Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΣ ὁ νέος, ὁ ἐν τῷ ὄρει τῆς Μυουπόλεως ἀσκήσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Καὶ ὅσον ηὔξανεν εἰς τὴν ἡλικίαν τοῦ σώματος, τόσον μᾶλλον ἐπρόκοπτεν εἰς τὴν σοφίαν καὶ χάριν, προβαίνων ἀπὸ δόξης εἰς δόξαν καὶ ἀπὸ δυνάμεως εἰς δύναμιν, τόσον ὥστε ἐπέρασε τὴν τάξιν τῆς φύσεως καὶ ὅταν ἦτο χρόνων δεκαπέντε ἐφαίνετο ὡς ἀνὴρ τέλειος, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ θείου πληρώματος. Οἱ δὲ γονεῖς αὐτοῦ ἐμελετοῦσαν εἰς τὸν Μελέτιον ὡς ἄνθρωποι ἀνθρώπινα πράγματα καὶ ἐζήτουν νὰ τὸν νυμφεύσουν, μὴ γνωρίζοντες ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα αὐτὸς ἐμελέτα εἰς τὴν καρδίαν του καὶ διότι ἕως τότε ὑπετάσσετο εἰς αὐτοὺς καὶ δὲν παρήκουε τὴν προσταγήν των.

Ἀλλ’ ὅταν εἶδεν ὅτι ἐβούλοντο νὰ τὸν χωρίσουν ἀπὸ τὸν ἔνθεον ἔρωτα, ἔκρινε δίκαιον νὰ γίνῃ ἐκείνων παρήκοος, τοῦ δὲ Ποιητοῦ καὶ Σωτῆρος ὑπήκοος, τοῦ ὁποίου ἤκουε καθ’ ἑκάστην τοὺς σωτηρίους τούτους λόγους: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι κἀγὼ ἀναπαύσω ἡμᾶς». Καὶ πάλιν: «Εἴ τις ἔρχεται πρός με, καὶ οὐ μισεῖ τὸν πατέρα αὐτοῦ, καὶ τὴν μητέρα, καὶ γυναῖκα, καὶ τέκνα, καὶ ἀδελφούς, ἔτι δὲ καὶ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν, οὐ δύναταί μου εἶναι μαθητής». Αὐτὰ καὶ ἄλλα παρόμοια ἀκούων ὁ πεφωτισμένος νέος, προέκρινε τὸν ἔνθεον ἔρωτα ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον σοφώτατα· καὶ ἀφήνει τοὺς γονεῖς, φεύγει τοὺς γάμους, καταλιμπάνει συγγενεῖς, φίλους, κτήματα, χρήματα, καὶ ὅλα τὰ ἀπολαυστικὰ καὶ ἡδέα τοῦ σώματος ὁλοψύχως κατεφρόνησεν ὡς ἐπίκηρα, διὰ ν’ ἀπολαύσῃ τὰ ἄφθαρτα καὶ αἰώνια. Φεύγει ἀπὸ τὴν ἀγαπημένην πατρίδα του, σηκώνει τὸν Σταυρόν, καὶ ἀκολουθεῖ τῷ Χριστῷ ὅστις τὸν ἐκάλεσε· φθάσας δὲ εἰς Κωνσταντινούπολιν, εἰσῆλθεν εἰς ἓν Μοναστήριον, τὸ ὁποῖον ἵδρυσε καὶ εἰς τὸ ὁποῖον κατῴκησέ ποτε ὁ Μέγας Χρυσόστομος, ὅτε ἦτο ἐκεῖ Πατριάρχης, καὶ ἀφ’ οὗ ἔκαμεν ἐκεῖ τρεῖς χρόνους, ἔγινε Μοναχός.

Ὅταν ἔμαθε καλὰ τὴν τάξιν τῆς μοναδικῆς πολιτείας ἐκεῖ εἰς τὸ Κοινόβιον, ἐπεθύμησε νὰ πολιτευθῇ ἐναρετώτερα εἰς τὴν ἔρημον. Ὅθεν ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὸ Κοινόβιον, θέλων νὰ μιμηθῇ τὸν Προφήτην Ἠλίαν καὶ Ἰωάννην τὸν Πρόδρομον, καὶ μετέβη εἰς Θεσσαλονίκην διὰ νὰ προσκυνήσῃ πρότερον τὸν Μέγαν Δημήτριον. Ἐκεῖ δὲ παρεκάλεσε τὸν Θεὸν καὶ τὸν Ἅγιον νὰ τὸν ὁδηγήσουν εἰς τόπον σωτήριον. Ἐξελθὼν τὸν ὑπήντησεν ἕνας νέος, κόσμιος εἰς τὸ ἦθος καὶ εἰς τὴν μορφὴν εὐπρεπὴς καὶ χαριέστατος, ὅστις προσεποιήθη ὅτι μετέβαινεν εἰς τὴν αὐτὴν ὁδόν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐπήγαινε καὶ ὁ Μελέτιος καὶ τὸν ἠρώτησε ποῦ ἐπήγαινεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Θεόδωρος Πρόδρομος λέγει ὅτι 28 ὅλα ἔτη παρέμεινεν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ὁ Μελέτιος, εἰς τὸ ὁποῖον ἦλθεν, ὡς ἀνωτέρω εἴδομεν, δεκαεννεατής, γράφων ἐπὶ λέξει τὰ ἑξῆς: «…καὶ ἡ ἐκεῖ διαμονὴ τῷ ἀνδρὶ οὐ μέχρι δέκα ἢ πέντε ἢ μικρῷ πλειόνων ἡμερῶν περιγράφεται, οὐδ’ ἐπὶ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν ἡλίου κύκλοις περιορίζεται, ἀλλ’ εἰς ὅλους ὀκτὼ πρὸς τοὺς εἴκοσιν ἐνιαυτοὺς ἀποτείνεται»· ὅθεν φαίνεται ὅτι περὶ λάθους μᾶλλον πρόκειται τῶν ἀντιγραφέων καὶ ὅτι 28 χρόνους παρέμεινεν ὁ Ὅσιος εἰς ἐκεῖνο τὸ Μοναστήριον.

[2] Ὄρος Μυουπόλεως ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ Νικόλαος Μεθώνης τὸν Κιθαιρῶνα, κείμενον εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἀττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας, ὁ δὲ Θεόδωρος Πρόδρομος Μυούπολιν ὀνομάζει παρακείμενον χωρίον, ἐκ τοῦ ὁποίου πιθανῶς ἐδόθη εἰς τὸ ὄρος τὸ ὄνομα τῆς Μυουπόλεως. Μυούπολις δὲ ἄλλοι μὲν λέγουσιν ὅτι ἦσαν αἱ Ἐρυθραὶ κοινῶς Κριεκούκι, ἄλλοι δὲ ἡ Οἰνόη, κοινῶς Μάζι τῆς Μάνδρας Ἀττικῆς, ἕτεροι δὲ τὰ μεσημβρινῶς τῆς Μονῆς ὑπάρχοντα ἐρείπια ἀρχαίας πόλεως.

[3] Οὗτος ἐπατριάρχευσε κατὰ τὰ ἔτη 1084-1111.

[4] Πρόκειται περὶ τοῦ Μητροπολίτου Ἀθηνῶν Νικήτα Γʹ τοῦ Κούρδη, ἀποθανόντος τὸ 1103.

[5] Οὗτος ἦτο Ἀλέξιος Αʹ ὁ Κομνηνός, βασιλεύσας ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1078-1105.

[6] Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Μελετίου εἶναι ἐκτισμένη εἰς τὸ ἀνατολικὸν τμῆμα τοῦ Κιθαιρῶνος, ὅπερ εἶναι καὶ τὸ χαμηλότερον, καλούμενον σήμερον «Πάστρα». Τούτου ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ ἔχει ὕψος 1015 μέτρων, ἐνῷ ἡ ὑψηλοτέρα κορυφὴ τοῦ δυτικοῦ τμήματος, ἔχει ὕψος 1407 μέτρων. Ἡ τοποθεσία ἐν τῇ ὁποίᾳ κεῖται ἡ Μονὴ εἰναι θαυμασία καὶ κατάφυτος. Κάτωθεν αὐτῆς ἐκτείνεται πεδιάς, διὰ τῆς ὁποίας διέρχεται ἡ ὁδὸς Ἀθηνῶν-Θηβῶν. Ἡ Μονή, ὡς εἴδομεν, προϋπάρχουσα τοῦ Ὁσίου Μελετίου ἐκαλεῖτο Μονὴ τοῦ Συμβούλου ἢ Συμβόλου, ἀνεκαινίσθη ὅμως καὶ ἐπηυξήθη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Μελετίου, ὅστις ἀνεκαίνισε καὶ ἐμεγάλυνε καὶ τὸν κεντρικὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων, ἐκτὸς δὲ τούτου καὶ τοῦ Ναοῦ τοῦ Σωτῆρος, ὅστις ἐπίσης ἐμεγαλύνθη καὶ κατελαμπρύνθη ὑπὸ τῶν μαθητῶν τοῦ Ὁσίου, ἀνήγειρεν οὗτος καὶ δύο ἑτέρους Ναούς, τὸν τῆς Θεοτόκου καὶ τὸν τοῦ Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ Θεσβίτου.

Μικρὸν πρὸ τῆς τοῦ Ὁσίου μακαρίας τελευτῆς ἠρώτησαν ἡμέραν τινὰ τοῦτον οἱ μαθηταί του διαποροῦντες πῶς θὰ διαμείνωσι καὶ θὰ διατηρηθῶσι τὰ Μοναστήρια μετὰ τὸν θάνατόν του, πόθεν θὰ ἔχωσιν οἱ πολυάριθμοι Μοναχοὶ τὰ πρὸς τὸ ζῆν χωρὶς νὰ παύσωσι ζῶντες ἐν ἀκτημοσύνῃ. Ὁ Ὅσιος ὅμως, ἀφοῦ ἤλεγξε τὴν ὀλιγοπιστίαν αὐτῶν, ἀπήντησεν ἐπὶ λέξει, ὡς ταῦτα γράφει ὁ Νικόλαος Μεθώνης, τὰ ἑξῆς: «Ἴστε ὡς περὶ μὲν θαύματος οὐδεὶς ἐμοὶ λόγος· ἐὰν δὲ παρρησίαν εὕρω πρὸς τὸν Θεόν, οὐδὲν ἡμῖν ἐλλείψει τῶν ἀναγκαίων οὐδέποτε». Πράγματι δὲ ἡ πρόρρησις αὕτη ἐπραγματοποιήθη, διότι ὁ αὐτὸς Νικόλαος προσέθηκεν ὅτι τότε, ὅτε ἔγραφε τὴν βιογραφίαν, ἤτοι μετὰ 36 ἔτη ἀπὸ τῆς κοιμήσεως τοῦ Ἁγίου, ἡ Μονὴ ἠρίθμει 300 Μοναχοὺς χωρὶς νὰ ἔχῃ ἄλλην τινὰ κτηματικὴν περιουσίαν ἐκτὸς τοῦ λαχανοκηπίου καὶ ὅμως συνετηρεῖτο θαυμασίως, οὐχὶ δὲ μόνον μέχρι τότε, ἀλλὰ ἐπὶ ὀκτὼ περίπου συνεχεῖς αἰῶνας ἡ Μονὴ ἤκμαζε καὶ ἐκραταιοῦτο πλουτιζομένη καὶ κατοχυρουμένη διὰ Πατριαρχικῶν Σιγγιλλίων ἀνακηρυχθεῖσα Σταυροπηγιακή.

Κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑλληνικὴν Ἐθνεγερσίαν τῶν ἐτῶν 1821-1828 ἡ Μονὴ ὑπέστη ἐπανειλημμένως μεγάλας καταστροφάς, μετὰ δὲ τὴν ἀποκατάστασιν τοῦ ἐλευθέρου Ἑλληνικοῦ Κράτους ἀνασυνεστήθη αὕτη, ἀλλὰ σὺν τῷ χρόνῳ ἤρξατο μαραινομένη συνεπείᾳ τῶν ἀπολλοτριώσεων καὶ τῆς ἀπογυμνώσεώς της ἐκ τοῦ ἐμψύχου καὶ ἀψύχου ὑλικοῦ. Ἡ Μονὴ ἐκτὸς τῶν ἄλλων διετήρει ἐν Ἀθήναις δύο Μετόχια, τὸ περὶ τὸν ἐν Σεπολίοις Ναὸν τοῦ Ὁσίου Μελετίου μετατραπέντα εἰς ἐνοριακὸν καὶ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Αἰόλου, τὸ ὁποῖον διατηρεῖ μέχρι σήμερον.