Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

ἵνα προετοιμασθῇ ὁ Ἀθανάσιος παρὰ τοῦ Μοναχοῦ Γρηγορίου, ὅστις πρότερον παρεσκεύασε τέσσαρας Ὁσιομόρτυρας, ἤτοι τὸν Εὐθύμιον, τὸν Ἰγνάτιον, τὸν Ἀκάκιον καὶ τὸν Ὀνούφριον, τοὺς ὁποίους συνώδευσεν εἰς τὸ Μαρτύριον καὶ ἔφερε τὰ ἅγια αὐτῶν Λείψανα εἰς τὴν καλύβην αὐτῶν. Πορευθέντες δὲ ἠσπάσθησαν εὐλαβῶς τὰ ἅγια τούτων Λείψανα, τὰ ὁποῖα εὐθὺς ὡς εἶδεν ὁ Ἁθανάσιος ἠγαλλιάσατο σφόδρα καὶ ἐθερμάνθη ἡ ψυχή του ἔτι περισσότερον διὰ τὸ Μαρτύριον. Ἀλλ’ ὁ μὲν Πνευματικὸς καὶ ἡ συνοδεία αὐτοῦ ὑπεδέχθησαν αὐτοὺς φιλοφρόνως, ὁ δὲ μισόκαλος ἐκίνησε τὸν γειτονεύοντα πρὸς αὐτούς, ὅστις ἐφθόνει τὸν Πνευματικὸν αὐτὸν καὶ ἐκ τοῦ πονηροῦ κινούμενος ἔκαμε τρόπον καὶ τοὺς ἀπεδίωξεν ἐκεῖθεν. Ὅθεν ἐπέστρεψαν εἰς τὸ Κοινόβιον, ὥρισε δὲ τότε ὁ Ἡγούμενος ὁ μὲν Ἀθανάσιος νὰ ἐγκλεισθῇ εἰς κελλίον καὶ νὰ ἀρχίση τοὺς προπαρασκευαστικοὺς ἀγῶνας πρὸς τὴν ἄθλησιν, κατὰ τὴν ὁδηγίαν τοῦ προρρηθέντος Γρηγορίου, ὁ δὲ Γερμανὸς νὰ ἐπισκέπτεται αὐτὸν καὶ νὰ τὸν νουθετῇ.

Οὕτω λοιπὸν ὁ Γερμανὸς ἐλθὼν ἐνουθέτει τὸν Ἀθανάσιον παραστήσας τὰ πράγματα, ἐπὶ το ὑπερβολικώτερον, ἀπαριθμῶν τὰ εἴδη τῶν βασάνων, τὴν ἀγριότητα τῶν τυράννων, τὴν ὠμότητα τῶν βαρβάρων, τὸ ἐπικίνδυνον τοῦ ἐγχειρήματος, ὡς καὶ τὰς λοιπὰς ἀπανθρώπους πράξεις τῶν κρατούντων καὶ τέλος εἶπεν εἰς αὐτόν, ὅτι δὲν θὰ ἠδύνατο νὰ τὸν συνοδεύσῃ. Οὗτος ὁ λόγος τόσον σκληρὸς τοῦ ἐφάνη, ὥστε ἔκλαιε πικρῶς καθ’ ὅλην τὴν νύκτα, τὸ δὲ πρωῒ ἔδωκεν εἰς τὸν Γερμανὸν μικρὰν ἐπιστολὴν εἰς τὴν ὁποίαν ἔγραφεν οὕτως· «Ἅγιε Πάτερ, ἄκουσον παραδίδω τὸ σῶμα μου εἰς χεῖρας σου τὴν ἄλλην Κυριακὴν καὶ δοκίμασόν με ὡς βούλεσαι μὲ σίδηρον, μὲ ἁλύσεις, κρέμασόν με κάτω ἀπὸ τὸ τειχόκαστρον καὶ ἐὰν θελήσῃς πάρε με εἰς τὸ κοιμητήριον νὰ μεταφέρω λίθους· ἀκόμη καὶ ὅ,τι ἄλλο θέλεις ποίησον εἰς ἐμέ. Ὅλα τὰ δέχομαι μὲ εὐχαρίστησιν. Διότι τὴν ἄλλην Κυριακὴν θέλω νὰ ἀπέλθω εἰς Αἶνον, ἵνα λάβω ἐκεῖθεν τὰ ξένα ἐνέχυρα καὶ τὴν εὐχὴν τῆς μητρός μου, νὰ ὑπάγω δὲ ἀμέσως ἀπ’ ἐκεῖ εἰς τὸ Μαρτύριον καὶ ἄλλως δὲν θέλω πράξει. Ἐὰν ὅμως φοβῆσαι νὰ ἔλθῃς μετ’ ἐμοῦ, μὴν ἔρχεσαι, διότι χωρὶς τὴν θέλησίν σου δὲν δύναμαι νὰ σὲ πάρω. Ἡ γνώμη μου ὅμως εἶναι αὐτή· ὕπαγε λοιπὸν εἰς τὸν Γέροντα καὶ ἀφοῦ εἰπῇς ὅλα ταῦτα, δός μοι ἀπόκρισιν διὰ νὰ γνωρίζω».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].