ εὑρισκόμενος ἔξω τοῦ δώματος τοῦ πρὸς τὴν θάλασσαν, εἶδεν ὀφθαλμοφανῶς ἄνθρωπόν τινα καθήμενον εἰς τὴν παραλίαν καὶ ρίπτοντα πετράδια εἰς τὴν θάλασσαν. Ἐκπλαγεὶς τότε ἔλεγε μὲ τὸν λογισμόν του· «Τί ἆρά γε ζητεῖ ὁ ἄνθρωπος οὗτος τοιαύτην ὥραν ἔξω τῆς Μονῆς;». Ὁ δὲ φαινόμενος, στραφείς, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Τὶ νομίζεις λοιπόν; Ἐδῶ θὰ σὲ ἀφήσω;». Ταῦτα δὲ εἰπών, ἔρριψε κατ’ αὐτοῦ μίαν πέτραν, ἥτις ἀφοῦ διῆλθε πλησίον τῆς κεφαλῆς του, ἔκρουσε τὸν τοῖχον. Ὡς εἶδε τοῦτο ὁ Ἀθανάσιος, ἐννόησε τί ἐδήλου τὸ ὄνειρον καὶ τὶ ἐσήμαινον οἱ λογισμοί του. Ὅθεν εἰσελθὼν εὐθὺς εἰς τὸ κελλίον του ἔπεσε κατὰ γῆς καὶ ἐδέετο τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου νὰ λυτρωθῇ ἀπὸ τὰς παγίδας τοῦ διαβόλου, ἵνα μὴ δυνηθῇ ὁ διάβολος νὰ τὸν ἐξώσῃ ἀπὸ τὸ Κοινόβιον. Μετὰ δὲ μακρὰν προσευχὴν ἠσθάνθη γαλήνην τινὰ, οἱ δὲ πονηροὶ λογισμοὶ διεσκεδάσθησαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].