Τῇ ΚΑ’ (21ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Μεγάλου.

Τοῦτο ἔγινεν αἰτία, ὥστε πολλοὶ Ἕλληνες ἐβαπτίσθησαν καὶ πολλοὶ Χριστιανοὶ ἐγκατέλειπον τὸν κόσμον, γινόμενοι μιμηταὶ αὐτοῦ εἰς τὴν ἄσκησιν, ἤρχισε δὲ ἔκτοτε νὰ συνειθίζεται καὶ ἡ Μοναχικὴ πολιτεία, ἐν ᾧ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον οὐδόλως ὑπῆρχε Μοναστήριον, οὔτε εἰς ἄλλον τινὰ τόπον ὑπῆρχε τις Ἀναχωρητής, εἰμὴ μόνον ὁ Μέγας Ἀντώνιος γέρων καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ ὁ νέος τὴν ἡλικίαν Ἱλαρίων εἰς τὴν Παλαιστίνην, οἵτινες ἦσαν ὡς δύο στρατηλάται τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως, πολεμοῦντες ἀνδρείως κατὰ τοῦ δαίμονος καὶ ἁρπάζοντες πολλὰς ψυχὰς ἐκ τῶν χειρῶν αὐτοῦ τὰς καθωδήγουν πρὸς τὸν σωτήριον ἔρωτα.

Ἑτέρα τις γυνὴ ἦτο ἐπὶ δύο ἔτη τυφλὴ καὶ ἐξοδεύσασα ὅλον τὸν πλοῦτόν της εἰς ἰατροὺς δὲν εἶδεν ὠφέλειάν τινα. Ἐλθοῦσα λοιπὸν εἰς τὸν Ὅσιον ἐζήτει βοήθειαν. Ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτήν· «Ἐὰν τὰ χρήματα, τὰ ὁποῖα ἐδαπάνησας εἰς ἰατρούς, τὰ ἔδιδες ἐλεημοσύνην εἰς τοὺς πτωχούς, ἤθελες λάβει τὴν θεραπείαν». Ταῦτα εἰπὼν εὐσπλαγχνίσθη αὐτὴν καὶ μιμούμενος τὸν Διδάσκαλον ἔπτυσεν εἰς τοὺς ὀφθαλμούς της καὶ παρευθὺς ἐφωτίσθη ἡ πρῴην τυφλώττουσα. Μετὰ ταῦτα τοῦ ἔφεραν στρατιωτικόν τινα ἡνίοχον (ἤτοι ἁμαξηλάτην) ἀπὸ τὴν Γάζαν, σηκωτὸν εἰς τὸν κράββατον, τὸν ὁποῖον ἐπλήγωσεν ὁ δαίμων καὶ ἐκείτετο παραλυτικὸς καὶ ὅλως ἀκίνητος. Ὁ δὲ Ἅγιος εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ἐὰν δὲν πιστεύσῃς εἰς τὸν Χριστὸν καὶ δὲν ἀφήσῃς τὸ ἐπιτήδευμα τοῦ ἡνιόχου, δὲν θεραπεύεσαι». Ὁ δὲ ἔταξε νὰ ποιήσῃ ἀμφότερα αὐτά, νὰ βαπτισθῇ καὶ νὰ μὴ πορεύηται πλέον ἐφ’ ἁμάξης εἰς πόλεμον καὶ οὕτως ἐγένετο ὑγιὴς ψυχῇ τε καὶ σώματι.

Εἰς τὴν περιοχὴν τῶν Ἱεροσολύμων ἦτο ἰσχυρός τις νεανίσκος καὶ ἀνδρεῖος τόσον, ὥστε ἠδύνατο νὰ φέρῃ δεκαπέντε μόδια σίτου καὶ ἐκενοδόξει, διότι εἶχε τοσαύτην δύναμιν. Οὗτος ἐδαιμονίσθη ἀπὸ θείαν παραχώρησιν καὶ τόσον ἦτο δυνατὸς ἐκ συνεργείας δαιμονικῆς καὶ ἐκ φύσεως, ὥστε δὲν ἠδύναντο οἱ συγγενεῖς του νὰ τὸν κρατῶσι δεδεμένον, ἀλλ’ ἔκοπτε τὰς ἁλύσεις, συνέτριβεν ὡς ξύλα τὰ σίδηρα, ἔρριπτε τὰς θύρας καὶ ἐξερχόμενος ἔξω ἐπετίθετο καθ’ ὅσων ἀπήντα εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ ἄλλου μὲν ἔκοπτε τὴν ρῖνα, ἄλλου τὰ χείλη ἢ τὰ ὦτα, ἄλλων δὲ ἔτρωγε τὰς χεῖρας ἢ τοὺς πόδας· ὅθεν συναχθέντες ὅλοι οἱ γείτονες ἐπενόησαν τρόπον καὶ δέσαντες αὐτὸν μὲ ἁλύσεις καὶ σχοινία, τὸν ἔφεραν εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἱλαρίωνος, ὅστις λαβὼν αὐτὸν ἐκ τῆς χειρὸς ἤγειρε λέγων· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ, νὰ εἶσαι ὑγιὴς ἀπὸ τῆς σήμερον». Καὶ εὐθὺς ὁ μὲν δαίμων ἐξῆλθεν ἔντρομος, ὁ δὲ νέος ἔμεινεν ἐλεύθερος παντὸς κακοῦ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ εὐχαριστῶν τὸν Ἅγιον καὶ εὐλογῶν καὶ δοξάζων τὸν φιλάνθρωπον Κύριον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Σῳζόμενος (βιβλ. γʹ, κεφ. κδʹ) γράφει εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου τούτου Ἱλαρίωνος, ὅτι οὗτος ἐγεννήθη εἰς κώμην τινά, Θαβαθὰ καλουμένην, ἥτις, κατὰ τὸν Ἱερώνυμον, ἀπεῖχε τῆς Γάζης μίλια πέντε (ἕκαστον μίλιον ἀντιστοιχεῖ πρὸς 8 στάδια, ἕκαστον δὲ στάδιον πρὸς 185 μέτρα περίπου, ἀπεῖχε δηλαδὴ κατὰ μὲν τὸ Συναξάριον 8.325 μ. κατὰ δὲ τὸν Σωζόμενον 7.400 μ.).

[2] Στάδια 52 = 9.620 μ. περίπου (βλέπε προηγούμενην ὑποσημείωσιν).

[3] Ἐμπόριον ἐκαλεῖτο ὑπὸ τῶν ἀρχαίων ὁ τόπος συναλλαγῆς τῶν ἐμπορευομένων, ἐπὶ παραδείγματι ἐμπορικὸς λιμήν, ὡς ἐν προκειμένῳ ὁ ἐμπορικὸς λιμὴν τῆς Παλαιστίνης.

[4] Μαϊουμᾶς· ἀρχαία πόλις τῆς Παλαιστίνης, ἐπίνειον τῆς Γάζης. Τὸν Μαϊουμᾶν, ἀσπασθέντα λίαν ἐνωρὶς τὸν Χριστιανισμόν, κατέστησεν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἰδιαιτέραν Ἐπισκοπὴν μετονομάσας Κωνσταντίαν. Πέριξ αὐτοῦ ἱδρύθησαν πολλαὶ Μοναί.

[5] Ἑκάστη οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 29 περίπου γραμμάρια.

[6] Ἐπίδαμνος· παλαιὰ ὀνομασία τῆς πόλεως τοῦ Δυρραχίου. Εἰς τὴν πρώτην ἡμῶν ἔκδοσιν γράφεται Ἐπίδαυρος καθὼς παρελήφθη ἐκ τοῦ «Παραδείσου» Ἀγαπίου τοῦ Κρητός. Ἐπίδαυρος ὅμως ἐν τῇ Ἀδριατικῇ δὲν ὑπάρχει· ὅθεν ἐκ τῆς γενομένης ἐρεύνης διεπιστώθη ὅτι πρόκειται περὶ τῆς Ἐπιδάμνου, ἀναγραφείσης Ἐπιδαύρου ἐξ ἀντιγραφικοῦ λάθους. Ἡ Ἐπίδαμνος ἢ μᾶλλον Δυρράχιον (Ἀλβανιστὶ Ντούρρεσι), εἶναι παράλιος πόλις ἐπὶ τῆς Ἀδριατικῆς θαλάσσης, ἀνήκει δὲ νῦν εἰς τὴν Ἀλβανίαν.