Καὶ τότε πλέον ὁ δήμιος τὸν ἐκτύπησε μὲ ὅλην του τὴν δύναμιν, ἀλλὰ πάλιν δὲν ἀπεκόπη ἡ πάντιμος αὐτοῦ κεφαλή, οὔτε μὲ μίαν, οὔτε μὲ δύο, ἕως οὗ μὲ ἀπανθρωπίαν καὶ σκληρότητος ὑπερβολὴν τὸν ἔλαβεν ἀπὸ τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς καὶ τὸν ἔσφαξεν ὡς πρόβατον. Καὶ οὕτω ὁ ἔνδοξος Νικόλαος τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισται, κατὰ τὸν θεῖον Ἀπόστολον (Β’ Τιμ. δ’ 7), τὴν πρὸς Χριστὸν τὸν Θεὸν πίστιν τετήρηκε, τὸν σωτήριον δρόμον τοῦ Μαρτυρίου τετέλεκε καὶ τὸ στέφος τῆς ἀφθαρσίας ἔλαβε παρὰ Θεοῦ, κατὰ τὸ εἰκοστὸν τρίτον ἔτος τῆς ἡλικίας του, κατὰ τὰ χίλια ἑπτακόσια πεντήκοντα τέσσαρα (1754) ἔτη ἀπὸ Χριστοῦ, τὴν τριακοστὴν πρώτην τοῦ Ὀκτωβρίου μηνός, ἐν ὥρᾳ ἕκτη, καθ’ ἣν καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐσταυρώθη. Καὶ τότε, θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ! σκότος πυκνότατον ἐπέπεσεν εἰς ὅλην τὴν Χίον, τόσον ὥστε τὰ πλήθη τὰ ὁποῖα ἀνέμενον νὰ ἴδωσι τὸ τέλος, Τοῦρκοι, Χριστιανοί, Φράγκοι, Ἑβραῖοι, δὲν διέκριναν ἀλλήλους ἀπὸ τὸ σκότος, οὐδὲ τὸν δρόμον, τὸν ὁποῖον ἕκαστος ἐξ αὐτῶν ἔμελλε νὰ περιπατήσῃ δὲν εὕρισκεν, ὡς νὰ ἦτο σκοτεινοτάτη τις νὺξ τοῦ χειμῶνος οἱ δὲ χωρικοί, βλέποντες αἴφνης τοιοῦτον παράδοξον σημεῖον καὶ μὴ γινώσκοντες τὴν αἰτίαν ἔλεγον· «Τοῦτο βέβαια δὲν εἶναι ἄλλο παρὰ ὀργὴ θεϊκὴ καθ’ ἡμῶν». Καὶ ἔμεινε περιᾳδόμενον αὐτὸ τὸ σκότος ἕως τὴν σήμερον. Μόνον δὲ τὸ πρόσωπον τοῦ Μάρτυρος νεκρόν, μέγα θαῦμα! ἔλαμπεν ὡς ἄστρον λαμπρότατον, ἐντὸς τοῦ σκότους ἐκείνου. Ἀλλὰ καὶ θεῖον φῶς ἐπεσκίασε τὸ μαρτυρικὸν λείψανον ἐπὶ τρεῖς συνεχεῖς νύκτας, κατὰ τὰς ὁποίας ἐφύλαττον αὐτὸ οἱ Ἀγαρηνοὶ εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης.
Αὐτοὶ δὲ οἱ πεπλανημένοι, βλέποντες τὸ οὐράνιον ἐκεῖνο φῶς καὶ τὴν ἐντροπὴν μὴ ὑποφέροντες, ἔλεγον ὅτι πῦρ κατέβη ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἵνα κατακαύσῃ τὸ σῶμά του· ὅθεν λαβόντες ἀφορμὴν ἐκ τούτου ἔκαυσαν καὶ ἐμαύρισαν τὸ πρόσωπόν του μὲ δᾷδας διὰ νὰ μὴ φαίνηται εἰς ἔλεγχον καὶ κατηγορίαν των τὸ κάλλος καὶ ἡ λαμπρότης, τὴν ὁποίαν εἶχεν ἐκ θείας Χάριτος· καὶ οὐχὶ μόνον μὲ τὸ οὐράνιον φῶς ἐδόξασεν ὁ Χριστὸς τὸν Μάρτυρά του, ἀλλὰ καὶ μὲ εὐωδίαν θαυμαστὴν καὶ ἄρρητον, ἡ ὁποία ἐπλήρου τὸν ἀέρα ἐν ὅσῳ ἔμενεν ἐκεῖ το ἅγιον λείψανον· τινὲς δὲ τῶν φυλάκων ἔκοψαν δάκτυλα καὶ ἄλλα εὐκολόκοπα μέλη καὶ τὰ ἔδωκαν εἴς τινας γνωρίμους των Χριστιανούς, διὰ νὰ λάβωσι χρήματα, ἄλλοι δὲ πάλιν Χριστιανοὶ ἔλαβον χῶμα βεβρεγμένον ἀπὸ τὰ μαρτυρικὰ αἵματα.