Σημείωσις περὶ τοῦ Ἑορτασμοῦ τοῦ Ἁγίου Πάσχα.

Διὰ νὰ ἐννοήσωμεν τὴν τελετὴν ταύτην, ἀνάγκη εἶναι ἵνα ἀφηγηθῶμεν τὰ καθέκαστα τῆς ἑορτῆς. Καθήμενοι οἱ Ἰουδαῖοι ἐν τῷ συμποσίῳ, ἔπινον ἐν πρώτοις ποτήριον οἴνου ἀναμεμιγμένου μεθ’ ὕδατος· ἐπὶ τοῦ ποτηρίου τούτου ἀνεπέμπετο εὐχὴ ὑπὸ τοῦ συμποσιάρχου· τοῦτο δὲ ἐκαλεῖτο τὸ πρῶτον ποτήριον. Μετὰ ταῦτα ἐγίνετο ἡ νίψις τῶν χειρῶν καὶ προσεφέρετο σύντομος εὐχαριστία εἰς τὸν Θεόν. Ἐπὶ τῆς τραπέζης ἦσαν αἱ πικραλίδες, τὰ ἄζυμα, τὸ βάμμα (σάλτσα) καὶ τὸ ἑψημένον ἀρνίον. Μετὰ τὴν νίψιν ἔτρωγον χόρτα τινά, καὶ προσέφερον ἑτέραν προσευχήν· εἶτα ἀφῄρουν τὰ φαγητὰ ἀπὸ τῆς τραπέζης, ὅπως διεγειρομένης τῆς περιεργείας τῶν παίδων, δοθῇ ἀφορμὴ πρὸς ἐξιστόρησιν τοῦ σκοποῦ τοῦ συμποσίου τῆς ἑορτῆς (Ἔξοδ. ιβ’ 26-27). Μετὰ ταῦτα, ὅταν τὰ τρόφιμα ἐτίθεντο ἐκ νέου ἐπὶ τῆς τραπέζης, ὁ συμποσιάρχης ἔλεγε· «Θυσία τὸ Πάσχα τοῦτο Κυρίῳ ὡς ἐσκέπασε τοὺς οἴκους τῶν υἱῶν Ἰσραὴλ ἐν Αἰγύπτῳ, ἠνίκα ἐπάταξε τοὺς Αἰγυπτίους, τοὺς δὲ οἴκους ἡμῶν ἐρρύσατον» (Ἔξοδ. ιβ’ 27). Δηλαδή: «Τὸ Πάσχα τοῦτο (τουτέστιν ὁ ἐπὶ τῆς τραπέζης προκείμενος ἑψημένος πασχάλιος ἀμνὸς) εἶναι θυσία τὴν ὁποίαν προσφέρομεν χάριν τοῦ Κυρίου ὁ Ὁποῖος ἐσκέπασε τὰς οἰκογενείας τῶν Ἰσραηλιτῶν ἐν Αἰγύπτῳ, ὅταν διὰ θανάτου ἔπληξε τοὺς Αἰγυπτίους τὰς δὲ οἰκογενείας τῶν πατέρων ἡμῶν διεφύλαξεν».

Μετὰ τὸ τέλος τοῦ λόγου, ὁ συμποσιάρχης ἐλάμβανε τὰ χόρτα, τὰ ἄζυμα καὶ τὰ λοιπά, ἐπεξηγῶν τὸν σκοπὸν καὶ τὴν σημασίαν ἑνὸς ἑκάστου. Τὰ μὲν πικρὰ χόρτα ἐσήμαινον τὴν πικρίαν τῆς Αἰγυπτιακῆς δουλείας, τὸ δὲ ἄζυμον τὸ αἰφνίδιον τῆς ἀπελευθερώσεως κ.τ.λ. Εἶτα ἀφοῦ ἀνεγίνωσκεν ἐκ τοῦ ψαλτηρίου τοὺς ριγ’ ἢ ριβ’ καὶ ριδ’ ἢ ριγ’ Ψαλμούς, καὶ ἀφοῦ ἀνέπεμπε σύντομον προσευχὴν μετὰ τῶν συγκαθημένων, ἔπινε ποτήριον οἴνου, καλούμενον δεύτερον ποτήριον. Μετὰ ταῦτα ἔνιπτον καὶ πάλιν τὰς χεῖρας αὐτῶν, καὶ ἔτρωγον εὐσχημόνως τὸ ἀρνίον. Νίπτοντες δὲ τὰς χεῖρας αὐτῶν μετὰ τὸ δεῖπνον ἔπινον τρίτον ποτήριον, καλούμενον ποτήριον τῆς εὐλογίας (Α’ Κορινθ. ι’ 16), τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ ποτήριον, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ Κύριος ἡμῶν συνέστησε τὸν Δεῖπνον. Ἦτο δὲ καὶ ἕτερον ποτήριον, ὅπερ καλεῖται Χαλλίλ, ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἀπήγγελλον τοὺς Ψαλμοὺς ριε’, ριϛ’, ριζ’, ριη’, ἢ κατὰ τοὺς Ο’, ριδ’, ριε’, ριϛ’, ριζ’. Ὅθεν καὶ ὁ Σωτὴρ ἡμῶν μετὰ τὸ δεῖπνον ἔψαλεν ὕμνον.