Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΣ ὁ νέος, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῆς Μυουπόλεως ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Σελίδα 4 από 21

Ἀφοῦ δὲ προσεκύνησε τοὺς Ἁγίους Τόπους μετέβη εἰς Ρώμην, ἔνθα προσεκύνησε τὸν τάφον τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, ἐκπληρώσας δὲ οὕτω τὸν πόθον του ἐπέστρεψε πάλιν εἰς τὸ αὐτὸ Μοναστήριον. Οἱ δὲ Πατέρες, ἰδόντες τὸν θεῖον Μελέτιον, ἐχάρησαν τόσον, ὅσον ἐλυποῦντο πρότερον διὰ τὴν ἀναχώρησιν αὐτοῦ καὶ στέρησιν καὶ τὸν ηὐλαβοῦντο ὅλοι ὡς Ἅγιον.

Οὗτος ὅμως ἐταπεινοφρόνει πολλά, καὶ δὲν ἐπῄρετο διὰ τίποτε, ἀλλὰ ἔτρεχεν εἰς τὰς ὑπηρεσίας τῆς Μονῆς πρότερον ἀπὸ ὅλους καὶ ἑτοιμότερον. Καθὼς δὲ ἦτο ταπεινὸς εἰς τὸ φρόνημα, οὕτως ἦτο καὶ εἰς τὰ ἱμάτια εὐτελέστατος, φορῶν μόνον ἓν ράσον τρίχινον, τὸ ὁποῖον ἀνέρραπτε καὶ ἐμπάλλωνεν· ὁμοίως καὶ τὰ ὑποδήματα αὐτοῦ ἦσαν παλαιὰ καὶ ἐφθαρμένα. Ἐξόχως δὲ ἐφύλαξε τόσον τὴν ἐγκράτειαν, ὥστε οὔτε νερὸν ἐχόρτασεν, οὔτε ἄρτον ἔφαγε πρὸς αὐτάρκειαν, ἀλλὰ μόνον ὀλίγον ἐγεύετο ἀπὸ ταῦτα, διὰ νὰ φύγῃ τὸν ἀνθρώπινον ἔπαινον καὶ διὰ νὰ λαμβάνῃ ἀπὸ τὴν ὀλίγην τροφὴν μικρὰν δύναμιν, νὰ ὑπηρετῇ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ νὰ κάμνῃ καὶ τὸν κανόνα του προθύμως. Εἶχον δὲ εἰς τὴν Μονὴν ἐκείνην συνήθειαν νὰ τρώγουν ὅλοι ἀπὸ τὰ φαγητὰ ὅπου ἔβαλλεν ὁ κελλάρης εἰς τὴν τράπεζαν, ἀλλ’ ὅσον προῃρεῖτο ἕκαστος, ἤτοι ἄλλος πολύ, ἄλλος ὀλιγώτερον. Ὅθεν ἔτρωγε καὶ ὁ πάνσοφος Μελέτιος ἀπὸ ὅλα τὰ παρατιθέμενα διὰ νὰ μὴ φαίνεται ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνόμοιος, ἐλάμβανεν ὅμως τόσον ὀλίγον, ὥστε δὲν τοῦ ἔδιδεν ἀπόλαυσιν. Εἰς τὰς διακονίας ὅλας τῆς Μονῆς ἦτο πρόθυμος καὶ σπουδαῖος καὶ ἐδούλευεν ἄοκνα ὅταν δὲ ἔκτιζον οἶκον, ἐσήκωνε τὰς βαρυτέρας πέτρας, τὰς ὁποίας οἱ ἄλλοι δὲν ἠδύναντο· ὁμοίως καὶ εἰς τοὺς κήπους, ἀμπελῶνας καὶ ἀλλαχοῦ ἦτο πρόθυμος, καὶ ἐφύτευσε πολλὰ δένδρα· ἕως δὲ τὴν σήμερον φαίνονται οἱ γεωργικοί του κόποι, τὴν ἐπωνυμίαν τοῦ Μελετίου φυλάττοντες· παρ’ ὅλους ὅμως τοὺς κόπους αὐτοὺς τοῦ σώματος δὲν ἔλειψε ποτὲ ἀπὸ τὴν κοινὴν ἀκολουθίαν.

Αὐταὶ μὲν εἶναι αἱ πράξεις, αἵτινες εἰς τὸ φανερὸν ἐγένοντο, ἀλλὰ ὅσας ἔκαμνεν ἀπόκρυφα τὰς νύκτας εἰς τὸ κελλίον του, μετανοίας, γονυκλισίας, εὐχάς, δάκρυα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, τὰ ὁποῖα ἀπ’ ἀρχῆς τῆς εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου μεταβάσεώς του ἔκαμνεν, τίς διηγήσεται; ποτὲ δὲν ἀνεπαύθη εἰς τὴν εὐτελῆ ψάθην, ὅπου εἶχε κατὰ γῆς ἀντὶ στρώματος, χωρὶς νὰ κλαύσῃ καὶ νὰ βρέξῃ αὐτήν, κατὰ τὸν Δαβίδ, μὲ δάκρυα· ἔπειτα ὀλίγον κοιμώμενος, διὰ νὰ λάβῃ τὸ σῶμα ὀλίγην ἄνεσιν, ἐσηκώνετο τὸ μεσονύκτιον καὶ προσηύχετο ἕως νὰ κτυπήσουν τὸ σήμαντρον.

Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεόδωρος Πρόδρομος λέγει ὅτι 28 ὅλα ἔτη παρέμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ὁ Μελέτιος, εἰς τὸ ὁποῖον ἦλθεν, ὡς ἀνωτέρω εἴδομεν, δεκαεννεατής, γράφων ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς: «…καὶ ἡ ἐκεῖ διαμονὴ τῷ ἀνδρὶ οὐ μέχρι δέκα ἢ πέντε ἢ μικρῷ πλειόνων ἡμερῶν περιγράφεται, οὐδ’ ἐπὶ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν ἡλίου κύκλοις περιορίζεται, ἀλλ’ εἰς ὅλους ὀκτὼ πρὸς τοὺς εἴκοσιν ἐνιαυτοὺς ἀποτείνεται»· ὅθεν φαίνεται ὅτι περὶ λάθους μᾶλλον πρόκειται τῶν ἀντιγραφέων καὶ ὅτι 28 χρόνους παρέμεινεν ὁ Ὅσιος εἰς ἐκεῖνο τὸ Μοναστήριον.

[2] Ὄρος Μυουπόλεως ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ Νικόλαος Μεθώνης τὸν Κιθαιρῶνα, κείμενον εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας, ὁ δὲ Θεόδωρος Πρόδρομος Μυούπολιν ὀνομάζει παρακείμενον χωρίον, ἐκ τοῦ ὁποίου πιθανῶς ἐδόθη εἰς τὸ ὄρος τὸ ὄνομα τῆς Μυουπόλεως. Μυούπολις δὲ ἄλλοι μὲν λέγουσιν ὅτι ἦσαν αἱ Ἐρυθραὶ κοινῶς Κριεκούκι, ἄλλοι δὲ ἡ Οἰνόη, κοινῶς Μάζι τῆς Μάνδρας Ἀττικῆς, ἕτεροι δὲ τὰ μεσημβρινῶς τῆς Μονῆς ὑπάρχοντα ἐρείπια ἀρχαίας πόλεως.

[3] Οὗτος ἐπατριάρχευσε κατὰ τὰ ἔτη 1084-1111.

[4] Πρόκειται περὶ τοῦ Μητροπολίτου Ἀθηνῶν Νικήτα Γʹ τοῦ Κούρδη, ἀποθανόντος τὸ 1103.

[5] Οὗτος ἦτο Ἀλέξιος Αʹ ὁ Κομνηνός, βασιλεύσας ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1078-1105.

[6] Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου εἶναι ἐκτισμένη εἰς τὸ ἀνατολικὸν τμῆμα τοῦ Κιθαιρῶνος, ὅπερ εἶναι καὶ τὸ χαμηλότερον, καλούμενον σήμερον «Πάστρα». Τούτου ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ ἔχει ὕψος 1015 μέτρων, ἐνῷ ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ τοῦ δυτικοῦ τμήματος, ἔχει ὕψος 1407 μέτρων. Ἡ τοποθεσία ἐν τῇ ὁποίᾳ κεῖται ἡ Μονὴ εἰναι θαυμασία καὶ κατάφυτος. Κάτωθεν αὐτῆς ἐκτείνεται πεδιάς, διὰ τῆς ὁποίας διέρχεται ἡ ὁδὸς Ἀθηνῶν-Θηβῶν. Ἡ Μονή, ὡς εἴδομεν, προϋπάρχουσα τοῦ Ὁσίου Μελετίου ἐκαλεῖτο Μονὴ τοῦ Συμβούλου ἢ Συμβόλου, ἀνεκαινίσθη ὅμως καὶ ἐπηυξήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, ὅστις ἀνεκαίνισε καὶ ἐμεγάλυνε καὶ τὸν κεντρικὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων, ἐκτὸς δὲ τούτου καὶ τοῦ Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος, ὅστις ἐπίσης ἐμεγαλύνθη καὶ κατελαμπρύνθη ὑπὸ τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου, ἀνήγειρεν οὗτος καὶ δύο ἑτέρους Ναούς, τὸν τῆς Θεοτόκου καὶ τὸν τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου.

Μικρὸν πρὸ τῆς τοῦ Ὁσίου μακαρίας τελευτῆς ἠρώτησαν ἡμέραν τινὰ τοῦτον οἱ μαθηταί του διαποροῦντες πῶς θὰ διαμείνωσι καὶ θὰ διατηρηθῶσι τὰ Μοναστήρια μετὰ τὸν θάνατόν του, πόθεν θὰ ἔχωσιν οἱ πολυάριθμοι Μοναχοὶ τὰ πρὸς τὸ ζῆν χωρὶς νὰ παύσωσι ζῶντες ἐν ἀκτημοσύνῃ. Ὁ Ὅσιος ὅμως, ἀφοῦ ἤλεγξε τὴν ὀλιγοπιστίαν αὐτῶν, ἀπήντησεν ἐπὶ λέξει, ὡς ταῦτα γράφει ὁ Νικόλαος Μεθώνης, τὰ ἑξῆς: «Ἴστε ὡς περὶ μὲν θαύματος οὐδεὶς ἐμοὶ λόγος· ἐὰν δὲ παρρησίαν εὕρω πρὸς τὸν Θεόν, οὐδὲν ἡμῖν ἐλλείψει τῶν ἀναγκαίων οὐδέποτε». Πράγματι δὲ ἡ πρόρρησις αὕτη ἐπραγματοποιήθη, διότι ὁ αὐτὸς Νικόλαος προσέθηκεν ὅτι τότε, ὅτε ἔγραφε τὴν βιογραφίαν, ἤτοι μετὰ 36 ἔτη ἀπὸ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου, ἡ Μονὴ ἠρίθμει 300 Μοναχοὺς χωρὶς νὰ ἔχῃ ἄλλην τινὰ κτηματικὴν περιουσίαν ἐκτὸς τοῦ λαχανοκηπίου καὶ ὅμως συνετηρεῖτο θαυμασίως, οὐχὶ δὲ μόνον μέχρι τότε, ἀλλὰ ἐπὶ ὀκτὼ περίπου συνεχεῖς αἰῶνας ἡ Μονὴ ἤκμαζε καὶ ἐκραταιοῦτο πλουτιζομένη καὶ κατοχυρουμένη διὰ Πατριαρχικῶν Σιγγιλλίων ἀνακηρυχθεῖσα Σταυροπηγιακή.

Κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλληνικὴν Ἐθνεγερσίαν τῶν ἐτῶν 1821-1828 ἡ Μονὴ ὑπέστη ἐπανειλημμένως μεγάλας καταστροφάς, μετὰ δὲ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀνασυνεστήθη αὕτη, ἀλλὰ σὺν τῷ χρόνῳ ἤρξατο μαραινομένη συνεπείᾳ τῶν ἀπολλοτριώσεων καὶ τῆς ἀπογυμνώσεώς της ἐκ τοῦ ἐμψύχου καὶ ἀψύχου ὑλικοῦ. Ἡ Μονὴ ἐκτὸς τῶν ἄλλων διετήρει ἐν Ἀθήναις δύο Μετόχια, τὸ περὶ τὸν ἐν Σεπολίοις Ναὸν τοῦ Ὁσίου Μελετίου μετατραπέντα εἰς ἐνοριακὸν καὶ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Αἰόλου, τὸ ὁποῖον διατηρεῖ μέχρι σήμερον.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ