Λόγος Γ’. Εἰς τὸ Γενέσιον τῆς ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ.

Ὄντως εὐλογημένη Σὺ ἐν γυναιξί, ἐπειδὴ ἔγινες διὰ τῶν πέντε αἰσθήσεων, μὲ τὴν ὀρθὴν κρίσιν ἓξ γενομένων, μεθ’ ὧν ἐφύλαξας τὰς δέκα ἐντολὰς ἀκριβῶς καὶ μὲ τελειότητα, αἵτινες ἑξαπλασιαζόμεναι, τὸν ἑξήκοντα ἀριθμὸν ἀποτελοῦσι, κατὰ τὸν ἱερὸν Θεοδώρητον· ἔγινες, λέγω, ἐκείνη ἡ περικυκλουμένη κλίνη τοῦ Σολομῶντος, ἀπὸ τοὺς ἑξήκοντα νοουμένους δυνατούς, κλίνη ἀληθῶς μυστική, εἰς τὴν ὁποίαν ἀνεπαύθη ὁ εἰρηνικὸς Σολομών, ἤτοι ὁ Χριστός. Ὄντως κεχαριτωμένη, ἐπειδὴ ὡς ἄλλη μυστικὴ Κιβωτὸς ἐφάνης, τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν κατακλυσμὸν τῆς ἁμαρτίας διὰ τοῦ νοητοῦ Νῶε, τοῦ Θεανθρώπου Σωτῆρός μας καὶ Υἱοῦ Σου σῴζουσα, καὶ πλέον δὲν καταντῶμεν εἰς ᾅδην, ἀλλ’ εἰς τὸν οὐρανόν, εἰς τὸν ὁποῖον πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθε Χριστός, κατὰ τὸν θεῖον Ἀπόστολον.

Τίς αὕτη, ἐρωτᾷς νὰ μάθῃς, ἡ ἐκκύπτουσα ὡσεὶ ὄρθρος; Μάθε ἀπὸ αὐτὴν τὴν συνέχειαν τῆς Γραφῆς, ὅτι εἶναι αὐτή, λέγει, καλὴ ὡς ἡ σελήνη, ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος. Αὐτὸ τὸ θεοχαρίτωτον βρέφος, ἡ Μαριάμ, εἶναι ἐκείνη ὅπερ περιγράφει ἀπὸ κεφαλῆς ἕως ποδῶν εἰς τὸ ᾎσμα τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον. «Ἡ κεφαλή σου, λέγει δι’ αὐτήν, ἐπὶ σὲ ὡς Κάρμηλος· οἱ ὀφθαλμοί σου περιστεραί· ὡς σπαρτίον κόκκινον χείλη σου, καὶ ἡ λαλιά σου ὡραία· τράχηλός σου ὡς ὁρμίσκος, καὶ κηρίον ἀποστάζουσι τὰ χείλη σου νύμφη, μέλι καὶ γάλα ὑπὸ τὴν γλῶσσάν σου· οἱ μαστοί σου ἀγαθοὶ ὑπὲρ οἶνον, καὶ ἡ κοιλία σου ὡς θημωνία σίτου πεφραγμένη ἐν κρίνοις». Καὶ τί τὰ πολλά; ὁπόταν καὶ διὰ τὰ φορέματα αὐτῆς λέγεται· «Ὀσμὴ τῶν ἱματίων σου ὑπὲρ πάντα ἀρώματα». Καὶ διὰ νὰ μὴ πολυλογῶ εἰς τὰ κατὰ μέρος· «Ἰδοὺ καλὴ ἡ πλησίον μου», λέγει ὁ νυμφίος πρὸς αὐτήν· «Ἰδοὺ εἶ καλή, ὅλη καλή, καὶ μῶμος οὐκ ἔστιν ἐν σοί». Ἐγνώρισας τώρα τοῦτο τὸ τρυφερὸν βρέφος, πῶς ἡ Θεία Πρόνοια ἀπέδειξε σκήνωμα ὅλων τῶν χαρίτων, καὶ πολυσύνθετον τῶν ἀρετῶν συνάθροισμα; ἤκουσες περιγραφὴν θαυμαστὴν τῆς ἀρτιτόκου αὐτῆς κόρης; ὅμως ἂν ἐξετάσῃς ἀκόμη τὰ περὶ αὐτῆς προφητευόμενα, καὶ ὅσα ἄλλα ἐλαλήθησαν δι’ αὐτὴν τὴν χρηματίσασαν Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ποῖος ἄρα γε θέλεις γίνει, ὅταν φαίνεσαι νὰ ἀπορῇς εἰς τὰ παραμικρά;

Καὶ λοιπὸν ἂν μὲ ἐρωτᾷς· «Τίς αὕτη ἡ ἐκκύπτουσα ὡσεὶ ὄρθρος;» σοὶ λέγω, πὼς εἶναι ἐκείνη ὅπου λέγει ὁ νυμφίος εἰς τὸ ᾎσμα· «Ὡς κρίνον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν, οὕτως ἡ πλησίον μου ἀναμέσον τῶν θυγατέρων». Ἂν ἐρωτᾷς· «Τίς αὕτη ἡ ἐκκύπτουσα ὡσεὶ ὄρθρος; καλὴ ὡς ἡ σελήνη, ἐκλεκτὴ ὡς ὁ ἥλιος, θάμβος ὡς τεταγμένη»,