Τῇ ΚΑ’ (21ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΙΛΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Μεγάλου.

Ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν ἐξελθὼν τοῦ σπηλαίου βλέπει εἰς τὸν κῆπον καὶ ἐκείτετο παράλυτος τις, ὅστις δὲν ἠδύνατο να σαλεύσῃ οὐδόλως οὐδὲν μέλος τοῦ σώματός του καὶ ἐρωτήσας τὸν Ἡσύχιον, πῶς εὑρέθη ἐκεῖ ὁ ἀσθενής, ἀπεκρίνατο ἐκεῖνος, ὅτι τοῦ ἄρχοντος, ὅστις ὥριζεν ἐκεῖνο τὸ ὄρος, ἦτο συγγενὴς ὁ παράλυτος καὶ τὸν ἔστειλεν ἐκεῖ, ἐὰν γνωρίζῃ κανεὶς ἀπ’ ἐκείνους τοὺς τρεῖς νὰ τὸν θεραπεύσῃ. Ἐστενοχωρήθη βεβαίως ὁ Ὅσιος νὰ φανερώσῃ τὴν δύναμιν τῆς θαυματουργίας, ἵνα μὴ γνωρισθῇ καὶ ἐκεῖ ἁπλώσας ὅμως τὴν δεξιάν, ἤγειρε τὸν παράλυτον λέγων· «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγείρου καὶ περιπάτει». Καὶ ἔστρεψεν ὁ πρῴην βασταζόμενος, περιπατῶν ὑγιὴς καὶ εὐχαριστῶν τὸν τῶν ἁπάντων Θεόν, ὅστις ἐτέλει διὰ τοῦ δούλου αὐτοῦ τοιαῦτα θαυμάσια.

Φροντίζων δὲ ὁ Ἅγιος καὶ ἔχων μέριμναν καὶ διὰ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, τοὺς ὁποίους ἀφῆκεν εἰς την Παλαιστίνην, ἐπόνει ἡ μακαρία ψυχή του δι’ αὐτούς· ὅθεν ἔστειλε τὸν θεῖον Ἡσύχιον νὰ τοὺς ἐπισκεφθῇ νὰ τοὺς παρηγορήσῃ διὰ τὴν στέρησιν αὐτοῦ καὶ νὰ τοὺς στερεώσῃ μὲ συμβουλὴν σωτήριον. Αὐτὸς δὲ ἔμεινεν εἰς τὸ ὄρος ἐκεῖνο καὶ ἰδών, ὅτι τὸν ἔμαθον καὶ ἐκεῖ καὶ τὸν ἐτίμων καὶ τοῦ ἔδιδον ἐνόχλησιν, ἐβαρύνθη καὶ ἐσκέπτετο νὰ ἀναχωρήσῃ· πλὴν ἐπερίμενε τὸν Ἡσύχιον. Ἔχων δὲ πόθον νὰ μὴ βαρύνῃ τινὰ ἔσπερνεν ὁ ἴδιος κριθήν, μὲ τὴν ὁποίαν ὁμοῦ μὲ λάχανα συνετηρεῖτο· μάλιστα ἐν ᾧ ἦτο τότε γέρων ἐτῶν ὀγδοήκοντα καὶ πάλιν δὲν ἤθελε νὰ φάγῃ ξένον κόπον ὁ τρισμακάριστος. Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, ὅτε ἔλειπεν ὁ Ἡσύχιος, ἐγνώρισεν ὁ Ἅγιος, ὅτι ἦλθεν ἡ ὥρα νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν ποθούμενον. Λοιπὸν ἔγραψε διαθήκην καὶ ἀφῆκεν εἰς τὸν Ἡσύχιον τὸν πλοῦτον αὐτοῦ καὶ τὴν κληρονομίαν ἅπασαν, διότι ὁ Ναζάριος εἶχε τελευτήσει πρότερον. Πλοῦτον δὲ λέγω ὄχι χρυσὸν ἢ ἄργυρον, ἀλλὰ τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὅπερ ἔγραψε μόνος του, ὅταν ἦτο νέος, ἕνα παλλίον, ἕνα στιχάριον καὶ ἕνα κουκούλιον τρίχινον· αὐτὰ ἦσαν ὅλος ὁ κλῆρος του. Μαθόντες δὲ οἱ οἰκήτορες τῆς Πάφου, ὅτι ἠσθένησεν ὁ Ἅγιος, ἔδραμον πολλοὶ νὰ λάβωσι τὴν εὐχήν του καὶ ἐξόχως γυνή τις εὐγενεστάτη καὶ πλουσία ὄχι μόνον εἰς χρήματα, ἀλλὰ μάλιστα εἰς πίστιν καὶ εὐλάβειαν πρὸς τὸν Ὅσιον, ἥτις ὠνομάζετο Κωνσταντία καὶ τῆς ἐθεράπευσε πρότερον ὁ Ἅγιος τὴν θυγατέρα καὶ τὸν γαμβρόν της ἀπὸ δεινὴν καὶ μεγάλην ἀσθένειαν καὶ ἀπὸ τοῦτο τὸν ἐπόθησε καὶ τὸν ἠγάπησε κατὰ Θεόν, τόσον ὥστε τὸν εἶχεν ὡς καὶ τὴν ψυχήν της.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Σῳζόμενος (βιβλ. γʹ, κεφ. κδʹ) γράφει εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου τούτου Ἱλαρίωνος, ὅτι οὗτος ἐγεννήθη εἰς κώμην τινά, Θαβαθὰ καλουμένην, ἥτις, κατὰ τὸν Ἱερώνυμον, ἀπεῖχε τῆς Γάζης μίλια πέντε (ἕκαστον μίλιον ἀντιστοιχεῖ πρὸς 8 στάδια, ἕκαστον δὲ στάδιον πρὸς 185 μέτρα περίπου, ἀπεῖχε δηλαδὴ κατὰ μὲν τὸ Συναξάριον 8.325 μ. κατὰ δὲ τὸν Σωζόμενον 7.400 μ.).

[2] Στάδια 52 = 9.620 μ. περίπου (βλέπε προηγούμενην ὑποσημείωσιν).

[3] Ἐμπόριον ἐκαλεῖτο ὑπὸ τῶν ἀρχαίων ὁ τόπος συναλλαγῆς τῶν ἐμπορευομένων, ἐπὶ παραδείγματι ἐμπορικὸς λιμήν, ὡς ἐν προκειμένῳ ὁ ἐμπορικὸς λιμὴν τῆς Παλαιστίνης.

[4] Μαϊουμᾶς· ἀρχαία πόλις τῆς Παλαιστίνης, ἐπίνειον τῆς Γάζης. Τὸν Μαϊουμᾶν, ἀσπασθέντα λίαν ἐνωρὶς τὸν Χριστιανισμόν, κατέστησεν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἰδιαιτέραν Ἐπισκοπὴν μετονομάσας Κωνσταντίαν. Πέριξ αὐτοῦ ἱδρύθησαν πολλαὶ Μοναί.

[5] Ἑκάστη οὐγγία ἀντιστοιχεῖ πρὸς 29 περίπου γραμμάρια.

[6] Ἐπίδαμνος· παλαιὰ ὀνομασία τῆς πόλεως τοῦ Δυρραχίου. Εἰς τὴν πρώτην ἡμῶν ἔκδοσιν γράφεται Ἐπίδαυρος καθὼς παρελήφθη ἐκ τοῦ «Παραδείσου» Ἀγαπίου τοῦ Κρητός. Ἐπίδαυρος ὅμως ἐν τῇ Ἀδριατικῇ δὲν ὑπάρχει· ὅθεν ἐκ τῆς γενομένης ἐρεύνης διεπιστώθη ὅτι πρόκειται περὶ τῆς Ἐπιδάμνου, ἀναγραφείσης Ἐπιδαύρου ἐξ ἀντιγραφικοῦ λάθους. Ἡ Ἐπίδαμνος ἢ μᾶλλον Δυρράχιον (Ἀλβανιστὶ Ντούρρεσι), εἶναι παράλιος πόλις ἐπὶ τῆς Ἀδριατικῆς θαλάσσης, ἀνήκει δὲ νῦν εἰς τὴν Ἀλβανίαν.