καὶ οὕτω τοὺς ἐβασάνιζαν ὥραν πολλὴν μὲ τοιαύτην φρικώδη καὶ πολυώδυνον κόλασιν οἱ δὲ μακάριοι Μάρτυρες ἔψαλλον ἕκαστος κατὰ τὴν ἐπωνυμίαν αὐτοῦ ὕμνον ἁρμόδιον καὶ ὁ μὲν θεῖος Πηγάσιος ἔλεγεν: «Ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς» (Ψαλμ. λε’ 10). Ὁ δὲ Ἀνεμπόδιστος: «Οἱ πόδες μου ἀνεμποδίστως ἐν εὐθύτητι ἔστησαν» [1]. Καὶ ὁ Ἀκίνδυνος: «Κίνδυνοι ᾅδου εὕρηκαν ἡμᾶς [2], ἀλλὰ κἂν διὰ πυρὸς ἤλθομεν, Αὐτός, Κύριε, ἔφερες ὑμᾶς εἰς ἀναψυχὴν καὶ ἄνεσιν» [3].

Βλέπων ὁ πεπωρωμένος βασιλεὺς ὅτι οὐδόλως ἔβλαπτεν ὁ μόλυβδος τοὺς Ἁγίους, ἦλθε πλησίον αὐτοῦ καὶ λαμβάνων μόνος του τὴν ἅλυσιν, ἐβύθισε μὲ ὁρμὴν καὶ κακότητα τοὺς Ἁγίους εἰς τὸ χάλκωμα, ὁ δὲ μόλυβδος ἐχύθη ἔξωθεν καὶ κατέκαυσε τὰς χεῖρας τοῦ βασιλέως. Οἱ δὲ Ἅγιοι εἶπον πρὸς αὐτόν· «Δικαίως ἔπαθες, διότι ἔπασχες νὰ θανατώσῃς ἡμᾶς ἄδικα, ὅθεν πρεπόντως ἐπέπεσε κατὰ τῆς κεφαλῆς σου ὁ πόνος σου, καὶ ἀξίους τοὺς καρποὺς τῶν ἔργων σου ἐτρύγησες, ἄθλιε». Ταῦτα λέγοντες ἐλύθησαν αἱ ἁλύσεις παραδόξως καὶ ἔμειναν ἀβλαβεῖς οἱ Ἅγιοι. Τοῦτο τὸ θαυμάσιον βλέπων ὑπηρέτης τις, τὸ ὄνομά του Ἀφθόνιος, τοιαῦτα μεγαλοφώνως ἐβόησε· «Μέγας ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν· γίνωσκε, βασιλεῦ, ὅτι αὐτὸν προσκυνῶ καὶ ἐγώ, ὅστις δύναται καὶ κάμνει τοιαῦτα τεράστια». Ὁ δὲ τύραννος ἐλυπήθη εἰς τοῦτο καὶ ἐδοκίμαζε μὲ κολακείας νὰ ἐπαναφέρῃ αὐτὸν εἰς τὴν ἀσέβειαν, ὑποσχόμενος εἰς αὐτὸν τιμὰς καὶ δωρήματα. Ὁ μακάριος ὅμως Ἀφθόνιος ἄφθονα καὶ πλουσίως εὐφήμησε τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ καὶ λαμπρᾷ τῇ φωνῇ ὡμολόγησε τὴν ἀγαθότητα καὶ φιλοτιμίαν αὐτοῦ, λέγων· «Ἐμὲ εἶναι ὁ πόθος μου νὰ γίνω στρατιώτης τοῦ οὐρανίου Βασιλέως, ὅστις εἶναι ἐλεήμων καὶ πλουσιόδωρος καὶ δίδει μεγάλας δωρεὰς εἰς τοὺς δούλους αὐτοῦ καὶ τοὺς τιμᾷ αἰωνίως ὡς παντοδύναμος».

Γνωρίσας λοιπὸν ὁ τύραννος τὸ ἀμετάθετον τῆς γνώμης τοῦ Ἁγίου, ἐκέλευσε νὰ τὸν ἀποκεφαλίσωσιν· ὁ δὲ μακάριος Ἀφθόνιος ἐδόξασε τὸν Κύριον λέγων· «Εὐχαριστῶ σοι, Δέσποτα, ὅτι μὲ ἔσωσας διὰ τὴν πολλὴν εὐσπλαγχνίαν σου· ὅθεν ἡ ψυχή μου θέλει αἰνεῖ καὶ δοξάζει τὸ ὄνομά σου αἰώνια». Στραφεὶς δὲ πρὸς τοὺς Ἁγίους εἶπε πρὸς αὐτούς· «Ἐγὼ μέν, κύριοι καὶ δεσπόται μου ποθούμενοι, ὑπάγω πρὸς τὴν σωτήριον ὁδοιπορίαν χαίρων, δέομαι δὲ καὶ παρακαλῶ τὴν συμπαθῆ καὶ φιλάνθρωπον ψυχήν σας, νὰ μὴ ἐνθυμηθῆτε τὰς θλίψεις καὶ βασάνους τὰς ὁποίας σᾶς ἔδωκα, ἀπὸ τὸν τύραννον προστασσόμενος,