ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ ὁ ἔνδοξος τοῦ Χριστοῦ νέος Ὁσιομάρτυς, τῆς Αἴνου τὸ βλάστημα καὶ της σεβασμίας Μονῆς τοῦ Ἐσφιγμένου τὸ καύχημα, ἤθλησεν ἐν Σμύρνῃ ὀλίγον πρὸ τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως. Τούτου τὸν θαυμάσιον Βίον καὶ τὸ ὑπὲρ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ Μαρτύριον μετὰ πολλῆς τῆς προσοχῆς ἀκούσατε, ἵνα πολλὴν καὶ ὑμεῖς τὴν ὠφέλειαν λάβητε. Διότι καὶ εἰδικώτερον διὰ τὸ Μαρτύριον τοῦ μακαρίου τούτου Νεομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἀλλὰ καὶ γενικώτερον δι’ ὅλα τὰ Μαρτύρια καὶ τοὺς Βίους τῶν ἐπὶ Τουρκοκρατίας διαλαμψάντων Ἁγίων, γνωστὸν εἶναι εἰς πάντας ποίαν ὠφέλειαν ἐπροξένησαν ταῦτα εἰς τὸ πολυπαθὲς γένος ἡμῶν, κατὰ τοὺς σκοτεινοὺς χρόνους τῆς δουλείας. Διὰ τοῦτο καὶ οἱ κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην συναθροίσαντες τὰ Μαρτύρια καὶ τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων ἀνδρῶν καὶ εἰς τὴν ἁπλῆν αὐτὰ μεταφράσαντες, μεγάλως ὠφέλησαν τὸ ἔθνος, ἀφοῦ δι’ αὐτῶν ἐπεξειργάσθησαν, μετὰ τὴν αἰχμαλωσίαν, τὴν τοῦ γένους ἀποκατάστασιν.
Διότι ποῦ τότε σχολεῖα, ποῦ διδάσκαλοι, ποῦ Πνευματικοὶ Πατέρες; Σπάνια ἦσαν τὰ πάντα· μηδαμινὰ καὶ ἀνίσχυρα τὰ ἡμέτερα· ἡ πλήμμυρα τῆς ἀσεβείας πολλή, τὸ κακὸν ἐπροχώρει καὶ ἠπείλει νὰ παρασύρῃ εἰς τὴν ἀπώλειαν ὅλα τὰ ἐν δυστυχίᾳ βιοῦντα ὑπολείμματα τῶν ὁμογενῶν μας. Δόξα ὅμως τῷ Ἁγίῳ Θεῷ τῷ μὴ τελείως παραχωρήσαντι τὴν ἐξαφάνισιν τοῦ γένους ἡμῶν διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. Διότι Χάριτι Χριστοῦ, εὑρέθησαν καὶ τότε ἄνθρωποι ζηλωταὶ καὶ ὀρθὰ φρονοῦντες, οἵτινες ἠγωνίσθησαν καὶ μετέφρασαν εἰς τὸ ἁπλοῦν τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων καὶ τοῦτο συνεκράτησε κατὰ μέγα μέρος τὸν χείμαρρον τῆς ἀσεβείας, διεφύλαξε τὸ ἔθνος ἀκέραιον, ἐλάφρυνε τὸν ζυγὸν τῆς δεινῆς αἰχμαλωσίας, ἐπαρηγόρησε τοὺς ἀπελπιζομένους ὑπὸ ἀφορήτων ψυχικῶν κακῶν Χριστιανούς, τοὺς ὁποίους κατέστησεν ὑπομονητικοὺς καὶ καρτερικοὺς εἰς τὰ βάσανα. Κατὰ μίμησιν λοιπὸν τῶν παλαιοτέρων διδασκάλων δὲν παρέλειψαν καὶ οἱ μεταγενέστεροι νὰ συνθέτωσι τοὺς Βίους καὶ τὰ Μαρτύρια τῶν νεωτέρων Ἁγίων πρὸς τὸν αὐτὸν κοινωφελῆ σκοπόν, τοῦτο δὲ μέχρι καὶ τῆς σήμερον ἐνεργεῖται. Τούτους μιμούμενος καὶ ἐγὼ ὁ ἐλάχιστος καὶ ἀνάξιος, ἐπεχείρησα νὰ συνθέσω τὸ Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου τούτου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου τοῦ ἐν Σμύρνῃ ἀθλήσαντος κατὰ τὸ ἔτος ͵αωιθ’ (1819) ἐν μηνὶ Ἀπριλίῳ τῇ 19ῃ.