Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Ὁ δὲ Ἡγούμενος, δεικνύων τὸν Ἀγαθάγγελον, εἶπεν· «Ὁ νέος αὐτός». Τότε πλησιάσας ὁ Ἀγαθάγγελος εἰς τὸν γέροντα ἐποίησε, μετάνοιαν καὶ ἠσπάσατο τὴν δεξιάν του· ὁ δὲ κατὰ τὸ φαινόμενον γέρων εἶπε πρὸς αὐτόν· «Καλὸν ἔργον ἐπεθύμησας, τέκνον· τάχυνον λοιπὸν καὶ θέλεις εὐδοκιμήσει». Τὴν πρωΐαν ἐγερθεὶς ὁ Ἡγούμενος διηγήθη εἰς τὸν Γερμανὸν τὰ καθ’ ὕπνον ὁραθέντα, ἐδόξαζον δὲ ἀπὸ κοινοῦ τὸν Θεόν. Ἔκτοτε λοιπὸν ὁ Ἡγούμενος, παρακινηθεὶς ἔτι μᾶλλον ἐκ τῆς θείας ταύτης ὀπτασίας, ἤρχισε νὰ προπαρασκευάζῃ τὰ τῆς ὁδοιπορίας ἐφόδια. Κατὰ δὲ τὴν ἕκτην ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, τὴν πρὸ τῶν Βαΐων, ἐθερμάνθη ὁ πρὸς τὸ Μαρτύριον ζῆλος τοῦ νέου καθ’ ὑπερβολήν, ἀνήγγειλε δὲ τοῦτο εἰς τὸν Γερμανὸν καὶ ὁ Γερμανὸς τὸ ἀνέφερεν εἰς τὸν Ἡγούμενον. Τότε ὁ Ἡγούμενος ὥρισε νὰ ὑπάγωσι πάλιν εἰς τὴν ρηθεῖσαν καλύβην τῆς Σκήτης τοῦ Προδρόμου, νὰ ἀσπασθῶσι τὰ ἱερὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων καὶ νὰ λάβωσιν ὁδηγίας παρὰ τοῦ Γρηγορίου, εἰς δὲ τοὺς ἀδελφοὺς τῆς Μονῆς παρήγγειλε νὰ εὔχωνται, ἵνα πέμψῃ ὁ Κύριος πλοῖον εἰς τὴν Μονήν, τὸ ὁποῖον νὰ διευθύνεται πρὸς τὴν Σμύρνην.

Ἀπελθόντες λοιπὸν ὁ Γερμανὸς μετὰ τοῦ Μάρτυρος καὶ προσκυνήσαντες ἐπέστρεψαν, ἡσυχάσαντες ὁ μὲν εἰς τὸν πύργον, ὁ δὲ εἰς τὸ κελλίον του. Κατὰ θείαν δὲ οἰκονομίαν, ἓν πλοῖον Χίου πλοιάρχου, ἀνδρὸς ζηλωτοῦ, πλέον κατὰ τὴν Μεγάλην Παρασκευὴν κάτωθεν τῆς νήσου Θάσου πρὸς τὴν Σμύρνην, ἄνευ ἀνέμου καὶ ρευμάτων ἤλλαξε κατεύθυνσιν καὶ τὸ ἑσπέρας τῆς ἰδίας ἡμέρας εὑρέθη ἔμπροσθεν τῆς Μονῆς. Κατὰ δὲ τὴν πρωΐαν τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, ἀνοίξας ὁ Ἀγαθάγγελος τὴν θυρίδα τοῦ πύργου εἶδε τὸ πλοῖον καὶ δραμὼν εἰς τὸν αἰγιαλὸν ἠρώτησε τοὺς ναύτας. Μαθὼν δὲ ὅτι ἐταξίδευον διὰ τὴν Σμύρνην ἐχάρη μεγάλως καὶ ἦλθε πρὸς τὸν Ἡγούμενον, παρακαλῶν αὐτὸν νὰ τὸν στείλῃ μὲ ἐκεῖνο τὸ πλοῖον, διότι, ὡς ἐφαίνετο, ἦλθε κατὰ θείαν Πρόνοιαν. Ἐρωτήσαντες δὲ τὸν πλοίαρχον καὶ μαθόντες ὅτι τὴν ἑπομένην ἡμέραν, ἤτοι τὴν Μεγάλην Κυριακὴν τοῦ Πάσχα, ἀποπλέουσιν, ἐλυπήθη ὁ διδάσκαλος Γερμανός, διότι ἦτο ἀνάγκη νὰ ἑτοιμασθῶσι καὶ μάλιστα νὰ μεταβῶσιν εἰς τὴν Σκήτην τοῦ Προδρόμου, ἵνα λάβωσι τὰς τελευταίας ὁδηγίας παρὰ τοῦ Γέροντος Γρηγορίου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].