Λόγος εἰς τὴν Θεόσωμον ΤΑΦΗΝ τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ, εἰς τὸν ΘΡΗΝΟΝ τῆς ΠΑΝΑΓΙΑΣ καὶ εἰς τὴν ᾼΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΝ, Δαμασκηνοῦ Ὑποδιακόνου τοῦ Στουδίτου, τοῦ μετέπειτα Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης, διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ἰδοὺ κἀγὼ διὰ σὲ ἦλθον ἕως ἐδῶ, διὰ σὲ ἐσαρκώθην, διὰ σὲ ἔγινα ἄνθρωπος, διὰ σὲ ἐταπεινώθην, διὰ σὲ ὑβρίσθην, διὰ σὲ ὠνειδίσθην, ἐρραπίσθην, ἐνεπτύσθην, ἐκολαφίσθην, ἐμαστιγώθην, ἐνεπαίχθην καὶ αὐτὰ ὅλα τὰ ὑπέμεινα, διὰ νὰ σώσω σὲ τὸν Ἀδὰμ καὶ τὸ γένος σου ὅλον, τὸ ὁποῖον κατήντησεν ἐδῶ διὰ τὴν ἰδικήν σου παρακοήν. Ἐγείρεσθε καὶ σεῖς, ὦ ἐπίλοιποι Δίκαιοι ἄνθρωποι· ἴδετε καὶ ἐννοήσατε, ὅτι ἐγὼ εἶμαι ἡ σωτηρία σας· ἐγὼ εἶμαι ἡ λύτρωσίς σας· ἐγὼ εἶμαι ἡ ἐλευθερία σας· ἐγὼ Φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα πρῶτον, ἀλλὰ καὶ τώρα εἰς τὸν ᾍδην Φῶς εἶμαι καὶ διὰ τοῦτο φωτίσθητε. Ἤκουσα τὴν φωνὴν τῆς δεήσεώς σας, διότι σεῖς οἱ Δίκαιοι ἐκεκράξατε καὶ ἐγὼ εἰσήκουσα τὴν δέησίν σας καὶ κατέβην τοῦ ἐξελέσθαι ὑμᾶς ἐκ χειρῶν πολεμίων. Διὰ τοῦτο ἐγείρεσθε ἐκ τοῦ σκότους τοῦ ᾍδου καὶ ἀπὸ τὴν ὁμίχλην, ἀπὸ τὰ κακά, ἀπὸ τὰς τιμωρίας καὶ ἔρχεσθε νὰ ὑπάγωμεν εἰς τὸν Παράδεισον». Μὲ τοιούτους λόγους ἐλύτρωσεν ἀπὸ τὴν κόλασιν ὁ Χριστὸς τὰς ψυχὰς τῶν ἀπ’ αἰῶνος κεκοικημένων Ἁγίων.

Ἐὰν δὲ ἐρωτήσῃ τις ποίους ἔσωσε καὶ πόσους; Ἂς μάθῃ οὗτος ἀπὸ τὸν Θεολογον Γρηγόριον, ὅστις ἐρωτᾷ· «Ἁπλῶς σῴζει πάντας Χριστός, καταβὰς εἰς ᾍδην ἢ οὔ;» καὶ παρακατιὼν ἀπαντᾷ· «κακεῖ τοὺς πιστεύσαντας». Πῶς; Μάθετε τὴν ἀλήθειαν. Ὁ Χριστὸς σωματικῶς εἰς τὴν γῆν τριάκοντα τρία ἔτη ἔκαμε κηρύττων· λοιπὸν ὅσοι ἐπίστευσαν εἰς τὸ κήρυγμά Του, ἐκείνους καὶ ἔσωσεν· ὁμοίως καὶ εἰς τὸν ᾍδην τριάκοντα τρεῖς ὥρας ἔκαμε, κηρύττων. Πῶς; Τὸν καιρὸν κατὰ τὸν ὁποῖον ἐσταυρώθη ὁ Χριστός, ἦτο Μάρτιος μήν, εἰς τὴν κγ’ (23ην) τοῦ μηνὸς ἐσταυρώθη· αὐτὸς ὁ μὴν ἔχει δώδεκα ὥρας τὴν ἡμέραν καὶ δώδεκα τὴν νύκτα. Λοιπὸν ὁ Χριστὸς εἰς τὴν ἐνάτην ὥραν τῆς Παρασκευῆς παρέδωκε τὸ πνεῦμα· ἕως τὸ ἑσπέρας εἶναι τρεῖς ὧραι· ἡ νὺξ τῆς Παρασκευῆς ἔχει δώδεκα ὥρας καὶ ἡ ἡμέρα τοῦ Σαββάτου δώδεκα ὥρας καὶ ἓξ ὥρας τῆς νυκτὸς τοῦ Σαββάτου, γίνονται ὅλαι τριάκοντα τρεῖς. Ὅστις λοιπὸν ἐπίστευσεν εἰς τὸν ᾍδην, τὸν ἐλύτρωσεν ὁ Χριστὸς ἀπὸ τὴν κόλασιν· ὅσοι δὲ ἀπίστησαν, ἔμειναν ἐκεῖ κολαζόμενοι. Ἀλλὰ τὸ μὲν δεσμωτήριον τοῦ ᾍδου ἠφανίσθη, αἱ δὲ ψυχαὶ τῶν Δικαίων ἐπῆγαν εἰς τὸν Παράδεισον. Ἐκεῖ εὗρον τὸν Λῃστὴν καὶ ἀποροῦσαν ποῖος νὰ εἶναι ἐκεῖνος. Πρῶτοι δὲ ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα τὸν ἔβλεπον καὶ θαυμάζοντες ἔλεγον· «Ἡμεῖς εἴμεθα πρῶτον πλάσμα τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους· ἡμεῖς ὅταν εἴμεθα εἰς τὸν Παράδεισον, ἄλλος μεθ’ ἡμῶν ἄνθρωπος δὲν ἦτο· αὐτὸς δὲ τὸν ὁποῖον βλέπομεν, πόθεν εὑρέθη;». Ταῦτα λέγοντες εἰσῆλθον εἰς τὸν Παράδεισον οἱ Προπάτορες.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τούτου ἐν σελίδι 625.

[2] Τὸν λόγον τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου εἰς τὴν Θεόσωμον Ταφὴν τοῦ Κυρίου, κατεχωρίσαμεν ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ πρὸ τοῦ παρόντος (σελ. 622-633).