Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ τοῦ Ἐσφιγμενίτου.

Τότε οἱ προεστῶτες ἥρπασαν εὐθὺς τὸν Σταυρὸν ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ Ἁγίου καὶ τὸν ἐπέπληττον κολακευτικῶς μετὰ τοῦ κριτοῦ, λέγοντες νὰ ἔλθῃ δῆθεν εἰς ἑαυτὸν καὶ νὰ εἴπῃ τὴν ὁμολογίαν τῆς πίστεώς των. Ὁ Ἅγιος ὅμως ἐκβαλὼν καὶ παρουσιάσας καὶ τὴν Εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως ὕψωσεν αὐτὴν εἰπὼν μὲ λαμπρὰν φωνήν· «Οὕτως ἀνέστη ὁ Κύριός μου Ἰησοῦς Χριστός καὶ οὕτω θέλει ἀναστήσει καὶ ἐμὲ καὶ τοὺς πιστεύοντας εἰς Αὐτόν· σᾶς δὲ καὶ τὸν προφήτην σας θέλει καταδικάσει εἰς τὰ βάθη τῆς αἰωνίου κολάσεως. Τότε οἱ ὑπηρέται ἥρπασαν ἀμέσως καὶ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα ἀπὸ τὰς χεῖρας, τοῦ Μάρτυρος, ὁ δὲ κριτὴς εἶπε μὲ προσποιημένην ἡμερότητα· «Αὐτὸ τὸ παιδίον εἶναι τεταραγμένον, διὰ τοῦτο μεταφέρατέ το εἰς ἄλλην οἰκίαν καὶ παρακινήσατε αὐτὸ μὲ δῶρα πολλὰ καὶ ὑποσχέσεις, ἵνα ἔλθῃ εἰς τὸν ἑαυτόν του». Τότε ἠγέρθησάν τινες τῶν παρακαθημένων, οἱ παρ’ αὐτῶν πεπαιδευμένοι καὶ πιστοὶ εἰς τὴν θρησκείαν των, καὶ παραλαβόντες τὸν Ὁμολογητὴν ἔφερον αὐτὸν εἰς ἄλλο οἴκημα καλέσαντες καὶ ἄλλους δεινοὺς εἰς τὸ λέγειν καὶ ἤρχισαν νὰ κολακεύουν αὐτὸν μὲ διαφόρους, τρόπους καὶ νὰ λέγουν· «Μήπως, παιδίον, ἐτρελλάθης; Ἤ μήπως δὲν ἔχεις χρήματα καὶ διὰ τοῦτο κάμνεις αὐτά;». Ὁ δὲ Ὁμολογητὴς ἀπεκρίθη· «Ὄχι, μὴ γένοιτο! Ἐγὼ καὶ τὸν νοῦν μου ἔχω σῶον καὶ χρημάτων ἀνάγκην δὲν ἔχω· ἀλλὰ θέλω νὰ ἀναλάβω τὴν Πίστιν μου, τὴν ὁποίαν ἀπατηλῶς καὶ δυναστικῶς μοῦ ἐπήρατε».

Ἤρχισαν τότε οἱ μιαροὶ νὰ κολακεύωσι τὸν Μάρτυρα μὲ διαφόρους τρόπους, ὑποσχόμενοι πολλά· ἔφερον ἔμπροσθέν του σωροὺς χρυσῶν νομισμάτων, ἐνδύματα χρυσοκέντητα, ὅπλα ἐγκεκοσμημένα διὰ χρυσοῦ καὶ ἐξηκολούθουν νὰ λέγουν· «Ἡμεῖς ἐτρέφαμεν διὰ σὲ ἄλλας ἐλπίδας, διότι σὲ ἀγαπῶμεν ὑπερβολικά, διότι εἶσαι νέος χαριτωμένος καὶ ἐσκεπτόμεθα νὰ σὲ καταστήσωμεν, μὲ τὸν καιρόν, ἡγεμόνα. Ἔχομεν δὲ ἑτοίμην διὰ σὲ ὡραιοτάτην καὶ πλουσίαν νύμφην». Ἐπίσης ὑπέσχοντο μεγαλοπρεπῆ παλάτια, πλοῦτον πολὺν καὶ ἄλλα πολύτιμα τῆς παρούσης ζωῆς. Εἰς δὲ τὴν μέλλουσαν ὑπέσχοντο, ὅτι ὁ προφήτης θέλει τοῦ δώσει ἑπτὰ ἀγγλικὰ κοράσια, πιλάφι, βούτυρον, γάλα, μέλι καὶ ἄλλα ὡραιότατα φαγητὰ πάμπολλα. Μὲ τοιαύτας φαντασιοκόπους ὑποχέσεις προσεπάθουν νὰ παρασύρουν αὐτὸν εἰς τὴν πλεκτάνην των, ἐπὶ μίαν ὁλόκληρον ὥραν, ὁ δὲ Ὁμολογητὴς ἐσιώπα, ἔχων τὸν λογισμόν του εἰς τὴν εὐχήν· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με» καὶ οὐδὲ κατ’ ἐλάχιστον ἤκουσε τὰς βεβήλους αὐτῶν κενοφωνίας.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Αἶνος εἶναι ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Θρᾴκης παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ ποταμοῦ Ἕβρου, κτισμένη ἐπὶ χερσονήσου εὑρισκομένης ἐντὸς τῆς λιμνοθαλάσσης Στεντορίδος. Ἀπὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς χρόνους ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς, βραδύτερον Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ κατὰ τοὺς τελευταίους πρὸ τῆς ἐκεῖθεν ἀναχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων χρόνους Μητροπόλεως. Ἡ Αἶνος ἐπανῆλθε ὑπὸ τὴν Τουρκικὴν κατοχὴν κατὰ τὸ ἔτος 1922, εὑρίσκεται δὲ νῦν ἐν παρακμῇ.

[2] Πολυάνδριον· νεκροταφεῖον.

[3] Ἡ πέμπτη ὥρα τῆς ἡμέρας ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 11ην π.μ.

[4] Νατουραλισταί, περὶ ὧν ἐνταῦθα γίνεται λόγος, καλοῦνται οἱ ὁπαδοὶ τοῦ Νατουραλισμοῦ. Ὁ Νατουραλισμὸς (naturalismus) ἀποδίδεται ἑλληνιστὶ μὲ τὴν λέξιν φυσιοκρατία. Πρόκειται δηλαδὴ ἐν ὀλίγαις λέξεσι περὶ φιλοσοφικῆς θεωρίας, ἥτις ὡς μοναδικὴν ἀρχὴν τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ὄντων, φαινομένων καὶ γεγονότων ἀναγνωρίζει τὴν φύσιν. Διὰ τοὺς ὀπαδοὺς τῆς θεωρίας ταύτης θεὸς εἶναι ἡ φύσις. Ἂς ἐξηγήσουν ὅμως οἱ κύριοι οὗτοι πῶς συμβαίνει ὥστε ὀστέα γυμνὰ καὶ ἀπεξηραμμένα νὰ ἀναβλύζουσιν ἰάματα καὶ μύρα πανεύοσμα;

[5] Βολταιρισταὶ καλοῦνται οἱ ὀπαδοὶ τῶν δοξασιῶν τοῦ Βολταίρου. Ὁ Βολταῖρος ὑπῆρξεν ὀνομαστὸς Γάλλος συγγραφεὺς καὶ ποιητὴς ἀκμάσας κατὰ τὸν ΙΗʹ (18ον) αἰῶνα. Ὑπῆρξε πολέμιος τῆς δογματικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἔγραψε πολλὰ κατὰ τοῦ Κλήρου. Διὰ λόγους σκοπιμότητος οὐδέποτε ὡμολόγησεν ἑαυτὸν ἄθεον, ἀλλ’ οὔτε καὶ πιστόν. Εἰς τὰ συγγράμματά του ἔγραφεν· «Εἴμεθα ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι μηχαναί, ἀλλὰ σκεπτόμεναι μηχαναὶ δημιουργημέναι ἀπὸ τὸν αἰώνιον γεωμέτρην (l’ éternel géometre)». Ὁ Κλῆρος τῆς πατρίδος του κατεπολέμησε τὸν Βολταῖρον διὰ τὰ ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀντικληρικὰ κηρύγματά του. Εἰς τὰς παραμονὰς τοῦ θανάτου του ἐγένετο προσπάθεια συνδιαλλαγῆς του μετὰ τῶν θανασίμων ἐχθρῶν του, τῶν Κληρικῶν, ἀλλ’ ὁ Βολταῖρος ἀπέρριψε πᾶσαν πρότασιν. Ὀλίγον πρὶν ἐκπνεύσῃ τοῦ προσεκόμισαν πρὸς ὑπογραφὴν ὁμολογίαν πίστεως, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ἀπέρριψε εἰπών· «Laissez moi monrir en paix!» (ἀφῆστε με νὰ πεθάνω ἐν εἰρήνῃ). Καὶ οὕτως ἀπέθανεν ὡς ἐχθρὸς τῆς εὐσεβείας καὶ τοῦ Κλήρου. Ἐν προκειμένῳ βολταιρισταὶ νοοῦνται οἱ κατ’ ἐπίφασιν Χριστιανοί, οἱ μὴ ἀποδεχόμενοι τὴν διδασκαλίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸν Ἱερὸν Κλῆρον.

[6] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελ. 181-183 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου.

[7] Τὸ ἐν λόγῳ ἐνσφράγιστον γράμμα τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ προὐχόντων δημογερόντων τῆς πόλεως Σμύρνης τὸ ἐκδοθὲν πρὸς πίστωσιν τῆς γνησιότητος τῶν ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀγαθαγγέλου, ἐπικεκυρωμένον μὲ τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Σμύρνης Ἀθανασίου, ἔχει ὡς ἑξῆς:

†Ὁ Σμύρνης Ἀθανάσιος ἐπιβεβαιοῖ. «Δηλοποιεῖται διὰ τοῦ παρόντος δημοσίου ἐνδεικτικοῦ γράμματος, ὅτι κατὰ δικαίαν αἴτησιν τοῦ Καθηγουμένου Κυρίου Ἀγαθαγγέλου Ἱερομονάχου μετὰ τῶν συναδέλφων αὐτοῦ τοῦ Κοινοβίου Ἐσφιγμένου, διὰ γράμματος αὐτῶν ἐκδοθέντος τῇ δεκάτῃ τοῦ λήγοντος Φεβρουαρίου εἰς τὸ νὰ παραδώσωμεν πρὸς ἐπὶ τούτῳ ἀπεσταλμένου συναδέλφου αὐτῶν ὁσιολογιωτάτου Κυρίου Μακαρίου, ἐκ τῶν ἁγίων Λειψάνων τοῦ ἐν ταύτῃ τῇ πόλει πρὸ χρόνων καρατομηθέντος Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀγαθαγγέλου, ὡς θεωρουμένου ἡμετέρου γνησίου ἀδελφοῦ καὶ συμμονάζοντος, διετάξαμεν διὰ συναινέσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιερέως Ἁγίου Σμύρνης Κυρίου Ἀθανασίου, τοὺς Κυρίους ἐπιτρόπους τῆς ἐνταῦθα Ἐκκλησίας τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Γεωργίου καὶ παρέδωκαν ἐκ τῶν εἰς τὸ ταμεῖον τῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας ἁγίων Λειψάνων, ὄντων τοῦ ρηθέντος Νεομάρτυρος, τὴν τιμίαν δεξιὰν χεῖρα καὶ πόδα, τὴν μίαν πλευρὰν καὶ τὴν τιμίαν Κάραν, διὰ νὰ μεταφέρῃ ταῦτα εἰς τὸ ρηθὲν Κοινόβιον, ἅτινα ὁμολογοῦμεν καὶ βεβαιοῦμεν ἡμεῖς τε καὶ οἱ μνησθέντες ἐπίτροποι, ὅτι ἀναμφιβόλως καὶ ἀδιστάκτως γνήσια Λείψανα τοῦ μνησθέντος Νεομάρτυρος. Ὅθεν εἰς ἔνδειξιν ἐγένετο τὸ παρὸν δημόσιον ἔγγραφον, ὑπογεγραμμένον παρὰ τῶν μνησθέντων ἐπιτρόπων καὶ παρ’ ἡμῶν τῶν δημογερόντων, ἐπικυρωμένον δὲ καὶ παρὰ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἡμῶν Ἀρχιερέως, ἵνα ἔχῃ τὸ κῦρος καὶ τὴν ἰσχὺν ἐν παντὶ καιρῷ. Τῇ 29ῃ Φεβρουαρίου 1844, οἱ Δημογέροντες τῆς πόλεως Σμύρνης καὶ οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἐν Σμύρνῃ, Ν. Μανδᾶς, Ἰωάν. Τζοκμαγιόπουλος, Ἰωάν. Μαϊμαροῦγλος, Νικόλαος Δ. Κούτπας, Δημήτριος Ταχμιντζῆς.» [Σφραγὶς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Γεωργίου] [Σφραγὶς τοῦ κοινοῦ τῆς πόλεως Σμύρνης].