Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Τρίτῃ τῆς Διακαινησίμου, ἑορτάζομεν τὴν πρὸς τὴν ἐν Ἄθῳ Μονὴν τῶν Ἰβήρων διὰ θαλάσσης παράδοξον ἔλευσιν τῆς θαυματουργοῦ ἁγίας Εἰκόνος τῆς ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, τῆς Κυρίας ἡμῶν ΠΟΡΤΑΪΤΙΣΣΗΣ, γενομένην κατ’ αὐτὴν τὴν ἡμέραν, ἐν ἔτει 1004.

Ὁ Παντεπόπτης ὅμως Θεὸς παρέβλεψε τὰς ἱκεσίας αὐτῶν, δι’ εὐλόγους αἰτίας. Πρῶτον μέν, ἵνα δοκιμάσῃ τὴν πίστιν τοῦ Ἱερέως. Δεύτερον, ἵνα διδάξῃ ἡμᾶς, ὅπως μὴ ἀποδίδωμεν τὴν τοῦ Θεοῦ δύναμιν εἰς τοὺς ἀνθρώπους, καὶ τρίτον, ἵνα δείξῃ καὶ ἐσχάτως τὰ ὑπερφυᾶ Αὑτοῦ θαυμάσια, διὰ νὰ μὴ ἔχωμεν λόγον, λέγοντες, ὅτι μόνον κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ἐγίνοντο θαύματα. Ὅθεν ἐκ τῆς παρακλήσεως ἐκείνης οὐδὲν εὗρεν ὄφελος. Ἐν δὲ τῷ μέσῳ τῶν στενωχωριῶν αὐτοῦ καὶ τῶν βασάνων, βλέπει εἰς τὸν τοῖχον ἀνηρτημένην Εἰκόνα τινὰ τῆς Πορταϊτίσσης, καὶ εἶπε καθ’ ἑαυτόν· «Ἂς κάμω καὶ μίαν παράκλησιν εἰς ταύτην τὴν Εἰκόνα τῆς Πορταϊτίσσης τῶν Ἰβήρων, ἴσως καὶ εὕρω ἐξ αὐτῆς ἔλεος». Ποιήσας δὲ τὴν παράκλησιν κατεκλίθη.

Τὴν ἐπαύριον, ὢ τοῦ θαύματος! λίαν πρωῒ ἐγερθεῖσα ἡ Δέσποινα κρούει τὴν θύραν τοῦ πατρός της, καὶ τούτου ἀνοίξαντος τὴν θύραν, τί νὰ ἴδῃ; Τὴν πρῴην κατακειμένην ἐκ τῆς παραλύσεως, νῦν ὅλως ὑγιᾶ καὶ χαίρουσαν, καὶ ἐναγκαλισάμενος αὐτὴν κατεφίλει ἐκ τῆς χαρᾶς του. Καὶ προσκαλέσας ἅπαντας τοὺς οἰκείους καὶ συγχωριανούς του, καὶ πολυτελῆ τράπεζαν ἑτοιμάσας εἰς τιμὴν καὶ δόξαν τῆς Πορταϊτίσσης, ἐκήρυσσε τὰ ὑπερφυᾷ μεγαλεῖα τῆς τῶν Ἰβήρων Πορταϊτίσσης. Ἰαθεῖσα δὲ ἡ κόρη τελείως, ἤρχισεν ἐπιτελοῦσα καὶ τὰ τῆς οἰκίας καθήκοντα. Ὡς φόρον δὲ τοῦ θαύματος ἐδώρησαν ἓν φλωρίον εἰς τὴν Πορταΐτισσαν καὶ δέκα πέντε ἐλαιόδενδρα.

Λέγεται δὲ ὅτι ἡ Ἁγία αὕτη Εἰκὼν εὑρισκομένη παρὰ τὰς Πύλας τῆς Μονῆς πολλάκις ἠμπόδισε τοῦ νὰ εἰσέλθωσιν ἐν αὐτῇ ἄνθρωποι ἔχοντες μολυσμοὺς ψυχικούς, τόσον ὥστε τινὲς τῶν λίαν ἁμαρτωλῶν, δοκιμάζοντες νὰ εἰσέλθωσιν ἐν τῇ Μονῇ, ἔπεσαν νεκροί.

Ἡ θεωρία τῆς Θεοτόκου ἐν τῇ Εἰκόνι ταύτῃ εἶναι αὐστηρὰ καὶ προξενεῖ εἰς τοὺς Προσκυνητὰς αὐτῆς ἀκούσιον φόβον καὶ τρόμον, καὶ αὐτὸ δὲ τὸ μέγεθος καὶ ἡ ἰχνογραφία τοῦ θείου αὐτῆς προσώπου εἶναι μεγαλοπρεπής, ὥστε ἡ Μήτηρ τῆς εὐσπλαγχνίας καὶ τῆς παρακλήσεως παρίσταται ὡς Μήτηρ τῆς δικαιοσύνης καὶ τοῦ ἀδεκάστου Κριτοῦ. Τὸ ὕφος τοῦ προσώπου αὐτῆς εἶναι παραστατικὸν τόσον, ὥστε ἄλλη τοιαύτη Εἰκών, ἐνεργοῦσα οὕτως εἰς τὸν λογισμὸν καὶ φόβον ἐμποιοῦσα, δὲν ὑπάρχει καθ’ ὅλον τὸ Ἅγιον Ὄρος.