διὰ τῆς προεκτάσεως τοῦ θαύματος αὐτοῦ ἐστήριξε μὲν τοὺς πιστούς, κατέπληξε δὲ τοὺς ἀπίστους, ἐνώπιον τῶν ὁποίων διὰ πολλῶν θαυματουογεῖ ὁ Θεός, μετατοπίζων τὴν ἀξίαν εἰς αὐτοὺς κόλασιν ἢ διὰ νὰ τοὺς ἑλκύσῃ διὰ τῆς μακροθυμίας του, ἐπειδὴ βεβαίως ἀναβάλλει τὴν τιμωρίαν προσδεχόμενος τὴν ἐπιστροφήν, ἢ διὰ νὰ κολάσῃ δικαιότερον, ὅταν ἐπιστῇ ἡ στιγμή, τοὺς ἀπειθεῖς, ὡς πληρώσαντας ὅλον τὸ μέτρον τῆς ἀνομίας.

Τοιουτοτρόπως λοιπὸν τὸν δρόμον ἐκπληροῖ ὁ Μέγας Διονύσιος καὶ εἰς τὸν προηγούμενον ἐνάρετον βίον προσθέτει καὶ τὸν κατάλληλον θάνατον, ἀφοῦ, μετὰ ἀπὸ κάθε ἄλλην ἀφιέρωσιν, τὴν ὁποίαν καθιέρωσεν εἰς τὸν Θεόν, προσέφερε καὶ τὸν ἑαυτόν του θυσίαν ζῶσαν εὐάρεστον εἰς τὸν Θεόν, δεκτὴν ἀπὸ Αὐτόν, τιμιωτέραν κατὰ πολὺ πάσης ἄλλης προσαγωγῆς, ὥστε νὰ μὴ νικηθῇ εἰς ἕνα ἐκ τῶν δύο ἄκρων τῆς κατὰ Χριστὸν τελειότητος, ἐφ’ ὅσον ὅλα τὰ ἄλλα κατορθώματα σφοδρῶς τὰ ἐπεπόθησε καὶ εἰς τὸ ἔπακρον τὰ κατώρθωσεν. Ἐζήλωσε τὸ φιλόθεον τοῦ Ἀβραάμ, ἀφοῦ ἐγκαταλείπει ὡς πεπλανημένην τὴν πατρικὴν θρησκείαν, καὶ ἀναδεικνύεται, διὰ τῆς πίστεως, πατὴρ πολλῶν ἐθνῶν προσφέρει ὡς ἱερὸν σφάγιον ὄχι τὸν μονογενῆ του υἱόν, φιλοσοφῶν διὰ τὴν καρτερίαν ἐπάνω εἰς ἄλλο σῶμα, ἀλλὰ τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν του, τὸν ὁποῖον προηγουμένως σταύρωσε διὰ τὸν κόσμον· ἐφ’ ὅσον κάθε κίνημά του, κάθε πρᾶξιν καὶ σκέψιν του τὰ ὑπέταξεν εἰς τὸν Χριστόν, ἐπιτυχὼν τοῦτο δι’ ἐπιπόνου ἀσκήσεως καὶ τελειοποιηθεὶς ὕστερον διὰ τῆς ἀθλήσεως.

Ἀπέκτησεν ὁ μακάριος Διονύσιος τὸ ἀπονήρευτον καὶ τὴν ἐπιείκειαν τοῦ Ἰακώβ, ἐφ’ ὅσον εἰς ὅλην του τὴν ζωὴν παρέμεινε καλὸς καὶ ἥμερος πρὸς ὅλα τὰ ἐπερχόμενα· καὶ οὐδαμοῦ μὲν δὲν βλέπει κλίμακα νὰ ἐγγίζῃ τὸν οὐρανόν· διαμορφώνει ὅμως εἰς τὴν καρδίαν του πνευματικὰς ἀναβάσεις, καὶ ἀφοῦ ἐπέτυχε νὰ ἐξαρθῇ ὑπεράνω πάσης σαρκός, βλέπει καθαρῶς τὰ ἐπουράνια· γίνεται, ὡς ἐκ τούτου, θεόπτης, μαζὶ μὲ τὸν Μωϋσῆν καὶ διαχωρίζων κάθε ἐμπόδιον, ὡς νεφέλην, εὑρίσκεται ἐντὸς τῆς θεϊκῆς κρυφιότητος. Ἀπὸ ἐκεῖνο δὲ τὸ μυστικὸν καὶ ὑπερφυσικὸν περιβάλλον δέχεται τὴν Θεολογίαν καὶ Ἱεραρχίαν, ὅπως ὁ Μωϋσῆς ἐδέχθη τὴν Νομοθεσίαν· οὕτω δὲ ἀξιοῦται καὶ ὁδηγεῖ λαὸν ἐκλεκτόν, κατὰ τὴν νύκτα καὶ τὴν ἡμέραν, μὲ τὸν λόγον του καὶ τὸν βίον του, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Μωϋσῆς ἐχρησιμοποίει τὸν πύρινον στῦλον καὶ τὴν νεφέλην, φέρων αὐτὸν εἰς τὸν οὐρανόν.