Σημείωσις περὶ τοῦ Ἑορτασμοῦ τοῦ Ἁγίου Πάσχα.

Διὰ νὰ προσδιορισθῇ λοιπὸν ἡ ἡλικία τῆς Σελήνης κατὰ τὴν 21ην Μαρτίου ἑνὸς οἱουδήποτε ἔτους, πρέπει νὰ εὕρωμεν πρῶτον εἰς ποῖον ἀπὸ τὸν κύκλον τῶν δεκαεννέα αὐτῶν ἐτῶν ἀνήκει τὸ ζητούμενον ἔτος. Πρὸς τοῦτο καὶ ἐπειδὴ ὡς πρῶτον ἔτος δεκαεννεατηρίδος εἶναι ἀποδεκτὸν τὸ ἔτος 2 μ.Χ. ἀφαιροῦμεν ἀπὸ τὸ ζητούμενον ἔτος τὸν ἀριθμὸν 2 καὶ διαιροῦμεν διὰ τοῦ 19. Τὸ ὑπόλοιπον τῆς διαιρέσεως ταύτης λέγεται «χρυσοῦς ἀριθμὸς» ἢ «κύκλος Σελήνης», ἡ δὲ ἐπακτὴ θὰ εἶναι τὸ πρῶτον ὑπόλοιπον τοῦ χρυσοῦ ἀριθμοῦ πολλαπλασιαζομένου ἐπὶ 11 καὶ διαιρουμένου διὰ 30.

Οὕτω τοῦ ἔτους 1958 ὁ χρυσοῦς ἀριθμὸς εἶναι τὸ ὑπόλοιπον ἐκ τῆς διαιρέσεως τοῦ 1958–2=1956 διὰ τοῦ 19 ἤτοι 18, ἡ δὲ ἐπακτὴ αὐτοῦ, δηλαδὴ ἡ ἡλικία τῆς σελήνης κατὰ τὴν 1ην Ἰανουαρίου καὶ τὴν 1ην Μαρτίου 1958 θὰ εἶναι τὸ πρῶτον ὑπόλοιπον ἐκ τῆς διαιρέσεως τοῦ χρυσοῦ ἀριθμοῦ πολλαπλασιαζομένου ἐπὶ τὸν ἀριθμὸν 11, ὅση ἡ διαφορὰ μεταξὺ ἡλιακοῦ καὶ σεληνιακοῦ ἔτους, καὶ διαιρουμένου διὰ 30, ἤτοι 11x18:30, ἤτοι 18. Γνωρίζοντες τὴν ἐπακτὴν καὶ συνεπῶς τὴν ἡλικίαν τῆς σελήνης κατὰ τὴν 1ην Μαρτίου εὑρίσκομεν πόσαι ἡμέραι ὑπολείπονται μέχρι τῆς συζυγίας τοῦ Μαρτίου, ἐὰν ἀφαιρέσωμεν τὸν ἀφαιρέσιμον τῆς ἐπακτῆς ἀπὸ τὸν ἀριθμὸν 30, ἐὰν δὲ εἰς τὸ ὑπόλοιπον αὐτὸ προσθέσωμεν 14, ἔχομεν τὴν ἡμέραν τῆς πανσελήνου. Ἐὰν αὕτη συμπίπτῃ πρὸ τῆς 21ης Μαρτίου προσθέτομεν ἡμέρας 30 καὶ εὑρίσκομεν τὴν πρώτην μετ’ αὐτὴν πανσέληνον. Ὅταν τὴν εὕρωμεν, τὴν πρώτην μετ’ αὐτὴν Κυριακὴν θὰ ἑορτασθῇ τὸ Πάσχα, ἐὰν δὲ συμπέσῃ Κυριακὴν ἡ πανσέληνος, τὸ Πάσχα ἑορτάζεται τὴν ἑπομένην Κυριακήν, διὰ νὰ μὴ συμπέσῃ μὲ τὸ Φάσκα τῶν Ἑβραίων. Ἐκ τοῦ κατὰ τὸν τρόπον τοῦτον προσδιορισμοῦ ἑκάστοτε τοῦ Πάσχα, κυμαίνεται ὁ ἑορτασμὸς μεταξὺ 22ας Μαρτίου καὶ 25ης Απριλίου. (Κανόνιον πρὸς εὕρεσιν τοῦ ὀνόματος τῆς 1ης ἑκάστου μηνὸς βλέπε ἐν τῷ τέλει τοῦ ἀνὰ χεῖρας Τόμου). Ὁ περὶ τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα Κανὼν Ἁγίων Ἀποστόλων ἔχει οὕτω·

ΚΑΝΩΝ Ζ’

Εἴς τις Ἐπίσκοπος ἢ Πρεσβύτερος ἢ Διάκονος τὴν ἁγίαν τοῦ Πάσχα ἡμέραν πρὸ τῆς ἑαρινῆς ἰσημερίας μετὰ Ἰουδαίων ἐπιτελέσοι καθαιρείσθω.