Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ὁ ἐν Χίῳ μαρτυρήσας κατὰ τὸ ͵αψνδ’ (1754) ἔτος, ξίφει τελειοῦται.

Μετὰ δὲ ἡμέρας τινάς, νομίζοντες οἱ Τοῦρκοι, ὅτι θέλει δειλιάσει ἀπὸ τὰς προτέρας τιμωρίας και οὕτω θὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστόν, τὸν προσήγαγον εἰς δευτέραν ἐξέτασιν· καὶ πάλιν ὑποσχέσεις μεγάλαι, πάλιν κολακεῖαι πολλαί. «Λυπήθητι, ἔλεγον, τὴν νεότητά σου, ὦ τέκνον, τὴν ὡραιότητά σου, τὴν ζωήν σου, μὴ θελήσῃς νὰ ζημιωθῇς καὶ χάσῃς τόσα καλά, ἀλλὰ κάμε ὑπακοὴν εἰς ἡμᾶς, διὰ νὰ σὲ τιμήσωμεν καὶ νὰ σὲ δοξάσωμεν μεγάλως». Καὶ ταῦτα λέγοντες τοῦ ἐδείκνυον κιβώτιον περιέχον πολλὰ φλωρία καὶ ἄλλα ἀργύρια καὶ μίαν ἐνδυμασίαν λαμπρὰν καὶ βαρύτιμον προσέθεσαν δὲ καὶ τὰ ἑξῆς· «Αὐτὰ ὅλα ἄς εἶναι ἰδικά σου, ἐπὶ πλέον νὰ σὲ κάμωμεν υἱόν μας, μόνον ὑπάκουσον· ἐὰν ὅμως παραμείνῃς εἰς τὸ πεῖσμα σου, θέλομεν σὲ θανατώσει ἀπαραιτήτως μὲ σκληρότατον θάνατον».

Ταῦτα μὲν ἔλεγον οἱ τύραννοι, ὁ δὲ Μάρτυς, χωρὶς νὰ πτοηθῇ οὐδόλως, ἀνταπεκρίθη· «Οὔτε τὰς κολακείας σας δέχομαι, οὔτε τὰς ὑποσχέσεις σας βάλλω παντελῶς εἰς τὸν νοῦν μου, ἀλλ’ οὐδὲ τὰς τιμωρίας καὶ τὸν ἀπειλούμενον θάνατον φοβοῦμαι. Χριστιανὸς εἶμαι καὶ ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ οὐδὲν πρᾶγμα θέλει δυνηθῆ νὰ μὲ χωρίσῃ· πλὴν ἐὰν μοῦ ὑπακούσητε σεῖς πρότερον (τοὺς λέγει μὲ τὴν σύντροφόν του ἁπλότητα), εἰς ζήτημά τι ὅπερ ἔχω νὰ σᾶς ζητήσω, ὑπακούω καὶ ἐγὼ εἰς σᾶς ὓστερον». Αὐτοὶ δέ, μὴ ἠξεύροντες τὶ ἦτο τὸ ζήτημά του, ὑπεσχέθησαν μετὰ χαρᾶς τὶ δὲ ἦτο ἐκεῖνο τὸ ζήτημα; «Δεχθῆτε πρῶτον σεῖς, τοὺς λέγει, νὰ σᾶς βαπτίσω, νὰ σᾶς κάμω Χριστιανοὺς καὶ ἔπειτα κάμετέ με καὶ σεῖς ὅ,τι θέλετε». Τόσον δὲ τοὺς ἐτάραξεν αὐτὸς ὁ λόγος τοῦ Μάρτυρος, τόσον τοὺς ἤναψε τὸν θυμόν, ὥστε τοὺς ἔκαμε νὰ ἐπινοήσωσι καὶ νὰ ἀποφασίσωσιν, ἀκόμη καὶ νὰ μεταχειρισθῶσιν εἰς αὐτὸν τὰ πλέον δεινὰ καὶ ἀσυνήθιστα κολαστήρια, προσέταξαν, λέγω, καὶ ἔχυσαν νερὰ κάτω εἰς τὸ ἔδαφος τῆς φυλακῆς, ἔπειτα ἔχοντες διαπερασμένα εἰς τι σανίδιον πολλὰ καὶ ὀξέα καρφία, τὰ ἔθεσαν ἐπὶ τῶν ὑδάτων ἐκείνων, μετὰ δὲ ἐξήπλωσαν τὸν Μάρτυρα ἐπάνω εἰς αὐτὰ τὰ καρφία τὰ διαπερασμένα εἰς τὸ σανίδιον· ἐπὶ δὲ τοῦ στήθους καὶ τῆς κοιλίας του ἐπέθηκαν πλάκα βαρυτάτην, εἰς δὲ τὸν λαιμὸν ἐπέρασαν ἁλυσίδα. Ταὐτοχρόνως τοῦ εἶχον τοὺς πόδας του εἰς τὴν ποδοκάκην. Ταῦτα μὲν προσέταξαν οἱ τύραννοι, οἱ δὲ ὑπηρέται ἐτελείωσαν τὰ προσταχθέντα τὸ ταχύτερον, ὁ δὲ Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ τὰ ὑπέμενε χαίρων καὶ δοξάζων τὸν Θεόν.