Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Τὴν ἐπιστολὴν ταύτην ἀναγνώσας ὁ Γερμανός, προσῆλθεν εὐθὺς εἰς τὸν Ἡγούμενον καὶ ἐπέδειξε ταύτην πρὸς αὐτόν. Ὁ δὲ Ἡγούμενος ἔστειλεν αὐτὸν πάραυτα πρὸς τὸν Ἀθανάσιον, ὅστις καὶ τοῦ εἶπεν· «Ἀγαπητὲ ἀδελφέ, μεγάλως ἐχάρημεν διὰ τὸν πόθον τὸν ὁποῖον ἔχεις νὰ δοκιμασθῇς τώρα ἀπὸ ἡμᾶς μὲ βασανιστήρια διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου, δὲν εἶναι ὅμως ἀνάγκη νὰ λάβῃς κανὲν ἐξ ὅσων γράφεις εἰς τὴν ἐπιστολήν σου, διότι, καθὼς φαίνεται, τὰ ἔλαβες ὅλα μαζὶ μὲ τὴν προαίρεσίν σου. Εἴθε λοιπὸν νὰ εὐοδώσῃ ὁ Κύριος τὸν σκοπόν σου. Ἄρχισον δὲ τὸν ἀγῶνα σου ἀπὸ τώρα μόνον μὲ νηστείαν καὶ προσευχάς, μετανοίας δὲ ποίησον ὅσας δύνασαι καὶ ἐγὼ θέλω ἔλθει ὡς συνοδός σου». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἀθανάσιος ᾐσθάνθη μεγάλην παρηγορίαν καὶ ἤρχισε μετὰ προθυμίας νὰ νηστεύῃ καὶ νὰ προσεύχηται.

Μετὰ παρέλευσιν δύο ἑβδομάδων ἐκλείσθη, κατόπιν ἐντολῆς τοῦ Ἡγουμένου, εἰς ἕνα ἀπὸ τοὺς πύργους τῆς Μονῆς, ὅπου ἐλάμβανε μόνον ὀλίγον ἄρτον καὶ ὕδωρ καὶ ἔκαμνε μετανοίας μεγάλας ἕως χιλίας πεντακοσίας τὸ ἡμερονύκτιον, ἄλλας δὲ μικροτέρας ἕως τέσσαρας χιλιάδας, καθημερινῶς δὲ ηὔξανε καὶ τὸν ἀριθμόν. Κατὰ δὲ τὴν πρώτην νύκτα, καθ’ ἣν ἐκλείσθη εἰς τὸν πύργον, ἤκουεν ἔξωθεν φωνὰς καὶ ταραχὰς πολλάς, αἵτινες ἐτάραττον αὐτὸν δι’ ὅλης τῆς νυκτός· ἀλλ’ αὐτὸς μὲ τὴν ἀδιάλειπτον προσευχὴν τὰς ἐνίκησε. Τὴν δὲ δευτέραν νύκτα ἔβλεπεν ὄχι μόνον ὀφθαλμοφανῶς, ἀλλὰ καὶ μὲ κεκλεισμένους τοὺς ὀφθαλμούς του πλήθη αἰθιόπων τρέχοντα ἄνω καὶ κάτω καὶ ταράττοντα αὐτόν. Ὅμως διὰ τῆς προσευχῆς του καὶ τούτους ἐνίκησε καὶ διεσκόρπισε. Τὴν τρίτην νύκτα ὀλίγον τι τὸν ἠνώχλησαν καὶ τὴν τετάρτην οὐδὲν πλέον ἐφάνη, διὰ τοῦτο καὶ πολὺ ἐστενοχωρεῖτο. Τὴν ἑπομένην διηγήθη ὅλα ταῦτα εἱς τὸν Γερμανόν, οὗτος δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν, ἐὰν ἤθελε νὰ ἐξέλθῃ τοῦ πύργου. Ὁ Ἀθανάσιος ὅμως δὲν ἠθέλησεν, ἵνα μὴ φανῇ εἰς τοὺς ἐχθροὺς ὡς λιποτάκτης. Τοῦ εἶπεν ἀκόμη ὁ Γερμανὸς ἂν ἤθελε νὰ παραμείνῃ καὶ οὗτος μετ’ αὐτοῦ, ἀλλ’ οὐδὲ τοῦτο ἐδέχθη, εἰπών· «Μόνος μου θέλω νὰ μείνω μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Κυρίου καὶ τῆς Θεοτόκου. Διότι ἄνευ θελήματος Θεοῦ, τί δύνανται νὰ πράξουν κατ’ ἐμοῦ οἱ ἀνίσχυροι δαίμονες;». Ἐζήτησε δὲ νὰ ἐπιταχύνωμεν τὴν διὰ τὸ Μαρτύριον ἀναχώρησίν του καὶ οὕτως ἔμεινε τοῦ λοιποῦ ἀνενόχλητος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].