Λόγος περὶ Νηστείας, τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Βασιλείου τοῦ Μεγάλου.

Δεχθῆτε τὴν νηστείαν, σεῖς οἱ πτωχοί, αὐτὴν ἡ ὁποία μαζί σας κατοικεῖ καὶ συμπαρακάθηται εἰς τὴν τράπεζαν σας. Δεχθῆτε αὐτὴν σεῖς οἱ δοῦλοι, αὐτὴν ἡ ὁποία ἀποτελεῖ διὰ σᾶς ξεκούρασμα ἀπὸ τοὺς συνεχεῖς κόπους τῆς ὑπηρεσίας. Δεχθῆτε τὴν νηστείαν οἱ πλούσιοι, αὐτὴν ἡ ὁποία σᾶς θεραπεύει ἀπὸ τὴν βλάβην, τὴν ὁποίαν σᾶς προξενεῖ ἡ λαιμαργία καὶ ὁ κόρος, αὐτὴν ἡ ὁποία διὰ τῆς ἀλλαγῆς κάμνει περισσότερον εὐχάριστα, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἐκ τῆς συνηθείας περιφρονεῖτε. Δεχθῆτε αὐτὴν οἱ ἄρρωστοι, διότι εἶναι ἡ μήτηρ τῆς ὑγείας. Δεχθῆτε τὴν νηστείαν ὅσοι εἶσθε ὑγιεῖς, διότι αὐτὴ διατηρεῖ τὴν ὑγείαν σας. Ἐρώτησον, ἂν θέλῃς, τοὺς ἰατρούς, καὶ αὐτοὶ θὰ σοῦ εἴπουν, ὅτι ἀποτελεῖ σφάλμα ἡ ἀπόλυτος εὐεξία. Διὰ τοῦτο οἱ πλέον ἔμπειροι ἀπὸ τοὺς ἰατροὺς διὰ τῆς νηστείας ἀφαιροῦν τὸ περισσεῦον, διὰ νὰ μὴ καμφθῇ ἡ σωματικὴ δύναμις ἀπὸ τὸ ὑπερβολικὸν πάχος. Ἀφοῦ δηλαδὴ ἐξεπίτηδες περιορίσουν τὸ ὑπερβολικὸν πάχος διὰ τῆς νηστείας, προετοιμάζουν κατὰ κάποιον τρόπον κάποιαν εὐρυχωρίαν καὶ διὰ τῆς θρεπτικῆς δυνάμεως τοῦ σώματος ἀρχὴν δευτέρας σωματικῆς ἀναπτύξεως. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον εἰς κάθε ἐπιτήδευμα καὶ εἰς κάθε συνήθειαν τοῦ σώματος παρουσιάζεται ὅ,τι ὠφέλιμον προέρχεται ἐξ αὐτῆς, τὸ ὁποῖον παραχωρεῖ ἐξ ἴσου εἰς πάντας, εἰς τὰς οἰκίας, τὰς ἀγοράς, τὰς νύκτας, τὰς ἡμέρας, τὰς πόλεις, τὰς ἐρημίας.

Ἂς ὑποδεχθῶμεν λοιπόν, μὲ φαιδρότητα αὐτὴν ἡ ὁποία μὲ τόσους τρόπους μᾶς χαρίζει ὅ,τι καλὸν προέρχεται ἐξ αὐτῆς, σύμφωνα μὲ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, χωρὶς νὰ γινώμεθα σκυθρωποὶ ὅπως οἱ ὑποκριταὶ (Ματθ. ϛ’ 16), ἀλλὰ δεικνύοντες τὴν ἱλαρότητα τῆς ψυχῆς μας χωρὶς ἐπιτήδευσιν. Καὶ δὲν νομίζω ὅτι χρειάζεται τόση προσπάθεια ἐκ μέρους μου διὰ τὴν παρακίνησιν πρὸς νηστείαν, ὅσος ἀγὼν χρειάζεται ὥστε νὰ μὴ περιπέσῃ κανεὶς σήμερον εἰς τὰ κακὰ τῆς μέθης. Διότι τὴν μὲν νηστείαν καὶ ἐκ λόγων συνηθείας καὶ διότι ἐντρέπονται ὁ εἷς τὸν ἄλλον οἱ περισσότεροι τὴν ἀποδέχονται· φοβοῦμαι ὅμως τὴν μέθην, τὴν ὁποίαν διατηροῦν ὡς πατρικὴν κληρονομίαν ὅσοι ἀγαποῦν τὸν οἶνον. Ὅπως δηλαδὴ συμβαίνει μὲ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἀναχωροῦν εἰς μακρινὸν ταξίδιον, κατὰ τὸν ἴδιον τρόπον μερικοὶ ἀνόητοι ἀνταλλάσσουν τὰς πέντε ἡμέρας τῆς νηστείας μὲ οἰνοποσίαν πέντε ἡμερῶν.