Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Μετὰ πάροδον ἀρκετοῦ καιροῦ, ἐνῷ ἐξετέλει ὑπηρεσίαν εἰς τόπον τινά, εἰς τὸν ὁποῖον ἦτο καπνός, ἐπόνεσαν οἱ ὀφθαλμοί του, στενοχωρηθεὶς δὲ ἀπὸ τὸν καπνὸν δὲν ἠδυνήθη νὰ παρευρεθῇ εἰς τὴν ἑσπερινὴν Ἀκολουθίαν. Ὅταν λοιπὸν ἦλθεν εἰς τὸ κελλίον του συνετρίβη ἡ καρδία του καὶ κατανυγεὶς ἤρχισε νὰ κλαίῃ πικρῶς λέγων· «Οἴμοι τῷ ταλαιπώρῳ! Ἐὰν τοσοῦτον πόνον μόνον δὲν δύναμαι νὰ ὑποφέρω, πῶς θὰ δυνηθῶ νὰ ὑπομείνω Μαρτύριον;». Ταῦτα δὲ διαλογιζόμενος ἔπεσεν εἰς προσευχὴν καὶ ἔκαμνε μετανοίας μεγάλας γονυκλιτάς, ἐπὶ δύο ὥρας, δεόμενος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἵνα τὸν ἐνισχύσωσιν, ὥστε νὰ παραδοθῇ ἐν γαλήνῃ εἰς τὸ ποθούμενον Μαρτύριον. Καθὼς δὲ προσηύχετο, ἀπεκοιμήθη ὀλίγον. Καὶ ἰδοὺ εἶδεν ἐν ὁράματι γυναῖκα ὡραιοτάτην καὶ ἔνδοξον, ἥτις ἦτο ἡ Ἄχραντος Δέσποινα, καὶ ἔλεγεν εἰς αὐτόν· «Τὶ λυπεῖσαι, τέκνον, καὶ ἀδημονεῖς;». Ὁ δὲ ἀπεκρίθη· «Πῶς νὰ μὴ λυποῦμαι, Κυρία μου; Ἐγὼ ὁ τρισάθλιος, πρὸς τὰ ἄλλας μου ἁμαρτίας ἠρνήθην καὶ τὸν Κύριόν μου ἐνώπιον τοῦ πονηροῦ κριτηρίου καὶ ἐδέχθην τὴν πλάνην τῶν ἀσεβῶν, τώρα δὲ ἐπιθυμῶ νὰ ὑπάγω νὰ ὁμολογήσω πάλιν τὸν Κύριόν μου Θεὸν ἀληθινὸν ἐνώπιον τῶν τυράννων, νὰ τιμωρηθῶ δὲ παρ’ αὐτῶν καὶ νὰ θανατωθῶ διὰ τὸ Ἅγιόν Του Ὄνομα. Αἰσθάνομαι ὅμως τὸν ἑαυτόν μου πολὺ ἀσθενῆ καὶ τοῦτο μὲ κάμνει νὰ ἀδημονῶ τὰ μέγιστα». Τοῦ λέγει τότε ἡ Κυρία Θεοτόκος· «Ἔχε θάρρος, τέκνον μου, διότι θὰ ἀπολαύσῃς τὸ ποθούμενον Μαρτύριον, ἀλλὰ νὰ ὑπάγῃς εἰς τὴν Σμύρνην νὰ βεβαιώσῃς ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἔγιναν εἰς τὴν Ἀδριανούπολιν, διότι οἱ ἐκεῖ εὑρισκόμενοι ἀκούοντες ταῦτα δὲν τὰ πιστεύουσιν. Ὕπαγε δὲ τώρα, διότι εἶναι καιρὸς κατάλληλος».

Ἐξυπνήσας ὁ Ὅσιος ἠγέρθη πάραυτα ἔνδακρυς ἐκ τῆς πολλῆς χαρᾶς καὶ εὐχαριστῶν τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, κατησπάζετο τὸν τόπον ὅπου εἶδεν αὐτήν. Τὸ δὲ πρωῒ ἦλθε πρὸς τὸν Ἱεροδιδάσκαλον Γερμανόν, πρὸς τὸν ὁποῖον ὁ Ἡγούμενος τὸν εἶχε συστήσει, ἵνα τὸν καθογηθῇ, ἐκθέτων εἰς αὐτὸν τοὺς λογισμούς του καὶ ἀκούων τὰς συμβουλάς του. Διηγήθη λοιπὸν πρὸς αὐτὸν λεπτομερῶς τὰ συμβάντα. Ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ Γερμανός, εἶπε πρὸς αὐτὸν νὰ μὴ παραδέχεται εὐκόλως τὰ ἐνύπνια, διότι πολλαὶ εἶναι αἱ παγίδες τοῦ πονηροῦ. Κατόπιν, ἀφοῦ παρέλαβεν αὐτόν, ἦλθον ἀμφότεροι πρὸς τὸν Ἡγούμενον, εἰς τὸν ὁποῖον διηγήθη ἅπαντα τὰ ὁραθέντα, ὡς συνέβησαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].