Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμην ἐπιτελοῦμεν τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ τοῦ Ε’ τοῦ Νέου Ἱερομάρτυρος, Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως καὶ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, τοῦ δι’ ἀγχόνης μαρτυρήσαντος κατὰ τὸ ἔτος ͵αωκα’ (1821), ἐπὶ τῆς βασιλείας Σουλτάνου Μαχμούτ.

ΕΙΚΟΝΑ

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’ ὁ Ἁγιώτατος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ἐγεννήθη κατὰ τὸ ἔτος ͵αψδε’ (1745) εἰς Δημητσάναν τῆς Πελοποννήσου ἐξ εὐλαβῶν γονέων Ἰωάννου Ἀγγελοπούλου καὶ Ἀσημίνας τὸ γένος Παναγιωτοπούλου καλουμένων, ὠνομάσθη δὲ κατὰ τὸ ἅγιον Βάπτισμα Γεώργιος. Τὰ ἐγκύκλια γράμματα ἐξεπαιδεύθη ὁ Ἅγιος εἰς τὴν πατρίδα αὑτοῦ ὑπὸ τοῦ θείου καὶ ἀναδόχου του Ἱεροδιδασκάλου Μελετίου Ἱερομονάχου καὶ Ἀθανασίου Ἱερομονάχου Ρουσοπούλου, εἰκοσαέτης δὲ γενόμενος ἀπεδήμησεν ἐν ἔτει ͵αψξε’ (1765) μετὰ τοῦ δευτέρου τῶν διδασκάλων του εἰς Ἀθήνας ὅπου καὶ ἐμαθήτευσε δύο σχεδὸν ἔτη πλησίον τοῦ μεγάλου διδασκάλου Δημητρίου Βόδα.

Ὕστερον αὐτὸς μὲν ἀπέπλευσεν εἰς Σμύρνην, ὁ δὲ Ρουσόπουλος παρέμεινεν εἰς Ἀθήνας διδάσκων εἰς τὴν ἐν αὐταῖς σχολὴν μέχρι τῆς ἀποβιώσεώς του (1780). Φθάσας δὲ εἰς Σμύρνην ὁ Γεώργιος συγκατῴκησε μετὰ τοῦ ἐκεῖ διαμένοντος θείου του Μελετίου Ἱερομονάχου, ὑπηρετῶν αὐτὸν καὶ διακρύων ἅμα καρποφόρως τὰ μαθήματα τῆς Εὐαγγελικῆς Σχολῆς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐλθὼν εἰς τὴν Μονὴν τῶν Στροφάδων ἠκολούθησε τὴν μοναχικὴν πολιτείαν καὶ μετωνομάσθη Γρηγόριος. Διατρίψας δὲ ὀλίγον χρόνον εἰς τὴν Μονὴν τῆς νήσου ταύτης ἀπῆλθεν εἰς Πάτμον καὶ διήκουσε τὴν διδασκαλίαν τοῦ ἐκεῖ διδασκάλου Δανιὴλ τοῦ Κεραμέως. Ἐξεπαιδεύετο δὲ εἰς τὴν θεολογίαν καὶ τὴν φιλοσοφίαν μετ’ ἀδιαλείπτου ἐπιμελείας.

Ἐπειδὴ δὲ ὁ τότε Μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος ὁ Πελοποννήσιος ἐγνώριζε τὸν Γρηγόριον ἐκ τῆς προτέρας ἐν Σμύρνῃ παραμονῆς του, προσεκάλεσεν αὐτὸν ἐκεῖ, ἀφοῦ εἶχεν ἤδη διανύσει τὸ στάδιον τῶν ἐν τῇ Πατμιακῇ Σχολῇ σπουδῶν. Εὐθὺς λοιπὸν ὡς ἦλθε τὸν ἐχειροτόνησεν Ἀρχιδιάκονον τῆς Μητροπόλεώς του, πρὶν δὲ νὰ παρέλθῃ πολὺς χρόνος τὸν ἐχειροτόνησε καὶ Πρεσβύτερον. Τότε ἐπέστρεψεν ὁ Ἅγιος εἰς τὴν πατρίδα του Δημητσάναν, εἰς τὴν ὁποίαν πολλὰ καλὰ ἐπροξένησε κατὰ τὴν ὀλιγοχρόνιον ἐκεῖ διατριβήν του, μετὰ δὲ ταῦτα ἐπανῆλθεν εἰς Σμύρνην καὶ ὑπηρέτει μετὰ πάσης εὐλαβείας εἰς τὴν Μητρόπολιν. Κατὰ δὲ τὸ ἔτος ͵αψπε’ (1785), τοῦ Μητροπολίτου Προκοπίου προσκληθέντος εἰς τὸν ἀνώτατον τῆς Ὀρθοδοξίας θρόνον, ἐξελέγη διάδοχος αὐτοῦ, Μητροπολίτης Σμύρνης, ὁ θεῖος Γρηγόριος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ ἀείμνηστος Πατριάρχης Νεόφυτος Ζʹ εἶχεν ἀνέλθει τὸ πρῶτον εἰς τὸν Πατριαρχικὸν θρόνον ἐν ἔτει 1789· μετὰ πενταετῆ ὅμως Πατριαρχείαν ἐξεβλήθη τοῦ θρόνου ὑπὸ τῶν κρατούντων, διεδέχθη δὲ αὐτὸν ὁ Γεράσιμος Γʹ (1794-1797).

[2] Ὑψηλὴ Πύλη (τουρκιστὶ Μπάμπ-Ἰ-Ἀλῆ) ἐκαλεῖτο ὑπὸ τῶν Τούρκων ἡ κατοικία τοῦ Μεγάλου Βεζύρου καὶ κατ’ ἐπέκτασιν ὁλόκληρος ἡ Τουρκικὴ Κυβέρνησις, λαβοῦσα τὸ ὄνομα ἐκ τῆς ἐπισήμου εἰσόδου τῶν σουλτανικῶν ἀνακτόρων, παρὰ τῇ ὁποίᾳ ἐδέχετο τὸ πάλαι ὁ Μέγας Βεζύρης τοὺς ἐπισήμους.