Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Τρίτῃ τῆς Διακαινησίμου, ἑορτάζομεν τὴν πρὸς τὴν ἐν Ἄθῳ Μονὴν τῶν Ἰβήρων διὰ θαλάσσης παράδοξον ἔλευσιν τῆς θαυματουργοῦ ἁγίας Εἰκόνος τῆς ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, τῆς Κυρίας ἡμῶν ΠΟΡΤΑΪΤΙΣΣΗΣ, γενομένην κατ’ αὐτὴν τὴν ἡμέραν, ἐν ἔτει 1004.

Ὁ δὲ Προεστὼς ἐγερθεὶς ἀπῆλθε μετὰ σπουδῆς καὶ βλέπων τὸ δοχεῖον γεμᾶτον ἄλευρον ἕως ἄνω, ἐσύναξε πᾶσαν τὴν ἀδελφότητα, καὶ εἶπε πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς τὰ γενόμενα. Οἱ δὲ ἐκπλαγέντες καὶ κλαύσαντες ἀπὸ τὴν χαράν, ἐδόξασαν τὸν Κύριον καὶ τὴν Ἀειπάρθενον. Ἄλλην φορὰν πάλιν ἐστερήθησαν οἴνου· καὶ ἐμφανισθεῖσα ἡ Δέσποινα ἐπλήρωσεν ὅλα τὰ ἀγγεῖα, ὥστε ἐχύνετο ἄνωθεν. Τοσοῦτον δὲ γλυκὺς καὶ νόστιμος ἦτο, ὥστε ἕκαστος ἐγνώριζεν, ὅτι ἦτο ὄντως θαυματουργίας καὶ ὄχι φύσεως ἔργον. Ἄλλοτε πάλιν ἐπλήθυνε τὸ ἔλαιον, ἄλλην φορὰν τὰ ὄσπρια καὶ ἑτέρας πολλὰς θαυματουργίας καὶ εὐεργεσίας ἐτέλεσε καὶ τελεῖ καθ’ ἑκάστην εἰς τὴν Μονὴν ταύτην διὰ τῆς σεβασμίας Εἰκόνος αὐτῆς.

Κατὰ τὸ ἔτος 1651 ὑπῆρχον ἐν τῇ Μονῇ Ἰβήρων 365 Μοναχοί, οἱ ὁποῖοι, στενοχωρούμενοι οἰκονομικῶς, παρεκάλουν τὴν Παναγίαν Πορταΐτισσαν νὰ λάβῃ Ἐκείνη πρόνοιαν διὰ τὴν συντήρησίν των, ὡς φιλόστοργος μήτηρ καὶ ὡς μόνη Προστάτις τῆς Μονῆς. Ἡ δὲ Δέσποινα ὡσὰν νὰ εἶπε· «Σεῖς φροντίσατε διὰ τὰς ψυχάς σας καὶ ἐγὼ εἶμαι ἑτοίμη εἰς βοήθειαν διὰ τὰς ὑλικάς σας ἀνάγκας», ἔσπευσε νὰ ἐξεύρῃ μοναστηριακοὺς πόρους. Ἀπὸ ποῦ; Ἀπὸ αὐτὸν τὸν Αὐτοκράτορα τῆς κραταιᾶς Ρωσίας Ἀλέξιον Μιχαήλοβιτς. Καὶ μὲ ποῖον τρόπον; Μὲ τὸ ἀκόλουθον χαριτωμένον θαῦμα.

Ἡ κόρη τοῦ εἰρημένου Αὐτοκράτορος ἠσθένησε βαρέως. Εἶχε πάθει παράλυσιν τῶν ποδῶν καὶ κατὰ τὴν γνώμην τῶν ἐπιφανεστέρων ἰατρῶν εἶχε καταδικασθῆ νὰ μένῃ διὰ παντὸς παράλυτος, διότι ἡ νόσος αὕτη εἶναι τελείως ἀθεράπευτος. Ἐκ τούτου θλῖψις ἄφατος εἶχε καταλάβει τοὺς ὑψηλοὺς γονεῖς αὐτῆς καὶ θρῆνος ἀκατάπαυστος τὴν ἀσθενῆ κόρην. Ἀλλ’ ἀκριβῶς εἰς τὸ κορύφωμα τῆς ἀπελπισίας ταύτης καταφθάνει ἄλλος ἰατρός, ἡ πάγκαλος καὶ ἡλιόμορφος Βασίλισσα, ἥτις παρουσιασθεῖσα εἰς τὴν πάσχουσαν καθ’ ὕπνον ἔδωσεν εἰς αὐτὴν θάρρος, ὑποσχομένη θεραπείαν πλήρη καὶ ταυτοχρόνως λέγει μετὰ γλυκυτάτης φωνῆς· «Νὰ εἰπῇς εἰς τὸν πατέρα σου νὰ φέρῃ τὴν Εἰκόνα μου τὴν ἐπονομαζομένην Πορταΐτισσαν ἀπὸ τὴν Μονὴν τῶν Ἰβήρων». Πράγματι τὴν πρωΐαν ἀνεχώρησε τάχιστα ἔκτακτος ἀποστολὴ ὡς πρεσβεία πρὸς τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Ἰωαννίκιον, ὅστις παρήγγειλεν ἐπειγόντως εἰς τοὺς Ἰβηρίτας Πατέρας νὰ συμμορφωθοῦν πρὸς τὴν ἐπιθυμίαν τοῦ εὐσεβεστάτου Τσάρου, μόνου προστάτου τῆς ὅλης Ὀρθοδοξίας καὶ νὰ μεταφέρουν τὴν Εἰκόνα τῆς Πορταϊτίσσης παρὰ τὴν κλίνην τῆς Πριγκηπίσσης.